Associatie van hondsroos en jeneverbes

• Duits: Hundsrosen-Wacholder-Gebüsch
• Syntaxoncode voor Nederland (rVvN): r40Ab02

De wetenschappelijke naam Roso-Juniperetum is afgeleid van de botanische namen van de dominante soorten van de associatie, de hondsroos (Rosa canina) en de jeneverbes (Juniperus communis).

De associatie van hondsroos en jeneverbes vormt een zeer grillig, open, 2–6 m hoog struweel gedomineerd door jeneverbesstruiken, afgewisseld met andere doorn- en stekelstruiken. Het struweel vormt een mozaïek van hoge en lage bosjes, doorkruist door veepaadjes. Een echte, gestructureerde boomlaag is meestal afwezig.

De kruidlaag is meestal soortenrijk en goed ontwikkeld, net als de moslaag.

De associatie van hondsroos en jeneverbes komt voor op oligtrofe, basenrijke, neutrale tot matig zure, droge tot vochtige zandbodem. Ze wordt vooral aangetroffen langs kleine riviertjes op de overgang van stroomruggen naar hoger gelegen, droge zandgronden, op voormalige of extensief begraasde, oligotrofe weidegronden.

Het verspreidingsgebied van de associatie van hondsroos en jeneverbes is beperkt tot atlantisch en subatlantisch Europa, van Zuid-Zweden over Denemarken tot in Midden-Duitsland.

In Nederland zijn nog fragmenten van deze associatie te vinden langs de Overijsselse Vecht.

In Vlaanderen komt deze associatie niet voor.

De associatie van hondsroos en jeneverbes is zeer soortenrijk, doch heeft geen specifieke kensoorten. Ze wordt in de regel gedomineerd door de jeneverbes, samen met andere struiken en kensoorten van de klasse als hondsroos, gewone vlier, eenstijlige meidoorn en sleedoorn.

In de kruidlaag is de liaan heggenduizendknoop dominant. Verder vinden we een combinatie van planten van voedselarme graslanden en droge heiden, zoals zandzegge, schapenzuring en bochtige smele, en stikstofminnende planten als grote brandnetel, gestreepte witbol en drienerfmuur.

De moslaag is in deze vegetatie goed vertegenwoordigd, met als meest algemene soorten gewoon haakmos, groot laddermos, gewoon dikkopmos en boogsterrenmos, doch bevat niet de rijkdom aan levermossen en korstmossen die kenmerkend zijn voor het drogere gaffeltandmos-jeneverbesstruweel.

De associatie omvat een hele reeks differentiërende soorten ten opzichte van de andere associaties van deze klasse, zoals veldzuring, duizendblad, veldbeemdgras, wilgenroosje, gewoon haakmos en boogsterrenmos.

In de onderstaande tabel staan de belangrijkste taxa van de associatie voor Nederland.

Boomlaag

Struiklaag

Kruidlaag

Moslaag