Albulabahn

spoorlijn in Zwitserland

De Albulabahn of Albulaspoorlijn in Graubünden (Zwitserland) verbindt Thusis met het wintersportoord St. Moritz in de Alpen. De 63 kilometer lange spoorlijn behoort tot de meest spectaculaire smalspoorlijnen ter wereld en wordt geëxploiteerd door de Rhätische Bahn. De Albulabahn werd in 1903 aangelegd. De Albulabahn werd in 1904 geopend en heeft een lengte van 67 kilometer. De lijn omvat een aantal kunstwerken, waaronder 42 tunnels en overdekte galerijen en 144 viaducten en bruggen. In 2008 werd deze spoorlijn samen met de Bernina-Bahn door UNESCO op de Werelderfgoedlijst geplaatst. Verschillende typen treinen berijden deze spoorlijn, waaronder de toeristentreinen Bernina Expres en Glacier Express en de sneltrein ChurSt. Moritz.

Albulabahn
Totale lengte102,3 km
STRspoorlijn van LandquartChur – Reichenau
KMW0.0punt ligt in Landquart
BHF41.26Thusis 697 m
hSTRaeHinterrheinbrücke Thusis 228 m
DST42.10Thusis Süd 714 m
DST43.08Sils im Domleschg 735 m
TUNNEL2Campell tunnel 32 m
TUNNEL2Campi tunnel 218 m
TUNNEL2Runplanas tunnel 502 m
TUNNEL2Cugnieler tunnel 39 m
TUNNEL2Versasca tunnel 694 m
TUNNEL2Pflanzgarten I tunnel 39 m
TUNNEL2Pflanzgarten II tunnel 98 m
TUNNEL2Passmal tunnel 420 m
hSTRaeLochtobel 102 m
TUNNEL2Solis tunnel 986 m
DST49.33Solis 851 m
hSTRaeSolisbrücke 164 m
TUNNEL2Alvaschein tunnel 609 m
TUNNEL2Nisellas tunnel 274 m
TUNNEL2Salons tunnel 60 m
TUNNEL2Mistail tunnel 300 m
BHF53.95Tiefencastel 884 m
TUNNEL2Tiefencastel tunnel 26 m
DST58.13Surava 939 m
DST60.78Alvaneu 999 m
hSTRaeSchmittentobel 137 m
TUNNEL2Zalaint tunnel 27 m
hSTRaeLandwasserviaduct 142 m
TUNNEL2Landwasser tunnel 216 m
DST63.50Filisur Nord 1061 m
ABZg+lspoorlijn van LandquartDavos
BHF64.36Filisur 1080 m
TUNNEL2Greifenstein tunnel 698 m
TUNNEL2Schlossberg tunnel 56 m
TUNNEL2Faleinerweg tunnel 36 m
TUNNEL2Ruegna tunnel 21 m
TUNNEL2Kleiner Cruschetta tunnel 74 m
TUNNEL2Grosser Cruschetta tunnel 417 m
TUNNEL2Surmin tunnel 224 m
TUNNEL2Bellaluna tunnel 28 m
TUNNEL2Stulsertobel I tunnel 84 m
TUNNEL2Stulsertobel II tunnel 103 m
DST70.19Stugl/Stuls 1277 m
TUNNEL2Streda tunnel 74 m
TUNNEL2Bergünerstein tunnel 409 m
TUNNEL2Glatscheras tunnel 334 m
BHF73.14Bergün/Bravuogn 1372 m
TUNNEL2God tunnel 487 m
TUNNEL2Plaz tunnel 262 m
hSTRaeVal Tisch 102 m
TUNNEL2Prasegras tunnel 34 m
TUNNEL2Chanalletta-Galerie tunnel 117 m
DST79.30Muot 1575 m
TUNNEL2Fuegna tunnel 53 m
hSTRaeAlbulaviadukt I 60 m
TUNNEL2Rugnux tunnel 662 m
hSTRaeAlbulaviadukt II 96 m
TUNNEL2Toua tunnel 677 m
hSTRaeAlbulaviadukt III tunnel 138 m
TUNNEL2Maliera-Galerie tunnel 220 m
hSTRaeAlbulaviadukt IV tunnel 44 m
TUNNEL2Zuondra 535 m
DST84.79Preda Nord 1761 m
BHF85.71Station Preda 1789 m
tSTRa
tSTR
tSTRAlbulatunnel 5865 m
tSTR
tSTRe
BHF91.80Spinas 1815 m
ABZg+lEngadiner Bahn van Scuol-Tarasp – Sagliains
BHF95.60Bever 1710 m
BHF97.71Samedan 1705 m
ABZglEngadiner Bahn naar Pontresina m
BHF100.32Celerina 1730 m
TUNNEL2Charnadüra I tunnel 449 m
TUNNEL2Argentieri 114 m
xSPLaspoorverbinding zonder bovenleiding
vSTR-xABZg+lBernina-Bahn naar PontresinaTirano
vÜSTxrspoorverbinding met spanningsluis
vBHF102.93St. Moritz 1775 m
vENDEe
Rhätische Bahn in het Albula / Bernina landschap
Werelderfgoed cultuur
Albulabahn
LandVlag van Italië Italië Vlag van Zwitserland Zwitserland
UNESCO-regioEuropa en Noord-Amerika
Criteriaii, iv
Inschrijvingsverloop
UNESCO-volgnr.1276
Inschrijving2008 (32e sessie)
UNESCO-werelderfgoedlijst

Tracé

Na Thusis passeert de lijn de Hinterrhein (Achter-Rijn) en gaat deze het dal van de Albula-rivier in. Hier worden talrijke bruggen en tunnels gepasseerd. Na het station van Solis, 11 kilometer van Thusis, wordt de wilde rivier via de 86 meter hoge Solisbrücke gekruist. Tussen Tiefencastel (18 km) en Filisur (32 km) rijdt de trein over het 35 meter hoge en 137 meter lange Schmittentobelviadukt, waarna vervolgens het beroemdste viaduct wordt bereikt; het 65 meter hoge Landwasserviaduct.

In Filisur komt de lijn samen met de lijn uit Davos, eveneens een schitterende spoorlijn. Op weg naar Bergün (44 km) overwint de trein een hoogteverschil van 292 meter. Direct na Bergün stijgt de trein met meer dan 35 promille en volgen enkele keertunnels om hoogte te winnen. De trein bereikt het dorpje Preda, waarna in de Albulatunnel het hoogste punt van de route wordt bereikt. Na deze en het dorpje Spinas (71 km), bereikt de trein het plaatsje Bever (76 km) in het Engadin, waar de spoorlijn uit Scuol-Tarasp aansluit. In Samedan (79 km) takt de lijn naar Pontresina af richting Berninapas. De Glacier Express gaat hier richting het eindpunt van de Albulabahn, St. Moritz, tevens beginpunt van de Bernina-Bahn.

Nieuwe Albulatunnel

Op het hoogste punt van de lijn rijdt de trein door een lange tunnel onder de waterscheidingslijn. In 2010 werd besloten om een nieuwe tunnel te bouwen en daarna de oude tunnel te restaureren als evacuatieroute. Verwacht wordt dat in 2021 of 2022 de nieuwe tunnel in gebruik zal worden genomen...

Nieuwe brug over de Achter-Rijn

De enkelsporige brug over de Achter-Rijn in Reichenau was een bottleneck op het netwerk van de Rhätische Bahn. Alle treinen richting Disentis en de Glacier Express tot in Zermatt alsook de treinen van Reichenau richting St. Moritz over de Albulabahn maken gebruik van deze brug. Daarom werd in 2018 een tweede brug gebouwd over de Achter-Rijn. Deze brug werd gebouwd net ten zuiden van de oude vakwerkbrug uit 1895 die zo gerestaureerd kan worden. De nieuwe brug werd op 3 november 2018 in gebruik genomen.

Het ontwerp voor de brug kwam als winnaar uit de bus van een projectwedstrijd. Een belangrijke eis was dat de nieuwe moderne brug aansloot bij de oude vakwerkbrug. Van de 42 inzendingen kregen er vijf een prijs, maar uiteindelijk werd gekozen voor de engineeringgroep Flint & Neill / WaltGalmarini.

Het winnende ontwerp is een 198,5 m lange stalen brug, waarvan de rijbaan op drie brugpijlers rust, die elk in het bovenste deel zijn gevorkt. Het segment dat de Rijn overspant is 63 m lang, het segment dat ook de A13 overspant, 51,6 m. Er werd 2.000 ton staal en 1.200 ton ter plaatse gestort beton gebruikt. De bovenbouw op de brug bestaat uit een ballastbed dat in een betonnen trog ligt. Treinen zullen daardoor aanzienlijk minder lawaai produceren als zij over deze nieuwe brug rijden, in vergelijking met de oude vakwerkbrug.

Het spoor van de nieuwe brug ligt precies op dezelfde hoogte als die van de bestaande brug en twee pijlers van de nieuwe brug lopen direct parallel aan die van de historische brug. Het vakwerk van de geklasseerde oude brug blijft bijna onverhuld en duidelijk zichtbaar.

Elektrische tractie

Het traject werd in etappes geëlektrificeerd met een spanning van 11.000 volt 16 2/3 Hz wisselspanning:

  • 20 april 1919: het traject tussen Bever en Filisur
  • 15 oktober 1919: het traject tussen Filisur en Thusis

Literatuur

Zie ook

  • (de) Officiële site van de RhB

Galerij

Zie de categorie Albula line van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.