नोबेल शान्ति पुरस्कार

शान्तिमा नोबेल पुरस्कार (नर्वेजियन तथा स्वीडिश: Nobels fredspris) वार्षिक रूपमा विश्वमा शान्ति क्षेत्रमा उल्लेखनीय योगदान गर्ने व्यक्तिहरूलाई नर्वेजियन नोबेल समितिले प्रदान गर्दछ । यो ५ नोबेल पुरस्कार रसायन विज्ञान, भौतिक शास्त्र, साहित्य, शान्ति र क्रिया विज्ञान तथा चिकित्सा मध्ये एक हो जसलाई सन् १८९५ मा उद्योगपति, आविष्कारक, र शस्त्रहरूको निर्माता अल्फ्रेड नोबेलले स्थापना गरेका थिए ।^[३][४] यो त्यस्ता व्यक्तिहरूलाई प्रदान गरिन्छ जसले "सीमामा खटिएका सेनालाई हटाउने वा घटाउनका लागि र शान्ति कांग्रेसको आयोजन र प्रबर्द्धनका लागि, राष्ट्रका बीच बिरादरी बढाउनका लागि सबैभन्दा वा सबभन्दा राम्रो काम" गर्नेहरूलाई (केही अपवाद सँग) वर्षेनी सम्मानित गर्ने गरिन्छ । यो पुरस्कार नर्वेजियन नोबेल समितिद्वारा प्रशासित र संसदद्वारा निर्वाचित पाँच सदस्य हुन्छन् जो शान्तिका लागि नोर्वेको संसदको प्रस्तावमा सम्मानित गर्ने गरिन्छ । यो पुरस्कार प्रत्येक वर्ष डिसेम्बर १० मा नोबेलको मृत्युको वार्षिकोत्सवमा एक वार्षिक समारोहमा ओस्लो सिटी हलमा प्रस्तुत गर्ने गरिन्छ । यो पुरस्कार पहिले ओस्लोको कानुन संकाय (१९४७-१९८९), नार्वे नोबेल संस्थानको विश्वविद्यालयको एट्रियम (१९०५-४६), र संसद (१९०१-०४) मा सम्मानित गरिएको थियो । ^[५]आफ्नो राजनीतिक प्रकृतिको कारण नोबेल शान्ति पुरस्कार विवादको विषय भएको इतिहास रहेको छ । शान्तिको पहिलो नोबेल पुरस्कार सन् १९०१ मा रेडक्रसका संस्थापक ज्यां हेनरी ड्युना र फ्रेंच पीस सोसाइटीका संस्थापक अध्यक्ष फ्रेडरिक पैसीलाई संयुक्त रूपमा प्रदान गरिएको थियो ।

शान्तिमा नोबेल पुरस्कार
पुरस्कृत (कारण)	शान्तिको लागि उल्लेखनीय योगदान
स्थान	ओस्लो, नोर्वे
प्रस्तुतकर्ता	नर्वेजियन नोबेल समिति
पुरस्कार रकम	९ मिलियन स्वीडिश क्रोना (२०१७)[१]
प्रथम पुरस्कृत	१० डिसेम्बर १९०१; १२२ वर्ष पहिले (१९०१-१२-10)[२]
वर्तमान विजेता	डेनिश मुक्वेगे र नाडिया मुराद (२०१८)
सर्वाधिक पुरस्कृत	रेड क्रसको अन्तर्राष्ट्रिय समाज (३)
वेबसाइट	Nobelprize.org