मूलभूत कण
भौतिकीमा मूलभूत कण ती कण हुन्, जसको कुनै उपसंरचना ज्ञात छैन। यो कुन कणहरूदेखि मिलेर बनेको हो, अज्ञात छ। मूलभूत कण ब्रह्माण्डको आधारभूत संरचना हो, समस्त ब्रह्माण्ड यिनै मूलभूत कणहरू देखि मिलेर बनाएको छ। कण भौतिकीका मानक मडल (standard model )का अनुसार क्वार्क, लेप्टोन र गेज बोसन मूलभूत कण हुन्।
पदार्थ कण र ऊर्जा कण
साधारणतया ब्रह्माण्डमा दुई प्रकारका कणोको कल्पना गरिएको हो, एक "पदार्थ कण" (matter particle) र अर्को "ऊर्जा कण" (energy particle)। पदार्थ कण ती कण हो, जसको द्रव्यमान हुन्छ, जो ठाउँ ओगट्छ, जो पोली एक्सक्ल्युसन सिध्दाँतको पालन गर्दछन् र यो फर्मिअन कहलाउँछन्। यसका विपरीत, ऊर्जा कणको द्रव्यमान छैन हुन्छ, स्वाभाविक रूपले यो जग्गा पनि होइन घेर्दछ, ना नैं यो पोली एक्सक्ल्युसन सिध्दाँतको पालन गर्न बाध्य हो, यो बोसान कहलाउँछन्।
अन्य भाषाओँमा
मूलभूत कणलाई अङ्ग्रेजीमा "एलिमेन्टरी पार्टिकल" (elementary particle) र उर्दू-फारसीमा "बुनियादी जर्रा" (ur) भन्दछन्।
यी पनि हेर्नुहोस्
- कण भौतिकी
- क्वार्क
- लेप्टोन
- गेज बोसन