भारतका प्रस्तावित राज्यहरू र केन्द्र शासित प्रदेशहरू
यो भारतमा प्रस्तावित राज्य र केन्द्र शासित प्रदेशहरूको सूची हो। भारतमा नयाँ राज्य र केन्द्र शासित प्रदेशहरू सिर्जना गर्ने संवैधानिक शक्ति भारतको संसदमा मात्र आरक्षित छ। यसले नयाँ राज्यहरू/केन्द्र शासित प्रदेशहरूको घोषणा गरेर, अवस्थित राज्यबाट क्षेत्र छुट्याएर वा दुई वा दुईभन्दा बढी राज्यहरू/केन्द्र शासित प्रदेशहरू वा तिनीहरूका केही भागहरू विलय गरेर त्यसो गर्न सक्छ। अवस्थित २८ राज्य र ८ केन्द्र शासित प्रदेशहरू बाहेक, धेरै नयाँ राज्यहरू र केन्द्र शासित प्रदेशहरू प्रस्तावित छन्।[१]
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b9/Proposed_states_and_union_territories_of_India.svg/300px-Proposed_states_and_union_territories_of_India.svg.png)
भारतीय संविधान (भाग १: सङ्घ र यसको क्षेत्र अन्तर्गत) नयाँ राज्य र केन्द्र शासित प्रदेशहरूको निर्माणको लागि केही प्रावधानहरूलाई अनुमति दिन्छ:[२]
- सङ्घको नाम र क्षेत्र।
- नयाँ राज्यहरूको प्रवेश वा स्थापना।
- नयाँ राज्यहरूको गठन र अन्य विद्यमान राज्यहरूको क्षेत्र, सीमा वा नाम परिवर्तन।
- धारा २ र ३ अन्तर्गत बनेका कानूनहरू पहिलो र चौथो अनुसूची र परिपूरक, आकस्मिक र परिणाममुखी विषयहरूको संशोधनको व्यवस्था गर्न।
यद्यपि, एकै समयमा, विद्यमान राज्यबाट भारतीय सङ्घको प्रशासन अन्तर्गत छुट्टै राज्यको माग गर्दा भारतमा पृथकता कानून अन्तर्गत आपराधिक आरोप लाग्न सक्छ।
प्रस्तावित राज्यहरू र केन्द्र शासित प्रदेशहरू
स्वतन्त्रता अघि, भारत ब्रिटिस प्रशासन द्वारा शासित भएका ब्रिटिस-शासित प्रान्तहरू र नाममात्र स्वायत्त रियासतहरूमा विभाजित थियो। भारतको विभाजन पछि, यी मध्ये केही प्रशासनिक विभाजनहरू पाकिस्तानको डोमिनियनको हिस्सा बने, जबकि बाँकी राज्य र प्रान्तहरूले भारतको डोमिनियन गठन गरे। प्रशासनको औपनिवेशिक प्रणाली सन् १९५६ सम्म जारी रह्यो जब राज्य पुनर्गठन ऐनले भाषा र जातिमा आधारित नयाँ राज्यहरूको पक्षमा प्रान्तहरू र रियासतहरूलाई खारेज गर्यो।
प्रस्तावित राज्यहरू | वर्तमान राज्यहरू | सन्दर्भ |
---|---|---|
अहोमल्यान्ड | असम | [३] |
अवध | उत्तर प्रदेश | |
बागेलखण्ड | मध्य प्रदेश, उत्तर प्रदेश | |
बराक राज्य | असम | [४] |
भिलिस्तान[५][६][७] | राजस्थान, महाराष्ट्र, मध्य प्रदेश, गुजरात | [८] |
भोजपुर | उत्तर प्रदेश, बिहार | [९] |
बोडोल्यान्ड | असम | [१०] |
ब्रज | उत्तर प्रदेश | |
ब्रुल्यान्ड | मिजोरम | |
बुन्देलखण्ड | मध्य प्रदेश, उत्तर प्रदेश | [११] |
चकमाल्यान्ड | मिजोरम | |
डिमराजी | नागाल्यान्ड, असम | [१२] |
सीमावर्ती नागाल्यान्ड | नागाल्यान्ड | [१३] |
गारोल्यान्ड | मेघालय | [१४] |
गोर्खाल्यान्ड | पश्चिम बङ्गाल | [१५] |
गोन्डवाना | मध्य प्रदेश | [१६] |
हरित प्रदेश | उत्तर प्रदेश | |
हमरल्यान्ड | मिजोरम | |
इन्द्रप्रस्थ | दिल्ली | [१७] |
जम्मु | जम्मू कश्मीर | |
जङ्गल महल | पश्चिम बङ्गाल | [१८] |
कम्तापुर | पश्चिम बङ्गाल, असम | [१९] |
कार्बिल्यान्ड | असम | [२०] |
खासिल्यान्ड | मेघालय | [२१] |
कश्मीर | जम्मू कश्मीर | [२२] |
कोडागु | कर्नाटक | [२३] |
कोङ्कन | महाराष्ट्र, गोवा, कर्नाटक | |
कोसल | ओडिशा | [२४] |
कच्छ | गुजरात | |
महाकोसल | मध्य प्रदेश | [२५] |
मालवा | मध्य प्रदेश, राजस्थान | |
मराठवाडा | महाराष्ट्र | |
मरु प्रदेश | राजस्थान | [२६] |
मगध राज्य | दक्षिणी बिहार र उत्तरी झारखण्ड | |
मिथिला | बिहार र झारखण्ड | [२७] |
उत्तर बङ्गाल | पश्चिम बङ्गाल | [२८] |
उत्तर कर्नाटक | कर्नाटक | [२९] |
पनुन कश्मीर | जम्मू कश्मीर | [३०] |
पूर्वाञ्चल | उत्तर प्रदेश | [३१] |
रायलसीमा | आन्ध्र प्रदेश | [३२] |
रेवाखण्ड | मध्य प्रदेश | |
सौराष्ट्र | गुजरात | |
सिन्धी राज्य | राजस्थान, गुजरात | [३३] |
तानिल्यान्ड | अरुणाचल प्रदेश, असम | |
टिपराल्यान्ड | त्रिपुरा | [३४] |
तुलु नाडु | कर्नाटक, केरल | [३५] |
विदर्भ | महाराष्ट्र | [३६] |
विन्ध्य प्रदेश | मध्य प्रदेश | [३७] |