13. Oktober

De 13. Oktober is in’n Gregoriaanschen Klenner de 286. Dag in’t Johr. Man in Schaltjohren is dat de 287. Dag.

Wat passeert is

54: Claudius, de Kaiser vun dat Röömsche Riek warrt vun Agrippina de Jüngere an de Siet bröcht. Nero warrt sien Nafolger
1307: In ganz Frankriek nimmt Guillaume de Nogaret de Liddmaten vun den Templeroorden fast
1399: Henry Bolingbroke warrt as Heinrich IV. to'n König vun England kröönt. He is de eerste König ut dat Huus Lancaster
1534: Alessandro Farnese warrt ünner den Naam Paul III. to'n Paapst wählt
1775: De United States Navy warrt (as Continental Navy) dör den amerikaanschen Kontinentalkongress inricht.
1781: In’n Amerikaanschen Unafhangigkeitskrieg fangt in de Slacht von Yorktown de Angreep op de vun de Briten besette Stadt an.
1827: Russ’sche Truppen erovert de armenische Hööftstadt Eriwan.
1834: In de Nedderlannen kümmt dat ünner Hendrik de Kock to de Afscheiding. Dat weer en Ut'nannergahn vun verscheden Gemeenden ut de Nedderlannsche Reformeerte Kark
1943: In’n Tweeten Weltkrieg erklärt Italien ünner den niegen Premierminster Pietro Badoglio den Düütschen Riek den Krieg.
1945: In Würzborg warrt de CDU grünnt.
1977: De Maschin „Landshut“ vun de „Deutsche Lufthansa“ warrt vun palästinensisch Terroristen wegnödigt un mutt bit na Mogadischu flegen.
1980: De eersten Aktivisten vun Greenpeace behinnert en Schip, dat op See Giftmüll verklappen schall.

1792: De Grundsteen för dat Witte Huus warrt leggt.
1830: In München warrt de Glyptothek open maakt.
1836: De Oper Le Postillon de Lonjumeau von Adolphe Adam warrt in Paris ooropföhrt.
1847: De Oper Konradin von Ferdinand Hiller warrt in Dresden ooropföhrt.
1927: Dat Theaterstück Schinderhannes von Carl Zuckmayer warrt ooropföhrt.
1962: In New York warrt dat Drama Who's Afraid of Virginia Woolf? (dt: Wer hat Angst vor Virginia Woolf?) von Edward Albee ooropföhrt.
1982: De Oper Candide von Leonard Bernstein warrt in New York ooropföhrt.

1773: De Astronom Charles Messier deckt de Spiralgalaxie M 51 op, de ok as Whirlpool-Galaxie betekend warr.
1806: In Berlin warrt de Preußisch-Königliche Blindenanstalt open maakt, de eerste düütsche Blinnenschool.
1884: De Internatschoonale Meridiankonferenz leggt den Nullmeridian op de Sternwacht in Greenwich fast.
1930: De eerste Flaag mit de Junkers Ju 52/1m mit de Warknummer 4001.
2000: Sun Microsystems gifft de Borncodes för OpenOffice.org free.
2006: De TU München, de LMU München un de Universität Karlsruhe warrt as de eersten dree Eliteuniversitäten uttekend.

1972: Bi Moskau stört en Iljuschin II-62 af. De 176 Minschen in den Fleeger starvt.
1972: In dat Grenzrebeet twüschen Argentinien un Chile stört en Fleeger mit 45 Lüüd – dorünner en Rugbymannschap – af, 16 dorvun künnt na 72 Daag rett warrn. Dat Unglück warrt 1993 ünner den Titel Alive (dt.: Überleben!) verfilmt.
2010: 69 Daag nah dat Grubenunglück vun San José in Chile wurrn de eerst vun de 33 verschütt Barglüüd rett.

1713: Allen Ramsay, schottsch Maler.
1776: Peter Barlow, britsch Mathematiker un Physiker.
1806: Otto Unverdorben, düütsch Koopmann un Aptheker, hett dat Anilin opdeckt.
1821: Évariste-Vital Luminais, franzöösch Maler († 1896)
1821: Rudolf Virchow, düütsch Dokter un Grünner vun de moderne Pathologie.
1828: Johanna Wagner, düütsch Opernsingerin.
1867: Pierre Bonnard, franzöösch Maler.
1867: Ramón Maximiliano Valdés, Staatspräsident vun Panama.
1895: Kurt Ernst Karl Schumacher, düütsch Politiker un Bundsdagsafordneter († 1952)
1909: Art Tatum, US-amerikaansch Jazz-Musiker († 1956)
1920: Laraine Day, US-amerikaansch Schauspelerin un Feernsehmoderatorin († 2007)
1922: Gilberto Mendes, brasiliansch Komponist.
1925: Margaret Thatcher, britsch Politikerin un Premierministerin († 2013)
1934: Nana Mouskouri, greeksche Singerin.
1937: Rudolf Seiters, düütsch Politiker un Bunnsminister.
1938: Christiane Hörbiger, österrieksch Schauspelerin.
1941: Paul Simon, US-amerikaansch Musiker.
1950: Rolf Rüssmann, düütsch Footballnatschonalspeler un -manager († 2009)
1960: Pe Werner, düütsch Singerin.
1977: Kiele Sanchez, US-amerikaansch Schauspelerin
1982: Thal Abergel, franzöösch Schachspeler

54:: Claudius, Kaiser vun dat Röömsche Riek (* 10 v. Chr.).
1605: Théodore de Bèze (Theodorus Beza), reformeerten Theologen un Upfolger vun Johannes Calvin in Genf
1653: Christoph Martin von Degenfeld, bedüdend Feldherr in Dörtigjohrigen Krieg.
1694: Johann Christoph Pezel, düütsch Komponist (* 1639)
1706: Iyasu I., äthiopisch Kaiser.
1869: Charles Augustin Sainte-Beuve, franzöösch Schriever un Kritiker.
1873: Emil von Sydow, düütsch Geograf un Kartograf.
1891: Thomas Johann Heinrich Mann, Koopmann un Senator in Lübeck, Vadder von Thomas un Heinrich Mann
1944: Hans-Jürgen Graf von Blumenthal, düütsch Offizier un Wedderstandskämper (* 1907)
1953: Sergei Iwanowitsch Beljawski, russisch Astronom († 1953)
1956: Robert Lehr, düütsch Politiker un Bundsminister (* 1883)
1957: Erich Auerbach, düütsch Literaturwetenschoppler
1965: Paul Hermann Müller, Swiezer Chemiker, kreeg 1948 den Nobelpries för Medizin.
1990: Lê Ðức Thọ, vietnames’sch Politiker un Freedensnobelpriesdräger.
2003: Bertram Neville Brockhouse, kanaadsch Physiker un Nobelpriesdräger (* 1918)
2011: Herbert Ehlers, plattdüütsch Schriever (* 1929)
2013: Antti Tyrväinen, finnisch Biathlet (* 1933)
2016: Bhumibol Adulyadej, König vun Thailand (* 1927)
2016: Dario Fo, italieensch Theaterschriever, Regisseur, Bühnenbildner, Komponist, Verteller, Satiriker, Schauspeler un Nobelpriesdräger (* 1926)
2023: Louise Glück, US-amerikaansch Lyrikerin, Essayistin un Nobelpriesdrägerin (* 1943)