اعتیاد
اعتیاد اتا مریضی روانی، اجتماعی و اقتصادی[۱] هسه که از مصرف غیرطبیعی و غیرمجاز برخی مواد مانند الکل، تریاک، حشیش و... ناشی بونه و باعث وابستگی روانی یا فیزیولوژیک فرد مبتلا (معتاد) به اینتا مواد بونه و در عملکرد جسمی، روانی و اجتماعی وی تأثیرات نامطلوب بر جای الننه.[۲]بررسی پدیده اعتیاد در قالب علوم پزشکی، روان‌شناسی و جامعه‌شناسی صورت گینه. از سال ۱۹۶۴ میلادی، سازمان بهداشت جهونی استفاده از عبارت وابستگی دارویی یا وابستگی به دارو ره به جای اصطلاح اعتیاد توصیه هکرده، اما استفاده از اصطلاح اعتیاد هنوز رایج هسه.[۳]
تعریف اعتیاد
اعتیاد پاسخ فیزیولوژیک بدن هسه به مصرف مکرر مواد اعتیادآور.[۴] اینتا وابستگی از طرفی باعث تسکین و آرامش موقت و گاهی تحریک و نشاط گذرا برای فرد بونه و از طرف دیگر بعد از تموم بین اینتا اثرات سبب جستجوی فرد برای پیدا هکردن دوباره ماده و وابستگی مداوم به آن بونه.[۲] در اینتا حالت فرد هم از لحاظ جسمی و هم از لحاظ روانی به ماده مخدر وابستگی پیدا کننه و مجبور هسه به تدریج مقدار ماده مصرفی ره افزایش هده.[۵]
انواع اعتیاد
اعتیاد ره تومی به دِ گروه مجاز و غیرمجاز تقسیم‌بندی هاکنیم.
اعتیاد مجاز
اعتیاد مجاز، شامل مصرف مداوم موادی هسه که به عنوان دوا بشناسی‌یه وانه. اینتا مواد دارویی ممکنه طبیعی یا مصنوعی باشن و با تجویز پزشک و یا به صورت خودسرانه مصرف بون. اعتیاد به موادی مانند تنباکو و سیگار هم که از نظر روانی وابستگی ایجاد کنه و باعث تداوم مصرف بونه، ردیف اعتیاد مجاز دله طبقه‌بندی بونه. [۶]
اعتیاد غیرمجاز
وابستگی فرد به مصرف همیشگی مواد مخدر و به‌گونه‌ای که قوانین کشور یا بین‌المللی وه ره غیرقانونی بشناسی‌یه، اعتیاد غیر مجاز گانّه.[۶]
مواد اعتیادآور
سازمان بهداشت جهونی مواد اعتیادآور ره از جهت تأثیر وشون بر انسان به ۸ دسته کلی تقسیم کنه، که عبارتنه از:
- ۱.توهم‌زاها
- ۲.کانابیس یا شیره گیاه شاهدانه
- ۳.مواد مخدر
- ۴.سسی‌زائون (مسکن‌ئون–خو یارون)
- ۵.آرام‌بخش‌ئون
- ۶.چسب و مواد فرار (مواد استنشاقی)
- ۷.محرک‌ئون
- ۸.الکل، توتون و قهوه[۷]
مراحل اعتیاد
- آشنایی: در این مرحله فرد از راه‌ئون مختلف (مثلاً از طریق شِ دوستان ) با مواد مخدر و نحوه استعمال اون آشنا بونه.
- شک و تردید: در اینتا مرحله، فرد سعی کنه با شِ میل مبارزه هکنه.
- اعتیاد واقعی: در اینتا مرحله فرد دچار اعتیاد بونه و برای برسین به حالت نئشگی، هر بار بر میزان شِ مصرف اضافه کنه.[۸]
زیون‌ئون جانبی
اعتیاد به مواد مخدر افزون بر زیان‌هایی که به طور مستقیم برای مصرف‌کنندهٔ اون دارنه و هیچ فایده و سودی برای استفادهٔ آن تأیید نییه،[۹] اتا از عوامل اصلی گسترش بیماری‌هایی چون ایدز و هپاتیت هسه و همچنین زیان‌ئون اجتماعی و اقتصادی درخوری برای جامعه دارنه که از اون میون تومی به از بین بوردن بخشی از نیرو و مغز فعال جامعه اشاره هکردن.[۱۰]
به تازگی، برخی با مدل‌سازی اعتیاد با به کارگیری دانش اقتصاد نشون هدانه که درآمد و مصرف امروز مواد مخدر به چه میزان بر تقاضای مواد مخدر در آینده تأثیر خانه بله.[۱۱]
آزمایش اعتیاد
اتا از آزمایش‌ئون سنتی اعتیاد آزمایش ادرار هسه که روشی حتمی و دقیق نیه و فرد تونه با استفاده از مصرف مواد شیمیایی ویژه‌ای نتیجهٔ آزمایش ره تغییر هده هرچند که روش‌ئون دیگری برای آزمایش اعتیاد وجود دارنه که با اطمینان بسیار بالا تومی از اونا بهره بیریم.[۱۲]
گستردگی میزان اعتیاد جهون دله
هم اکنون بیش از ۲۲۰ میلیون مصرف کننده مواد اعتیادآور در جهون وجود دارنه. ۱۵۰ میلیون نفر معتاد به مواد توهم زایی مانند حشیش، ۱۵ تا ۲۰ میلیون نفر معتاد به ماده محرک کوکایین و مشتقات آن، ۱۵ تا ۲۱ میلیون نفر معتاد به هروئین و سایر مواد مخدر و سایرین نیز انواع مواد اعتیاد آور روانگردان و شیمیایی ره مورد سوء استفاده قرار دننه.[۱۳]
منابع
- پایگاه اینترنتی www.ramian.com
- پایگاه اینترنتی انجمن درمانگران ایران
- پایگاه اطلاع‌رسانی دانشجویان ترکمن ایران
- پایگاه اینترنتی موسسه فرهنگی تبیان
- پایگاه اطلاع‌رسانی نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران
- خبرگزاری مهر، مقالهٔ «آزمایش اعتیاد قبل از ازدواج قابل اطمینان نیست»
- خبرگزاری ایسکا، مقالهٔ «باورئون شایع و اشتباه در مورد اعتیاد به مواد مخدر»
- ویکی پدیای فارسی به نشونی http://fa.wikipedia.org
- Chaloupka, Frank; Taurus, J; Grossman, M.. Economic Models of Addiction and Applications to Cigarette Smoking and Other Substance Abuse. University of Illinois at Chicago. (دسترسی در ۲۰ مرداد ۱۳۸۶).