Sinosentrisme
Sinosentrisme merujuk kepada ideologi bahawa China ialah pusat budaya, politik atau ekonomi dunia.[1]
| Sinosentrisme | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Tulisan Cina Tradisional | 中國中心主義 | ||||||||
| Tulisan Cina Ringkas | 中国中心主义 | ||||||||
| Maksud harfiah | Doktrin berpusatkan China | ||||||||
| |||||||||
Sistem Sinosentrik ialah sistem hierarki hubungan antarabangsa yang berlaku di Asia Timur sebelum penerapan sistem Westphalian pada zaman moden. Negara-negara sekitarnya seperti Jepun (yang memutuskan hubungan lindungannya dengan China semasa zaman Asuka, kerana menganggap dirinya sebagai budaya yang setara dan tersendiri), Korea, Kerajaan Ryukyu, dan Vietnam dianggap sebagai lindungan China. Hubungan antara Kerajaan China dan orang-orang ini ditafsirkan sebagai hubungan anak sungai iaitu negara-negara ini memberikan ufti kepada Maharaja China. Kawasan yang tidak berada di bawah pengaruh Sinosentrik disebut Huawai zhi di (化外之地; "tanah di luar tamadun").
Di luar lingkaran ini terdapat negeri-negeri uftian yang memberikan ufti kepada maharaja China dan juga China menegaskan pertuanannya. Di bawah dinasti Ming, ketika sistem uftian memasuki puncaknya, negara-negara ini diklasifikasikan menjadi sejumlah kelompok. Puak gasar tenggara (kategori satu) merangkumi beberapa negeri utama Asia Timur dan Asia Tenggara, seperti Korea, Jepun, Kerajaan Ryukyu, Vietnam, Thailand, Champa, dan Jawa. Kumpulan kedua gasar tenggara meliputi negara-negara seperti Sulu, Melaka, dan Sri Lanka.[2] Sebilangan besar daripadanya ialah negara merdeka pada zaman moden.
Hari ini
Pengaruh model hubungan politik Sinosentrik dan kepercayaan Sinosentrik terhadap keunggulan budaya (terutama terhadap Barat) merosot pada abad ke-19. Ideologi Sinosentrik mengalami pukulan lebih lanjut ketika zaman Empayar Jepun, setelah mereka menjalani Pemulihan Meiji, mengalahkan China dalam Perang China-Jepun Pertama. Akibatnya, China menggunakan sistem Westphalian sebagai sebuah negara yang sama merdeka.[3]
Dalam dasar luar China moden, Republik Rakyat China telah berulang kali menyatakan bahawa ia tidak akan pernah berusaha untuk mewujudkan hegemoni di luar sempadannya (Bahasa Cina: 永不称霸).[4] Namun, sebilangan sejarawan, seperti John Friend dan Bradley Thayer percaya terdapat individu dalam pemerintahan China yang berpegang teguh pada kepercayaan Sinosentrik.[5] Setiausaha Umum Parti Komunis China Xi Jinping meminta 'konsep keselamatan pan-Asia', yang dibandingkan dengan Imperial Jepun oleh pengulas politik.[6][7]
Lihat juga
- Penerapan budaya sastera Cina
- Imperialisme China
- Bidang budaya Asia Timur
- Maharaja di negeri sendiri, raja di negeri orang
- Chauvinisme Han
- Perbezaan Hua–Yi
- Khan dari Syurga
- Atlas Bahasa China
- Senarai penerima ufti dari China
- Senarai negeri uftian China
- Pax Sinica
- Pemisahan di China
- Pencinaan
- Sinologi
- Sojunghwa
- Sistem uftian China