Мандах сум

Тус сум нь “Онгон дагшин байгалиа дээдлэн, уул уурхайн орд газруудад түшиглэж, эрчимжсэн хөдөө өж ахуй, үйлдвэрлэл үйлчилгээ, аялал жуулчлалыг цогцоор нь хөгжүүлсэн, эрүүл таатай орчин, хангалуун амьдралтай иргэд бүхий жишиг сум" болох зорилго тавьж дараах гол зорилтуудыг дэвшүүлэн ажиллаж байна. Үүнд:

• Хүний хөгжлийг цогцоор нь хангаж, ажилгүйдэл ядуурлыг бууруулан иргэдийн ажиллах амьдрах таатай орчинг бүрдүүлнэ.
• Дэд бүтцийн хөгжилд тулгуурлан үйлдвэрлэл үйлчилгээ аялал жуулчлалыг хөгжүүлэх.
• Мал аж ахуй, газар тариаланг эрчимжүүлэн хөгжүүлэх.
• Байгаль орчны сөрөг нөлөөллийг багасгахад бүх нийтийн оролцоог нэмэгдүүлэх .

• “Монголын алт компани”-ны Цагаан суваргын уурхай ашиглалтанд орох бэлтгэл ажлыг ханган ажиллаж байгаатай холбогдуулан хүн амын шилжин суурьшилт ихсэж, хүн амын тоо болон хүн амын нягтрал ихсэх хандлагатай
• Тус сумын төв нь хад ихтэй чулуун дэвсгэртэй учир хот төлөвлөлтийг оновчтой зохион байгуулахад хүндрэлтэй
• Сумын хүн амын 68 хувь нь мал аж ахуйн орлогоос эдийн засгийн хэрэгцээг хангадаг учир иргэдийн амьжиргааны эх үүсвэр байгалü цаг уураас ихээхэн хамааралтай

Нийт газар нутгийн хэмжээ  1266061 га.

Хүн ам, өрхийн тоо

Хүн ам зүйн судалгаа

Тус суманд “Монголын алт” ХХК, “Их говь энержи” ХХК, “ЭЙ ВЭЙ ЭКС” ХХК, “Голдон гровуз” ХХК, “KINCORA COPPER” ХХК зэрэг байгууллага уул уурхайн үйл ажиллагаа явуулж байгаагаас гадна өөрийн сумын “Богд мандах” хоршоо, “Говь трайн” ХХК, “Мандах өлзийт”  ХХК, “Монгол тарвас” ХХК, “Шувуун хад” ХХК, “Богд хайрхан трейд” ХХК зэрэг аж ахуйн нэгж үйл ажиллагаа явуулж байна.

Тус сум нь жилд дундажаар  орон нутгийн төсвийн орлогод 100,1 сая төгрөгний татвар төвлөрүүлдэг. Татварын нийт орлогын 4,5%-ийг аж ахуй эрхэлсэний орлого, 7,0%-ийг орлого тодорхойлох боломжгүй иргэдийн татвар, 4,3% суутгагчийн хувь хүнд олгосоны татвар, 2,5 %-ийг улсын тэмдэгтийн хураамж , 13.9%-ийг түгээмэл тархацтай ашигт малтмал, ус рашаан ашигласан татвар, лизенцийн төлбөр 67,8%-ийг тус тус эзэлдэг.

Сумын хэмжээгээр нийт 89.8 мянган мал тоологдсоноос цэвэр үүлдэр, эрлийз, нутгийн шилмэл омгийн 13.6 мянган толгой мал тоологдсон нь нийт малын 34.2 хувь байна.

263 малчин өрх, 37 малтай өрх байгаа нь сумын нийт өрхийн 63.2 хувийг эзэлж байна.

Сумын газар нутгаар Дорноговь таван толгойн шороон зам, багууд шороон замаар холбогдсон.

Сум нь нар салхины эрчим хүчээр хангагдсан.

Сумын төвд цэвэр усны эх үүсвэрийн 1 гүний худаг, 45м3/хоног хүчин чадалтай 1 насос станц, 50м3/хоног хүчин чадалтай 1 ус зөөлрүүлэх тоног төхөөрөмжтэй. сумын төвийн ус зөөврийн машинаар айл өрх болон албан газрын усыг зөөж түгээдэг.

Сумын айл өрх болон албан газар нь  уурын зуух болон энгийн галалгаагаар дулааны асуудлыг шийдвэрлэдэг. Сумын төвд сургууль, цэцэрлэг, эрүүл мэндийн төв, нийтийн ахуй үйлчилгээ,  тамгын газарт нийт 8 бага оврын уурын зуух ажилладаг.

Сумын хэмжээнд 24-н айлын орон сууц, сургуулийн багш нарын орон сууц, эрүүл мэндийн төвийн албан хаагчдын орон сууц зэрэг 34-н энгийн галалгаатай орон сууцанд иргэд амьдардаг. Суманд инженерийн бүрэн хангамжтай орон сууц баригдаагүй.