സാമൂഹിക പ്രതിരോധം

ചില വ്യക്തികൾക്ക് പ്രതിരോധ കുത്തിവയ്പിന് ശേഷവും പ്രതിരോധശേഷി കൈവരിക്കാൻ കഴിയില്ല അല്ലെങ്കിൽ മെഡിക്കൽ കാരണങ്ങളാൽ വാക്സിനേഷൻ നൽകാൻ കഴിയില്ല.^[16][6][17] നവജാത ശിശുക്കൾക്ക് സുരക്ഷാ കാരണങ്ങളാലോ അല്ലെങ്കിൽ പാസീവ് ഇമ്യൂണിറ്റി (നിഷ്ക്രിയ പ്രതിരോധശേഷി) വാക്സിൻ ഫലപ്രദമല്ലാത്തതാക്കുന്നതിനാലോ നിരവധി വാക്സിനുകൾ നൽകാൻ കഴിയില്ല.^[18] എച്ച് ഐ വി / എയ്ഡ്സ്, ലിംഫോമ, രക്താർബുദം, അസ്ഥി മജ്ജ കാൻസർ, ദുർബലമായ പ്ലീഹ, കീമോതെറാപ്പി, അല്ലെങ്കിൽ റേഡിയോ തെറാപ്പി എന്നിവ മൂലം രോഗപ്രതിരോധ ശേഷി കുറഞ്ഞ വ്യക്തികൾക്ക് മുമ്പ് ഉണ്ടായിരുന്ന പ്രതിരോധശേഷി നഷ്ടപ്പെട്ടിരിക്കാം, കൂടാതെ പ്രതിരോധ കുത്തിവയ്പ്പുകൾ കാരണം അവർക്ക് ഒരു പ്രയോജനവുമുണ്ടാകണമെന്നുമില്ല.^[19]

പ്രതിരോധ കുത്തിവയ്പ് നൽകിയവരിൽ കുറച്ച് പേർക്ക് ദീർഘകാല പ്രതിരോധശേഷി നേടാൻ കഴിയില്ല.^[2][20][21] വാക്സിൻ പാർശ്വഫലങ്ങൾ ചില വ്യക്തികൾക്ക് വാക്സിനേഷൻ നൽകുന്നത് തടഞ്ഞേക്കാം.^[17] രോഗപ്രതിരോധ ശേഷി ഇല്ലാത്തതിനു പുറമേ, ഈ ഗ്രൂപ്പുകളിലെ വ്യക്തികൾക്ക് അവരുടെ മെഡിക്കൽ നില കാരണം അണുബാധയിൽ നിന്ന് സങ്കീർണതകൾ ഉണ്ടാകാനുള്ള സാധ്യത കൂടുതലാണ്, പക്ഷേ ജനസംഖ്യയുടെ വലിയൊരു ശതമാനം രോഗപ്രതിരോധ ശേഷി നേടിയിട്ടുണ്ടെങ്കിൽ അവരും പരിരക്ഷിക്കപ്പെടാം.^[6][22]

ഒരു പ്രായത്തിലുള്ളവരിലെ ഉയർന്ന പ്രതിരോധശേഷി മറ്റ് പ്രായക്കാർക്ക് സാമൂഹിക പ്രതിരോധം സൃഷ്ടിക്കാൻ കഴിയും.^[9] പെർട്ടൂസിസിനെതിരെ മുതിർന്നവർക്ക് കുത്തിവയ്പ് നൽകുന്നത് കുത്തിവയ്പ് എടുക്കാൻ കഴിയാത്തത്ര ചെറു പ്രായമുള്ള ശിശുക്കളിൽ പെർട്ടുസിസ് ഉണ്ടാകുന്നത് കുറയ്ക്കുന്നു, ശിശുക്കൾക്കാണ് രോഗത്തിൽ നിന്നുള്ള സങ്കീർണതകളാൽ ഏറ്റവും വലിയ അപകടസാധ്യതയുള്ളത്.^[23][24] ശിശുക്കളിലേക്ക് രോഗം പകർത്താൻ സാധ്യതയുള്ള ഭൂരിഭാഗം കുടുംബാംഗങ്ങൾക്കും ഇത് വളരെ പ്രധാനമാണ്.^[21] അതേപോലെ തന്നെ, ന്യൂമോകോക്കസിനെതിരെ വാക്സിനുകൾ സ്വീകരിക്കുന്ന കുട്ടികളുടെ കൂടപ്പിറപ്പുകൾക്ക് ന്യൂമോകോക്കൽ രോഗം കുറയുന്നു.^[25][26][27] പ്രായം കുറഞ്ഞവരേക്കാൾ പ്രായമായവരിൽ ഇൻഫ്ലുവെൻസ വളരെ കഠിനമാണ്, പക്ഷേ ഇൻഫ്ലുവൻസ വാക്സിനുകൾക്ക് ഈ ജനസംഖ്യയിൽ ഫലപ്രാപ്തിയില്ല, കാരണം പ്രായത്തിനനുസരിച്ച് രോഗപ്രതിരോധ ശേഷി കുറയുന്നു.^[28] പ്രായമായവർക്ക് പ്രതിരോധ കുത്തിവയ്പ്പ് നൽകുന്നതിനേക്കാൾ സീസണൽ ഇൻഫ്ലുവൻസ പ്രതിരോധത്തിനായി സ്കൂൾ പ്രായത്തിലുള്ള കുട്ടികൾക്ക് മുൻഗണന നൽകുന്നത് പ്രായമായവർക്ക് ഒരു പരിധിവരെ സംരക്ഷണം സൃഷ്ടിക്കുന്നതായി കാണുന്നു.

ലൈംഗികബന്ധത്തിലൂടെ പകരുന്ന അണുബാധകൾക്ക് (എസ്ടിഐ), ഒരു ലിംഗത്തിലുള്ളവർക്ക് ഉയർന്ന തോതിലുള്ള പ്രതിരോധശേഷി വന്നാൽ രണ്ട് ലിംഗക്കാർക്കും സാമൂഹിക പ്രതിരോധം ഉണ്ടാക്കുന്നു.^{[11][29] [30]} ഒരു ലിംഗത്തെ ലക്ഷ്യം വച്ചുള്ള എസ്ടിഐകൾക്കെതിരായ വാക്സിനുകൾ ഇരു ലിംഗങ്ങളിലും എസ്ടിഐകളിൽ ഗണ്യമായ കുറവുണ്ടാക്കുന്നു.^[31]

സാമൂഹിക പ്രതിരോധം തന്നെ രോഗകാരികളിൽ ഒരു പരിണാമ സമ്മർദ്ദമായി വർത്തിക്കുന്നു, എസ്കേപ്പ് മ്യൂട്ടൻ്റ് എന്ന് വിളിക്കപ്പെടുന്ന നോവൽ സ്ട്രെയിനുകളുടെ ഉത്പാദനത്തെ പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കുന്നതിലൂടെ വൈറൽ പരിണാമത്തെ സ്വാധീനിക്കുന്നു.^[32][33] പുതിയ സ്‌ട്രെയിനുകളുടെ പരിണാമത്തെ സെറോടൈപ്പ് റീപ്ലേസ്‌മെന്റ് അഥവാ സെറോടൈപ്പ് ഷിഫ്റ്റിംഗ് എന്ന് വിളിക്കുന്നു. ഉയർന്ന അളവിലുള്ള പ്രതിരോധശേഷി കാരണം ഒരു പ്രത്യേക സെറോടൈപ്പിന്റെ വ്യാപനം കുറയുന്നു, ഇത് മറ്റ് സെറോടൈപ്പുകളെ മാറ്റിസ്ഥാപിക്കാൻ അനുവദിക്കുന്നു.^{[34] [35]}

ഒരു ജനസംഖ്യയിൽ സാമൂഹിക പ്രതിരോധശേഷി സ്ഥാപിക്കുകയും നിശ്ചിത കാലം തുടരുകയും ചെയ്തിട്ടുണ്ടെങ്കിൽ രോഗം ഉന്മൂലനം ചെയ്തതായി കരുതാം.^[7] ലോകമെമ്പാടും ഉന്മൂലനം നേടുകയും കേസുകളുടെ എണ്ണം ശാശ്വതമായി പൂജ്യമായി കുറയ്ക്കുകയും ചെയ്താൽ, ഒരു രോഗം ഇല്ലാതാക്കപ്പെട്ടതായി പ്രഖ്യാപിക്കാം.^[8] പകർച്ചവ്യാധി പടരുന്നത് നിയന്ത്രിക്കുന്നതിനുള്ള പൊതുജനാരോഗ്യ സംരംഭങ്ങളുടെ അന്തിമഫലമായി ഉന്മൂലനത്തെ കണക്കാക്കാം.^[9]

രോഗം മൂലമുണ്ടാകുന്ന എല്ലാ രോഗാവസ്ഥകളും മരണനിരക്കും അവസാനിക്കുക, വ്യക്തികൾ, ആരോഗ്യ പരിരക്ഷാ ദാതാക്കൾ, സർക്കാരുകൾ എന്നിവരുടെ സാമ്പത്തിക ലാഭം, രോഗം നിയന്ത്രിക്കാൻ ഉപയോഗിക്കുന്ന വിഭവങ്ങൾ മറ്റെവിടെയെങ്കിലും ഉപയോഗിക്കാൻ പ്രാപ്തമാക്കുക എന്നിവയാണ് ഉന്മൂലനത്തിന്റെ പ്രധാന ഗുണങ്ങൾ.^[8] ഇന്നുവരെ, സാമൂഹിക പ്രതിരോധശേഷിയും പ്രതിരോധ കുത്തിവയ്പ്പുകളും ഉപയോഗിച്ച് റിൻഡർപെസ്റ്റ്,വസൂരി എന്നീ രണ്ട് രോഗങ്ങളെ ഇല്ലാതാക്കി.^[2][9][36] സാമൂഹിക പ്രതിരോധശേഷിയെ ആശ്രയിക്കുന്ന ഉന്മൂലന ശ്രമങ്ങൾ ഇപ്പോൾ പോളിയോമൈലിറ്റിസിനായി നടക്കുന്നുണ്ട്, എന്നിരുന്നാലും ആഭ്യന്തര അസ്വസ്ഥതയും ആധുനിക വൈദ്യശാസ്ത്രത്തോടുള്ള അവിശ്വാസവും ഇത് ബുദ്ധിമുട്ടാക്കി.^[37] മതിയായ ആളുകൾ വാക്സിനേഷൻ എടുക്കുന്നില്ലെങ്കിൽ നിർബന്ധിത വാക്സിനേഷൻ രോഗ നിർമാർജന ശ്രമങ്ങൾക്ക് ഗുണം ചെയ്യും.^{[38][39][40][41]}

വാക്സിൻ നിരാകരണം സാമൂഹിക പ്രതിരോധത്തെ ബാധിക്കും.^[42] ഒരു ജനസംഖ്യയിൽ വാക്സിൻ എടുക്കാത്തവരുടെ എണ്ണം കൂടുന്നതിനനുസരിച്ച്, സാമൂഹിക പ്രതിരോധം നഷ്ടപ്പെടുന്നതിനാൽ തടയാൻ കഴിയുന്ന രോഗങ്ങൾ പൊട്ടിപ്പുറപ്പെടുന്നത് സാധാരണമാണ്.^{[12][13][14][39][41]} അല്ലെങ്കിൽ വാക്സിനുകളുമായി ബന്ധപ്പെട്ട അപകടസാധ്യതകൾ അണുബാധയുമായി ബന്ധപ്പെട്ടതിനേക്കാൾ വലുതാണെന്ന ചിന്ത^[2] വാക്സിനുക'ളോടൊ പൊതുജനാരോഗ്യ ഉദ്യോഗസ്ഥരോടൊ ഉള്ള അവിശ്വാസം,^[43] ബാൻഡ്‌വാഗനിംഗ് അല്ലെങ്കിൽ ഗ്രൂപ്പ് ചിന്ത,^[44] സാമൂഹിക മാനദണ്ഡങ്ങൾ അല്ലെങ്കിൽ സമപ്രായക്കാരുടെ സമ്മർദ്ദം,^[45] മതവിശ്വാസങ്ങൾ എന്നിവയുൾപ്പെടെ വിവിധ കാരണങ്ങളാൽ വ്യക്തികൾ വാക്‌സിൻ നിരാകരിക്കാവുന്നതാണ്. പ്രതിരോധ കുത്തിവയ്പ്പ് നിരക്ക് സമൂഹത്തിൽ ഉയർന്നതാണെങ്കിൽ ചില വ്യക്തികൾ സ്വയം വാക്സിനേഷൻ എടുക്കേണ്ടതില്ല എന്ന് തീരുമാനിക്കാനും സാധ്യതയുണ്ട്.

"ഹെർഡ് ഇമ്യൂണിറ്റി" എന്ന പദം 1923-ൽ ആണ് ആദ്യമായി ഉപയോഗിക്കുന്നത്.^[46] 1930 കളിൽ ബാൾട്ടിമോറിലെ അഞ്ചാംപനി പകർച്ചവ്യാധിയെക്കുറിച്ച് എ.ഡബ്ല്യു. ഹെഡ്രിച്ച് തൻ്റെ ഗവേഷണം പ്രസിദ്ധീകരിച്ചപ്പോൾ സാമൂഹിക പ്രതിരോധം ആദ്യമായി തിരിച്ചറിഞ്ഞു, കൂടുതൽ കുട്ടികൾ അഞ്ചാംപനി ബാധിച്ച് പ്രതിരോധശേഷി നേടുമ്പോൾ പുതിയ അണുബാധകളുടെ എണ്ണം താൽക്കാലികമായി കുറയുന്നു എന്ന് അദ്ദേേഹം നിരീീക്ഷിച്ചു.^{[47] [10]} ഈ അറിവ് ഉണ്ടായിരുന്നിട്ടും, 1960 കളിൽ അഞ്ചാംപനി വാക്സിൻ ഉപയോഗിച്ച് വൻതോതിൽ വാക്സിനേഷൻ ആരംഭിക്കുന്നത് വരെ അഞ്ചാംപനി നിയന്ത്രിക്കാനും ഇല്ലാതാക്കാനുമുള്ള ശ്രമങ്ങൾ പരാജയപ്പെട്ടു. കൂട്ട പ്രതിരോധ കുത്തിവയ്പ്പ്, രോഗ നിർമാർജനത്തെക്കുറിച്ചുള്ള ചർച്ചകൾ, പ്രതിരോധ കുത്തിവയ്പ്പുകളുടെ ചെലവ്-ആനുകൂല്യ വിശകലനങ്ങൾ എന്നിവ പിന്നീട് ഹെർഡ് ഇമ്യൂണിറ്റി എന്ന പദം കൂടുതൽ വ്യാപകമായി ഉപയോഗിക്കാൻ കാരണമായി.^[2] 1970 കളിൽ, ഒരു രോഗത്തിന്റെ ഹെർഡ് ഇമ്യൂണിറ്റി പരിധി കണക്കാക്കാനുള്ള സിദ്ധാന്തം വികസിപ്പിച്ചെടുത്തു.^[48]

• പ്രീഇമ്യൂണിറ്റി
• സാമൂഹിക അകലം

• "The Spread of Bacterial Infection. The Problem of Herd-Immunity". The Journal of Hygiene. 21 (3): 243–9. May 1923. doi:10.1017/s0022172400031478. PMC 2167341. PMID 20474777.
• ഷെയ്ൻ കിലിയൻ എഴുതിയതും റോബർട്ട് വെബ് പരിഷ്കരിച്ചതുമായ സാമൂഹിക പ്രതിരോധശേഷിയുടെ വിഷ്വൽ സിമുലേഷൻ
• സാമൂഹിക പ്രതിരോധശേഷി സിമുലേഷൻ