ഹാലികാർണസസിലെ ഡയണീഷ്യസ്

ബി.സി. ഒന്നാം -നൂറ്റാണ്ടിൽ ജീവിച്ചിരുന്ന യവന ചരിത്രകാരനായിരുന്നു ഹാലികാർണസസിലെ ഡയണീഷ്യസ്. വാഗ്മി എന്ന നിലയ്ക്കും ഇദ്ദേഹം പ്രശസ്തനായിരുന്നു. ഏഷ്യാമൈനറിലെ ഹാലികാർണസസിൽ ജനിച്ചു. ഏകദേശം ബി.സി. 30-ൽ ഇദ്ദേഹം റോമിൽ കുടിയേറി. റോമൻ ചരിത്രത്തെപ്പറ്റിയുള്ള ഇദ്ദേഹത്തിന്റെ കൃതി ഒന്നാം പ്യൂണിക് യുദ്ധം വരെയുള്ള (ബി.സി.264) കാലഘട്ടത്തിന്റേതാണ്. പ്രാചീന റോമാചരിത്രത്തെ സംബന്ധിച്ച ആധികാരിക ഗ്രന്ഥമായി ഇത് കണക്കാക്കപ്പെടുന്നു. ഏറെ ഗവേഷണം നടത്തിയാണ് ഇദ്ദേഹം ആധികാരികവും വിശ്വസനീയവുമായ ചരിത്ര രചന നിർവഹിച്ചതെന്നു കരുതുന്നു. ഇദ്ദേഹത്തിന്റെ ചരിത്ര രചനകളിൽ റോമിനോടുള്ള പക്ഷപാതം പ്രകടമാണെന്ന് അഭിപ്രായമുള്ളവരുമുണ്ട്.