സാവിത്രി ബ്രത
ജ്യേഷ്ഠ മാസത്തിലെ ചന്ദ്രനില്ലാത്ത ദിനമായ അമാവാസിയിൽ വിവാഹിതരായ ഹിന്ദു സ്ത്രീകൾ ആചരിക്കുന്ന ഉപവാസ ദിനമാണ് സാവിത്രി വ്രത അഥവാ സാവിത്രി അമാവസ്യ. ഇന്ത്യൻ സംസ്ഥാനങ്ങളായ ഒഡീഷ, ബീഹാർ, ഉത്തർപ്രദേശ്, നേപ്പാൾ എന്നിവിടങ്ങളിൽ ഇത് ആഘോഷിക്കപ്പെടുന്നു. പടിഞ്ഞാറൻ ഒഡീഷ മേഖലയിലെ സാബിത്രി ഉവാൻസ് എന്നും ഇത് അറിയപ്പെടുന്നു. [1]
| സാവിത്രി ബ്രത | |
|---|---|
 സത്യവാന്റെ ജീവനുവേണ്ടി സാവിത്രി യമയോട് യാചിക്കുന്നു. | |
| ഇതരനാമം | Savitri Osha[അവലംബം ആവശ്യമാണ്] |
| ആചരിക്കുന്നത് | Married Hindu women of Bihar, Uttar Pradesh, Odisha and Nepal |
| തിയ്യതി | Jyeshtha (month) Amavasya |
| ബന്ധമുള്ളത് | Savitri and Satyavan |
ഭർത്താക്കന്മാർ ജീവിച്ചിരിക്കുന്ന വിവാഹിതരായ ഹിന്ദു സ്ത്രീകൾ അത് വളരെ സമർപ്പണത്തോടെയുള്ള നേർച്ചയായി ആചരിക്കുകയും ഭർത്താവിന് ദീർഘായുസ്സ് ലഭിക്കാൻ പ്രാർത്ഥിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു. വാറ്റ്-സാവിത്രി പൂജയുടെ ഉത്ഭവവും പ്രാധാന്യവും ഈ പദം പ്രതിഫലിപ്പിക്കുന്നു. തന്റെ ഭർത്താവ് സത്യവാനെ മരണദൈവം എടുക്കുന്നതിൽ നിന്ന് രക്ഷിച്ച സാവിത്രിക്കാണ് നോമ്പ് സമർപ്പിക്കുന്നത്. മഹാരാഷ്ട്ര, ഗോവ, ഗുജറാത്ത്, കർണാടക തുടങ്ങി മറ്റ് പ്രദേശങ്ങളിലെ ജ്യേഷ്ഠയിലെ പൂർണ്ണചന്ദ്രനായ വാറ്റ് പൂർണിമയിലും ഇതേ ഉത്സവം ആചരിക്കുന്നു.
ഉത്സവത്തിന് പിന്നിലെ ഐതിഹ്യം
മദ്ര ദേശയിലെ അശ്വപതി രാജാവിന്റെ സുന്ദരിയായ മകൾ സാവിത്രിയുടെ പേരിലാണ് വ്രതത്തിന് പേര് നൽകിയിരിക്കുന്നത്. അന്ധനായ പിതാവ് ഡ്യുമത്സനുമൊത്ത് കാട്ടിൽ താമസിച്ചിരുന്ന പ്രവാവിലെ രാജകുമാരനായ സത്യവാനെ ജീവിത പങ്കാളിയായി സാവിത്രി തിരഞ്ഞെടുത്തു. കൊട്ടാരം വിട്ട് ഭർത്താവിനോടൊപ്പം കാട്ടിൽ ഭർതൃമാതാപിതാക്കളോടൊപ്പം താമസിച്ചു. അർപ്പണബോധമുള്ള ഭാര്യയും മരുമകളും എന്ന നിലയിൽ അവരെ പരിപാലിക്കാൻ അവൾ വളരെയധികം ശ്രമിച്ചു. ഒരു ദിവസം കാട്ടിൽ വിറകു മുറിക്കുന്നതിനിടയിൽ സത്യവാന്റെ തല കുരുങ്ങി അയാൾ ഒരു മരത്തിൽ നിന്ന് താഴെ വീണു. മരണദൈവമായ യമദേവൻ സത്യവാന്റെ ആത്മാവിനെ എടുത്തുകളയാൻ പ്രത്യക്ഷപ്പെട്ടു. വല്ലാതെ വേദനിച്ച സാവിത്രി തന്റെ ഭർത്താവിൽ നിന്ന് വേർപെടുത്തരുതെന്ന് യമദേവനോട് അഭ്യർത്ഥിച്ചു. യമദേവൻ ഭർത്താവിന്റെ ആത്മാവിനെ എടുത്താൽ അവളും പിന്തുടരാൻ തയ്യാറായി. സാവിത്രിയുടെ ഭക്തിയാൽ പ്രചോദിതനായ യമദേവൻ ഭർത്താവിന്റെ ജീവിതം തിരിച്ചുനൽകി. താമസിയാതെ സത്യവാൻ നഷ്ടപ്പെട്ട രാജ്യം വീണ്ടെടുത്തു.
ആചാരങ്ങളും അനുഷ്ഠാനങ്ങളും
എല്ലാ ഹിന്ദു സ്ത്രീകളും സാവിത്രിയെ ഒരു ദേവിയായി ആരാധിക്കുകയും പ്രസാദിപ്പിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു.[2] അതിരാവിലെ, സ്ത്രീകൾ കുളിച്ച് ശുദ്ധീകരിക്കുന്നു. പുതിയ വസ്ത്രങ്ങളും വളകളും ധരിക്കുകയും നെറ്റിയിൽ സിന്ദൂരം അണിയുകയും ചെയ്യുന്നു. ഒമ്പത് തരം പഴങ്ങളും ഒമ്പത് തരം പൂക്കളും ദേവിക്ക് സമർപ്പിക്കുന്നു. നനഞ്ഞ പയർവർഗ്ഗങ്ങൾ, അരി, മാങ്ങ, ജാക്ക് ഫ്രൂട്ട്സ്, ഈന്തപ്പഴം, കെണ്ടു, വാഴപ്പഴം തുടങ്ങി നിരവധി പഴങ്ങൾ ഭോഗ (വഴിപാട്) ആയി സമർപ്പിക്കുകയും സാവിത്രി ബ്രത കഥയോടൊപ്പം ഉത്സവം ആചരിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു. ദിവസം മുഴുവൻ ഉപവാസത്തിനുശേഷം, ഉപവാസം അവസാനിക്കുകയും ഉച്ചതിരിഞ്ഞ്, ആരാധനയുടെ ഔപചാരികതകൾ അവസാനിക്കുമ്പോൾ, അവർ ഭർത്താവിനെയും പ്രായമായവരെയും വണങ്ങുകയും ചെയ്യുന്നു.[3]