സാനന്ദജ്
സാനന്ദജ് (Persian: سنندج, pronounced [sænænˈdædʒ] ⓘ; കുർദിഷ്: سنە, റൊമാനൈസ്ഡ്: സൈൻ പലപ്പോഴും സെന്നെ എന്ന് വിളിക്കപ്പെടുന്നു),[3] ഇറാനിലെ കുർദിസ്ഥാൻ പ്രവിശ്യയുടെ തലസ്ഥാനമാണ്. 414,069[4] ജനസംഖ്യയുള്ള, ഈ നഗരം ഇറാനിലെ ഇരുപത്തിമൂന്നാമത്തെ ഏറ്റവും വലിയ നഗരവും രണ്ടാമത്തെ വലിയ കുർദിഷ് നഗരവുമാണ്. സാനന്ദജിന്റെ സ്ഥാപനം വളരെ അടുത്ത കാലത്താണ്, (ഏകദേശം 250 വർഷങ്ങൾക്ക് മുമ്പ്), എന്നിട്ടും അതിന്റെ ഹ്രസ്വകാലത്തെ നിലനിൽപ്പിന് കീഴിൽ അത് കുർദിഷ് സംസ്കാരത്തിന്റെ പ്രധാന കേന്ദ്രങ്ങളിലൊന്നായി വളർന്നു.[5][6] ഇറാഖ്-ഇറാൻ യുദ്ധസമയത്ത് ഇറാഖി വിമാനങ്ങളാൽ ആക്രമിക്കപ്പെട്ട ഇവിടെ അസ്വാസ്ഥ്യങ്ങൾ ഉണ്ടായിരുന്നു.[7] 2019 മുതൽ യുനെസ്‌കോ സിനെയെ (സാനന്ദജ്) ക്രിയേറ്റീവ് സിറ്റി ഓഫ് മ്യൂസിക് ആയി അംഗീകരിച്ചു.[8] ദിയാല നദിയുടെ കൈവഴിയായ ഖിഷ്‌ലാക്ക് നദിക്കും പഴയ അർദലൻ തലസ്ഥാനമായ ഹസനാബാദിൽ നിന്ന് ഇതിനെ വേർതിരിക്കുന്ന അവിഡാർ പർവതത്തിനുമിടയിലാണ് നഗരം സ്ഥിതി ചെയ്യുന്നത്.[9] പരവതാനി നിർമ്മാണമാണ് സാനന്ദജിലെ ഏറ്റവും വലിയ വ്യവസായം.[10]
സാനന്ദജ് | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
City | ||||||
Sanandaj from Abidar, Sanandaj Museum, Khosro Abad Mansion, Qeshlaq Bridge | ||||||
| ||||||
  സാനന്ദജ് | ||||||
| Coordinates: 35°18′52″N 46°59′32″E / 35.31444°N 46.99222°E | ||||||
| Country | Iran | |||||
| Province | Kurdistan | |||||
| County | Sanandaj | |||||
| Bakhsh | Central | |||||
| • Mayor | Seyed Anwar Rashidi[1] | |||||
| • City | 3,033 ച.കി.മീ.(1,171 ച മൈ) | |||||
| ഉയരം | 1,538 മീ(5,046 അടി) | |||||
(2016 Census) | ||||||
| • നഗരപ്രദേശം | 412,767 [2] | |||||
| സമയമേഖല | UTC+3:30 (IRST) | |||||
| • Summer (DST) | UTC+4:30 (IRDT) | |||||
| ഏരിയ കോഡ് | 087 | |||||
| Climate | Csa | |||||
| വെബ്സൈറ്റ് | e-sanandaj | |||||
.jpg)
ചരിത്രം
14-ആം നൂറ്റാണ്ടിലെ രേഖകളിലാണ് "സിന്ന" എന്ന പേര് ആദ്യമായി പ്രത്യക്ഷപ്പെടുന്നത്.[11] ഇതിന് മുമ്പ്, ഈ മേഖലയിലെ പ്രധാന നഗരമായിരുന്ന സിസാറിൻറെ കൃത്യമായ സ്ഥാനം അജ്ഞാതമാണ്.[12] സിസാറിനെ "സദ്ഖാനിയയിലെ സിസാർ" അല്ലെങ്കിൽ "നൂറു വസന്തങ്ങളുടെ സിസർ" എന്നും വിളിച്ചിരുന്നതു കൂടാതെ "സിന്ന" എന്നതിന്റെ ഇപ്പോഴത്തെ പേര് "സദ്ഖാനിയ" എന്നതിന്റെ ചുരുക്കിയ രൂപമാണെന്ന് നിർദ്ദേശിക്കപ്പെടുന്നു.[13]
14-ആം നൂറ്റാണ്ടിൽ "സിസാർ" എന്ന പേര് അപ്രത്യക്ഷമാവുകയും "സിന്ന" എന്ന പേര് അതിനെ മാറ്റിസ്ഥാപിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു, ഉദാഹരണത്തിന് ഹംദല്ല മുസ്തൗഫിയുടെ കൃതികളിൽ ഈ പേരുള്ള ഒരു പർവതത്തെയും ചുരത്തെയുംകുറിച്ച് പരാമർശിക്കുന്നു.[14] കുർദിഷ് ചരിത്രകാരനായ ഷറഫ് അൽ-ദിൻ ബിറ്റ്‌ലിസി 1580-ൽ തിമൂർ ഖാൻ എന്ന അർദലാൻ ഭരണാധികാരിക്ക് സിന്നയും മുൻ അർദാലൻ തലസ്ഥാനമായ ഹസനാബാദും ഉൾപ്പെടെയുള്ള ഭൂദാനം ലഭ്യമായിരുന്നുവെന്ന് പരാമർശിക്കുന്നു.[15] എന്നിരുന്നാലും, പ്രാദേശിക ചരിത്രകാരനായ അലി-അക്ബർ മുൻഷി വഖായി-നിഗാർ 1892/3-ൽ എഴുതിയത് പ്രകാരം, സിന്ന പിന്നീട്, സൊലെയ്മാൻ ഖാൻ അർദലാൻ എന്ന ഭരണാധികാരി ഒരു മുൻ അധിവാസകേന്ദ്രത്തിനുമേൽ സ്ഥാപിച്ചതാണ്. ഈ സംഭവത്തിനായി അദ്ദേഹം നൽകുന്ന ക്രോണോഗ്രാം 1046 AH അല്ലെങ്കിൽ 1636-7 CE എന്ന തീയതികളുമായി യോജിക്കുന്നു.[16] "മഹാനായ" അമാൻ അല്ലായുടെ (1797-1825 മുതൽ) ഭരണത്തിൻ കീഴിൽ സിന്ന ഗണ്യമായ വികസനം കൈവരിച്ചു.[17] പത്തൊൻപതാം നൂറ്റാണ്ടിലെ സിന്ന "ഓക്ക് ഗാളുകൾ, ട്രഗാകാന്ത്, രോമങ്ങൾ, പരവതാനികൾ എന്നിവ കയറ്റുമതി ചെയ്യുന്ന ഒരു സജീവ വാണിജ്യ കേന്ദ്രമായിരുന്നു.[18] ജനസംഖ്യയിൽ കൂടുതലും കുർദിഷ് ആയിരുന്ന ഇവിടെ ഒരു യഹൂദ ന്യൂനപക്ഷവും അർമേനിയൻ, കൽദായ കത്തോലിക്കാ ക്രിസ്ത്യാനികളുടെ ചെറു സമൂഹവുമുണ്ടായിരുന്നു.[19]
ജനത
സാനന്ദജ് നഗര ജനസംഖ്യ പ്രധാനമായും കുർദിഷ് വംശജരാണ്. ക്രമേണ കുടിയേറിപ്പാർത്ത ഒരു അർമേനിയൻ ന്യൂനപക്ഷവും ഈ നഗരത്തിലുണ്ടായിരുന്നു. ഇറാനിയൻ വിപ്ലവം (1979) വരെ, നഗരത്തിൽ ഏകദേശം 4,000 ത്തോളം വരുന്ന അരാമിക് സംസാരിക്കുന്ന ഒരു ചെറിയ ജൂത സമൂഹവും ഉണ്ടായിരുന്നു.[20] സെനായ എന്ന അരാമിക് ഭാഷയുടെ തനതായ ഭാഷ സംസാരിക്കുന്ന ഒരു വലിയ അസീറിയൻ സമൂഹത്തെയും ഈ നഗരം പോറ്റിയിരുന്നു. അവർ കൂടുതലും കൽദായ കത്തോലിക്കാ സഭയിലെ അംഗങ്ങളാണ്. [21] പരവതാനികൾ, സംസ്കരിച്ച തോൽ, അരി, ശുദ്ധീകരിച്ച പഞ്ചസാര, മരപ്പണി, പരുത്തി നെയ്ത്ത്, ലോഹവസ്തുക്കൾ, കത്തി വ്യാപാരം എന്നിവയെ അടിസ്ഥാനമാക്കിയുള്ളതായിരുന്നു സനന്ദജിന്റെ സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥ.[22][23] സാനന്ദജിലെ ഭൂരിഭാഗം ആളുകളും സുന്നി ഇസ്‌ലാമിന്റെ ഷാഫി ശാഖയാണ് പിന്തുടരുന്നത്.[24][25]