ഫറോസ് ഓഫ് അലക്സാണ്ട്രിയ എന്നും വിളിക്കുന്ന ഫറോസ് ലൈറ്റ് ഹൗസ്ഈജിപ്തിലെഅലക്സാണ്ട്രിയ നഗരത്തിനടുത്തുളള ഫറോസ് ദ്വീപിലാണ് സ്ഥിതിചെയ്യുന്നത്. പ്രാചീനകാലത്തെ ലോകാത്ഭൂതങ്ങളിലൊന്നായിരുന്നു ഇത്. സോസ്ട്രാറ്റോസ് എന്ന വാസ്തുശില്പി ബി.സി.285-ലാണ് ഇതു പണിതത് എന്ന് കരുതപ്പെടുന്നു.[2]നഗരത്തിൽ നിന്നും 70 മൈൽ അകലെ കടലിൽ നിന്നു വരെ ലൈറ്റ് ഹൗസിന്റെ പ്രകാശം കാണാമായിരുന്നു. എ.ഡി.956 നും1323 നും ഇടയിൽ സംഭവിച്ച മൂന്നു ഭൂകമ്പങ്ങളുടെ ഫലമായി ഈ ലൈറ്റ് ഹൗസ് തകരാനിടയായി. ഏറ്റവും പഴക്കവും അതിമനോഹരമായിരുന്നു അത്. (ഹലികാർണാസസിന്റെ ശവകുടീരത്തിനു ശേഷം,നിലനിന്നത് ഗിസയിലെ പിരമിഡ് ആയിരുന്നു) 1480-നു ശേഷമുള്ള കാലഘട്ടത്തിൽ, ശേഷിച്ച കല്ലുകൾ സിറ്റാഡെൽ ഓഫ് ക്വൈറ്റബേ നിർമ്മിക്കാൻ ഉപയോഗിച്ചിരുന്നു.1994-ൽ ഫ്രഞ്ച് പുരാവസ്തുഗവേഷകർ അലക്സാണ്ട്രിയായിലെ കിഴക്കൻ തുറമുഖത്തിന്റെ മുകൾഭാഗത്ത് ലൈറ്റ്ഹൗസിൽ ചില അവശിഷ്ടങ്ങൾ കണ്ടെത്തിരുന്നു.[3]2016- ൽ ഈജിപ്തിലെ പുരാതനവത്കൃത മന്ത്രാലയം, പുരാതന അലക്സാണ്ട്രിയയുടെ അവശിഷ്ടങ്ങൾ, ഫറോസ് ഉൾപ്പെടുന്ന ഭാഗങ്ങൾ എന്നിവ ചേർത്ത് ഒരു അണ്ടർവാട്ടർ മ്യൂസിയമായി മാറ്റി.[4]
ഉത്ഭവം
അലക്സാണ്ടർ ചക്രവർത്തി ഈജിപ്തിലെ അലക്സാണ്ട്രിയ നഗരത്തിനെയും ഫറോസ് ദ്വീപിനെയും തമ്മിൽ ബന്ധിപ്പിക്കുന്ന ഭീമൻ കൽപ്പാത നിർമ്മിച്ചു[5] ഡിനോക്രേറ്റസ് എന്ന ശില്പി നിർമ്മിച്ച ഈ കൽപ്പാതയെ ഹെപ്റ്റാസ്റ്റേഡിയോൺ എന്നറിയപ്പെട്ടു. ഈ കൽപ്പാത ഫറോസ് ദ്വീപിനെ നഗരത്തിന്റെ ഭാഗമാക്കി. ഫറോസ് ദ്വീപിനു എതിർവശം ഫറോസ് ലൈറ്റ് ഹൗസ് (120–137 മീ.) സ്ഥിതിചെയ്യുന്നു. ചിറയുടെ കിഴക്കുഭാഗം വലിയ തുറമുഖ ഹാർബർ ആയിത്തീർന്നു. പടിഞ്ഞാറ് വശത്ത് യൂനോസ്റ്റോസിന്റെ തുറമുഖം ഉൾക്കടലിലേയ്ക്ക് തുറക്കുന്നു. തുറമുഖത്തിന്റെ അകത്തേ തടത്തെ കിബോട്ടോസ് ആധുനിക തുറമുഖമായി വിപുലമായി വികസിപ്പിച്ചു. ഇന്നത്തെ ഗ്രാൻഡ് സ്ക്വയർക്കും ആധുനിക റാസ് എൽ-ടിൻ ക്വാട്ടറിനും ഇടയിലുള്ള നഗരത്തിന്റെ വികസനം ചിറയിലേയ്ക്ക് ക്രമേണ വ്യാപകമാകുകയും റാസ് എൽ-ടിൻ ഫറോസിലെ ദ്വീപിന്റെ ശേഷിപ്പുകളെയെല്ലാം പ്രതിനിധാനം ചെയ്യുകയും ചെയ്യുന്നു.[6]കിഴക്കുഭാഗത്തെ വിളക്കുമാടം കടൽത്തീരത്തായിരുന്നു സ്ഥിതിചെയ്തിരുന്നത്.
നിർമ്മാണം
ലൈറ്റ് ഹൗസ് ബി.സി മൂന്നാം നൂറ്റാണ്ടിൽ നിർമ്മിച്ചതായിരുന്നു. മഹാനായ അലക്സാണ്ടർ മരണമടഞ്ഞതിനുശേഷം, ടോളമി (ടോളമി ഐ സോട്ടർ) ബി.സി. 305-ൽ രാജാവായി പ്രഖ്യാപിക്കുകയും അതിന് ശേഷം അദ്ദേഹം ഉടൻ ലൈറ്റ് ഹൗസ് നിർമ്മാണം ആരംഭിക്കുകയും ചെയ്തു. അദ്ദേഹത്തിന്റെ മകന്റെ ഭരണകാലത്ത് രണ്ടാം ടോളമി (ടോളമി രണ്ടാമൻ ഫിലാഡെൽഫസ്) കെട്ടിടം പൂർത്തിയാക്കുകയും ചെയ്തു. പന്ത്രണ്ട് വർഷമെടുത്ത് 800 ടാലന്റ് ചെലവിൽ ആണ് ഇത് നിർമ്മിച്ചത്.[7] ലോകത്തിലെ മുഴുവൻ ലൈറ്റ് ഹൌസുകളുടെയും പ്രോട്ടോടൈപ്പ് ആയി പ്രവർത്തിക്കുകയും ചെയ്തു. മുകളിലുള്ള ഒരു ചൂളയിൽ നിന്നാണ് പ്രകാശം ലഭിക്കാൻ നിർമ്മിച്ചിരിക്കുന്നത്. ഭൂരിഭാഗവും ചുണ്ണാമ്പുകല്ലുകളിലുമാണ് ഗോപുരം നിർമിച്ചിരുന്നത്. സോസ്ട്രാറ്റസ് ലോഹകത്തുകളിൽ രക്ഷകനായ ദൈവം എന്നെഴുതിയിട്ടുണ്ടായിരുന്നു എന്ന് സ്ട്രബോ റിപ്പോർട്ട് ചെയ്തിരുന്നു. സോസ്ട്രാറ്റസ് ആയിരുന്നു ശില്പി എന്നും അല്ല എന്നും പ്ലിനി ദി എൽഡർ എഴുതിയിരുന്നു.[8]ക്രി.വ. രണ്ടാം നൂറ്റാണ്ടിൽ സാറ്റിറിസ്റ്റ് ആയിരുന്ന ലൂഷ്യൻ ഇങ്ങനെ എഴുതി: "സൊളേട്രാറ്റസ് ടോളമി" എന്ന പേർ പ്ലാസ്റ്റർ ഉപയോഗിച്ചാണ് രേഖപ്പെടുത്തിയിരുന്നത്. ടോളമിയുടെ പേരുള്ള പ്ലാസ്റ്റർ വീണപ്പോൾ, സോസ്ട്രാറ്റസിന്റെ പേരും കാണാമായിരുന്നു.[9][10]
ഉയരം, വിവരണം
ജൂഡിത്ത് മക്കൻസി ഇങ്ങനെ എഴുതുന്നു: ഭൂചലനത്തിനുശേഷം പല തവണ അറ്റകുറ്റപ്പണികൾ നടത്തിയിരുന്നെങ്കിലും "വിളക്കുമാടത്തിന്റെ അറബ് വിവരണങ്ങൾ തികച്ചും സ്ഥിരതയുള്ളതാണ്. അവർ നൽകുന്ന ഉയരം c ൽ നിന്ന് പതിനഞ്ചു ശതമാനം മാത്രമേ വ്യത്യാസപ്പെടുന്നുള്ളൂ. 103 മുതൽ 118 മീറ്റർ വരെ (338 മുതൽ 387 അടി വരെ), ഒരു അടിസ്ഥാനം സി. 30 മുതൽ 30 മീറ്റർ വരെ (98 ചതുരശ്ര അടി) സ്ക്വയർ കാണപ്പെടുന്നു.[11]ലൈറ്റ് ഹൗസിന്റെ പൂർണരൂപം അറേബ്യൻ യാത്രക്കാരനായ അബു ഹഗ്ഗ്ഗ് യൂസെഫ് ഇബ്നു മൊഹമ്മദ് എൽ-ബലാവി എൽ-അൻഡാലൂസ്സിയിൽ നിന്നാണ് ലഭിച്ചത്. ഇവർ 1166 എ.ഡി യിൽ അലക്സാണ്ഡ്രിയ സന്ദർശിച്ചിരുന്നു.[12]
അവലംബം
Further reading
Harris, William V., and Giovanni Ruffini. 2004. Ancient Alexandria Between Egypt and Greece. Leiden: Brill.
Jordan, Paul. 2002. The Seven Wonders of the Ancient World. Harlow: Longman.
Polyzōidēs, Apostolos. 2014. Alexandria: City of Gifts and Sorrows: From Hellenistic Civilization to Multiethnic Metropolis. Chicago: Sussex Academic Press, 2014.
Thompson, Alice. 2002. Pharos. London: Virago.
Tkaczow, Barbara, and Iwona Zych. 1993. The Topography of Ancient Alexandria: An Archaeological Map. Warszawa: Zaklad Archeologii Śródziemnomorskiej, Polskiej Akadmii Nauk.
Ancient Egypt · Persian Egypt · Ptolemaic Egypt · Roman Egypt · Christian Egypt · Muslim Egypt · Ottoman Egypt · Muhammad Ali dynasty · Modern Egypt · Egypt Protests and Revolution
Politics
Constitution · Crime · Elections · Flag · Foreign relations · Law enforcement · Military · Political parties · President · Prime Minister