തിച്ച് ഗ്വാങ് ഡൿ

തിച്ച് ഗ്വാങ് ഡൿ (വിയറ്റ്നാമീസ്Vietnamese: [tʰǐc kʷâːŋ ɗɨ̌k] ^ⓘ; 1897—11 ജൂൺ 1963), ഒരു വിയറ്റ്നാമീസ് മഹായാന സന്യാസി. 1963 ജൂൺ 11നു സൌത്ത് വിയറ്റ്നാമീസ് ഗവൺമെന്റെ ബുദ്ധിസ്റ്റുക്കൾക്കെതിരായ പീഠനങ്ങൾക്കെതിരെ പ്രധിക്ഷേധിക്കുന്നതിനിടയിൽ സൈഗൺ റോ‍ഡിന്റെ തിരക്കേറിയ ഇന്റർസെക്ഷനിൽ വച്ച് സ്വയം കത്തിയമർന്നു.^[1]  ഗ്വാങ് ഡൿന്റെ ജീവത്യാഗത്തിന്റെ ചിത്രങ്ങൾ ലോകമെമ്പാടും പ്രചരിക്കുകയും ഡിയെമിന്റെ നയങ്ങൾ ലോകശ്രദ്ധ നേടുകയും ചെയ്തു. അന്നത്തെ അമേരിക്കൻ പ്രസിഡന്റ് ജോൺ എഫ് കെന്നഡി, "ചരിത്രത്തിൽ ഒരു ചിത്രവും ലോകത്തിൽ ഇത്രത്തോളം വികാരം ചെലുത്തിയിട്ടുണ്ടാവില്ല" എന്നു ഈ ചിത്രത്തെ സൂചിപ്പിച്ചു പറയുകയുണ്ടായി.^[2] മാൽകം ബ്രൌണിനു ഈ ചിത്രത്തിനു പുലിറ്റസർ പുരസ്കാരം ലഭിക്കുകയുണ്ടായി.^[3]

ഗ്വാങ് ഡൿന്റെ ജീവത്യാഗം ഡിയമിനു മുകളിൽ അന്തർദേശീയ സമ്മർദ്ദം ചെലുത്തുകയും, ബുദ്ധിസ്റ്റുകളെ ശാന്തരാക്കാൻ ഡിയം പരിഷ്കാരങ്ങൾ പ്രഖാപിക്കുകയും ചെയ്തു. എന്നാൽ വാഗ്ദാനങ്ങൾ പാലിക്കപ്പെടാതിരിക്കുകയും, തർക്കം വഷളാവുകയും ചെയ്തു. തർക്കം തുടർന്നപ്പോൾ ഡിയമിന്റെ സഹോദരൻ ഗോ ഡിൻ നുവിനോട് കൂറുള്ള എ ആർ വി എൻ സ്പെഷ്യൽ ഫോർസ് രാജ്യവ്യാപകമായി ബുദ്ധിസ്റ്റ് പഗോഡകളിൽ റൈഡുകൾ നടത്തി ഗ്വാങ് ഡൿന്റെ ഹൃദയം ജപ്തി ചെയ്യുകയും ചെയ്തു. പരിണതഫലമായി രാജ്യവ്യാപകമായി മരണങ്ങളും വൻ നാശനഷ്ടങ്ങളും സഭവിച്ചു. ഗ്വാങ് ഡൿനെ പിന്തുടർന്നു മറ്റു ബുദ്ധ സന്യാസിമാരും ജീവത്യാഗം ചെയ്യാനാരംഭിച്ചു. ഒടുവിൽ, യു.എസ്. പിന്തുണയുള്ള സൈന്യം ദിവ്യുമിനെ കീഴടക്കുകയും, 1963 നവംബർ 2-ന് വധിക്കുകയും ചെയ്തു.