ഗോദാവരി നദി

വൃദ്ധഗംഗ എന്നും ഗോദാവരി അറിയപ്പെടുന്നു. ഗംഗയേക്കാളും പ്രായം ചെന്ന നദിയാണ് ഇത് എന്നതാണിതിനു കാരണം. ഗംഗ ഉദ്ഭവിക്കുന്ന ഹിമാലയത്തിനേക്കാൾ പഴക്കമുള്ള പർ‌വതമായ പശ്ചിമഘട്ടങ്ങളിൽ നിന്നാണ്‌ ഗോദാവരി ഉദ്ഭവിക്കുന്നതെന്നതാണീ നിഗമനത്തിനു കാരണം.

മൺസൂൺ കാലങ്ങളിൽ മാത്രം നിറഞ്ഞൊഴുകുന്ന നദിയാണു ഗോദാവരി. ജൂലൈ, ഒക്ടോബർ മാസങ്ങൾക്കിടയിലുള്ള മഴക്കാലത്താണ് ഈ നദി പൂർണമായും ജലപുഷ്ടമാകുന്നത്. മൺസൂൺ കാലങ്ങളിൽ നദിയിലെ വെള്ളത്തിനു ചെങ്കൽ നിറമായിരിക്കും. മറ്റു സമയങ്ങളിലെല്ലാം തെളിഞ്ഞ വെള്ളമാണ്.

ഡെക്കാൻ പീഠമേഖലയിൽ കാർഷികാവശ്യങ്ങൾക്കാണു ഗോദവരിയിലെ വെള്ളം കൂടുതലും പ്രയോജനപ്പെടുത്തുന്നത്. ഗോദാവരിയുടെ നദീതട പ്രദേശം ഇന്ത്യയിൽ ഏറ്റവും കൂടുതൽ നെൽകൃഷിയുള്ള പ്രദേശങ്ങളിലൊന്നാണ്. ആന്ധ്രാപ്രദേശിലെ ദൌവ്ലീശ്വരത്ത് 1850-ൽ പണികഴിപ്പിച്ച അണക്കെട്ടുവഴിയാണ് ഗോദാവരിയിൽ നിന്നുള്ള വെള്ളം ജലസേചനത്തിനായി പ്രയോജനപ്പെടുത്തുന്നത്. ഏകദേശം 4,04,685 ഹെക്ടർ കൃഷിഭൂമി ഗോദാവരീ നദി ഫലഭുയിഷ്ടമാക്കുന്നു.

ഹിന്ദുമത വിശ്വാസികൾക്ക് ഗോദാവരി പ്രധാനപ്പെട്ട പുണ്യനദികളിലൊന്നാണ്. ഗോദാവരിയുടെ തീരത്ത് പന്ത്രണ്ടുവർഷം കൂടുമ്പോൾ പുഷ്കാരം എന്ന സ്നാനമഹോത്സവം അരങ്ങേറാറുണ്ട്. പുഷ്കാരനാളുകളിൽ ഗോദാവരിയിൽ മുങ്ങിക്കുളിക്കുന്നത് ഗംഗയിലെ സ്നാനത്തിനു സമാനമായാണു ഹിന്ദുക്കൾ കരുതുന്നത്.

• ഇന്ദ്രാവതി
• പ്രണാഹിതാ
• വൈഗംഗ
• വാർധ
• മഞ്ജീര
• കിന്നേരശാനി
• ശിലെരു
• ശബരി

ഭാരതത്തിലെ പ്രമുഖ നദികൾ
ഗംഗ |ബ്രഹ്മപുത്ര | സിന്ധു |നർമദ | കൃഷ്ണ | മഹാനദി | ഗോദാവരി | കാവേരി | സത്‌ലുജ് | ഝലം | ചെനാബ് | രാവി | യമുന | ഘാഗ്ര | സോൻ | ഗന്തക് | ഗോമതി | ചംബൽ | ബേത്വ | ലൂണി | സബർ‌മതി | മാഹി | ഹൂഗ്ലീ | ദാമോദർ | തപ്തി | തുംഗഭദ്ര | ഭീമ | പെണ്ണാർ | പെരിയാർ | വൈഗൈ