ക്ലയന്റ്-സൈഡ്
ഒരു കമ്പ്യൂട്ടർ നെറ്റ്‌വർക്കിലെ ക്ലയന്റ്-സെർവർ ബന്ധത്തിൽ ഉപയോക്താവ്(client)നടത്തുന്ന പ്രവർത്തനങ്ങളെ ക്ലയന്റ്-സൈഡ് സൂചിപ്പിക്കുന്നു.[1][2][3][4]
പൊതുവായ ആശയങ്ങൾ
സാധാരണഗതിയിൽ, ഒരു വെബ് ബ്രൗസർ പോലുള്ള ഒരു കമ്പ്യൂട്ടർ ആപ്ലിക്കേഷനാണ് ക്ലയന്റ്, അത് ഒരു ഉപയോക്താവിന്റെ പ്രാദേശിക കമ്പ്യൂട്ടർ, സ്മാർട്ട് ഫോൺ അല്ലെങ്കിൽ മറ്റ് ഉപകരണങ്ങളിൽ പ്രവർത്തിക്കുന്നു, ഒപ്പം ആവശ്യാനുസരണം ഒരു സെർവറിലേക്ക് ബന്ധിപ്പിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു. ക്ലയന്റിലേക്ക് ലഭ്യമായ വിവരങ്ങളിലേക്കോ പ്രവർത്തനത്തിലേക്കോ ആക്‌സസ്സ് ആവശ്യമുള്ളതിനാലും സെർവറിൽ അല്ലാത്തതിനാലും പ്രവർത്തനങ്ങൾ ക്ലയന്റ്-സൈഡ് നടത്താം, കാരണം ഉപയോക്താവിന് പ്രവർത്തനങ്ങൾ നിരീക്ഷിക്കുകയോ ഇൻപുട്ട് നൽകുകയോ ചെയ്യേണ്ടതുണ്ട്, അല്ലെങ്കിൽ സെർവറിന് പ്രോസസ്സിംഗ് പവർ ഇല്ലാത്തതിനാൽ അത് സേവിക്കുന്ന എല്ലാ ക്ലയന്റുകൾക്കുമായി സമയബന്ധിതമായി പ്രവർത്തിക്കുന്നു. കൂടാതെ, നെറ്റ്‌വർക്കിലൂടെ ഡാറ്റ അയയ്ക്കാതെ ക്ലയന്റിന് പ്രവർത്തനങ്ങൾ നടത്താൻ കഴിയുമെങ്കിൽ, അവയ്ക്ക് കുറച്ച് സമയമെടുക്കും, കുറഞ്ഞ ബാൻഡ്‌വിഡ്ത്ത് ഉപയോഗിക്കാം, കൂടാതെ സുരക്ഷയെ സംബന്ധിച്ചിട്ടുള്ള അപകടസാധ്യത കുറയും.
സെർവർ സാധാരണയായി ഉപയോഗിക്കുന്ന രീതിയിൽ ഡാറ്റ നൽകുമ്പോൾ, ഉദാഹരണത്തിന് എച്ച്ടിടിപി അല്ലെങ്കിൽ എഫ്‌ടിപി പോലുള്ള സ്റ്റാൻഡേർഡ് പ്രോട്ടോക്കോളുകൾ അനുസരിച്ച്, ഉപയോക്താക്കൾക്ക് നിരവധി ക്ലയന്റ് പ്രോഗ്രാമുകൾ തിരഞ്ഞെടുക്കാം (ഉദാ. മിക്ക ആധുനിക വെബ് ബ്രൗസറുകൾക്കും എച്ച്ടിടിപി, എഫ്‌ടിപി എന്നിവ ഉപയോഗിച്ച് ഡാറ്റ അഭ്യർത്ഥിക്കാനും സ്വീകരിക്കാനും കഴിയും. ). കൂടുതൽ പ്രത്യേക ആപ്ലിക്കേഷനുകളുടെ കാര്യത്തിൽ, പ്രോഗ്രാമർമാർക്ക് സ്വന്തമായി സെർവർ, ക്ലയന്റ്, കമ്മ്യൂണിക്കേഷൻ പ്രോട്ടോക്കോൾ എന്നിവ എഴുതാം, അവ പരസ്പരം മാത്രം ഉപയോഗിക്കാൻ കഴിയും.
കമ്പ്യൂട്ടർ സുരക്ഷ
ഒരു കമ്പ്യൂട്ടർ സുരക്ഷാ സന്ദർഭത്തിൽ, ക്ലയന്റ്-സൈഡ് കേടുപാടുകൾ അല്ലെങ്കിൽ ആക്രമണങ്ങൾ ക്ലയന്റ് / ഉപയോക്താവിന്റെ കമ്പ്യൂട്ടർ സിസ്റ്റത്തിൽ, സെർവർ ഭാഗത്തേക്കോ അല്ലെങ്കിൽ രണ്ടിനുമിടയിലോ സംഭവിക്കുന്നതിനെ സൂചിപ്പിക്കുന്നു. ഉദാഹരണമായി, ഉപയോക്താവിന്റെ കമ്പ്യൂട്ടർ സിസ്റ്റത്തിൽ ഒരു കീ ഉപയോഗിച്ച് മാത്രം ഡീക്രിപ്റ്റ് ചെയ്യാൻ കഴിയുന്ന ഒരു എൻ‌ക്രിപ്റ്റ് ചെയ്ത ഫയലോ സന്ദേശമോ ഒരു സെർവറിൽ അടങ്ങിയിട്ടുണ്ടെങ്കിൽ, ക്ലയന്റ്-സൈഡ് ആക്രമണം സാധാരണയായി ആക്രമണകാരിക്ക് ഡീക്രിപ്റ്റ് ചെയ്ത ഉള്ളടക്കങ്ങളിലേക്ക് പ്രവേശനം നേടാനുള്ള ഒരേയൊരു അവസരമായിരിക്കും. ഉദാഹരണത്തിന്, ആക്രമണകാരി ഉപയോക്തൃ സ്ക്രീൻ കാണാനും ഉപയോക്താവിന്റെ കീസ്ട്രോക്കുകൾ റെക്കോർഡുചെയ്യാനും ഉപയോക്താവിന്റെ എൻക്രിപ്ഷൻ കീകളുടെ പകർപ്പുകൾ മോഷ്ടിക്കാനും അനുവദിച്ച ക്ലയന്റ് സിസ്റ്റത്തിൽ മാൽവെയർ(Malware) ഇൻസ്റ്റാൾ ചെയ്യാൻ കാരണമായേക്കാം. പകരമായി, ഒരു ആക്രമണകാരി ക്രോസ് സൈറ്റ് സ്ക്രിപ്റ്റിംഗ് ഉപയോഗിച്ചേക്കാം. സ്ഥിരമായി താമസിക്കുന്ന ഏതെങ്കിലും മാൽവെയർ ഇൻസ്റ്റാൾ ചെയ്യേണ്ട ആവശ്യമില്ലാതെ ഉപയോക്താവിന്റെ സിസ്റ്റത്തിൽ ക്ഷുദ്ര കോഡ് നടപ്പിലാക്കുന്നതിനുള്ള വൾനറബിലിറ്റി ഉണ്ടാകാം.[2][3][4]
ഉദാഹരണങ്ങൾ
ഡിസ്ട്രിബൂട്ടഡ് കംപ്യൂട്ടിംഗ് പ്രോജക്റ്റുകളായ സെറ്റി@ഹോം, ഗ്രേറ്റ് ഇൻറർനെറ്റ് മെർസൻ പ്രൈം സെർച്ച്, ഗൂഗിൾ എർത്ത് പോലുള്ള ഇന്റർനെറ്റ് ആശ്രിത ആപ്ലിക്കേഷനുകൾ എന്നിവ പ്രധാനമായും ക്ലയന്റ് സൈഡ് പ്രവർത്തനങ്ങളെ ആശ്രയിക്കുന്നു. അവ സെർവറുമായി ഒരു കണക്ഷൻ ആരംഭിക്കുന്നു (ഒന്നുകിൽ ഉപയോക്തൃ ചോദ്യത്തിന് മറുപടിയായി, ഗൂഗിൾ എർത്ത് പോലെ, അല്ലെങ്കിൽ സെറ്റി@ഹോം പോലെ ഒരു ഓട്ടോമേറ്റഡ് രീതിയിൽ), ഒപ്പം ചില ഡാറ്റ അഭ്യർത്ഥിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു. സെർവർ ഒരു ഡാറ്റ സെറ്റ് തിരഞ്ഞെടുക്കുന്നു (ഒരു സെർവർ-സൈഡ് പ്രവർത്തനം) അത് ക്ലയന്റിലേക്ക് തിരികെ അയയ്ക്കുന്നു. ക്ലയന്റ് ഡാറ്റ വിശകലനം ചെയ്യുന്നു (ഒരു ക്ലയന്റ്-സൈഡ് ഓപ്പറേഷൻ), വിശകലനം പൂർത്തിയാകുമ്പോൾ, അത് ഉപയോക്താവിന് മുന്നിൽ പ്രദർശിപ്പിക്കും (ഗൂഗിൾ എർത്ത് പോലെ) കൂടാതെ കണക്കുകൂട്ടലുകളുടെ ഫലങ്ങൾ സെർവറിലേക്ക് തിരികെ അയയ്ക്കുന്നു (SETI@home).
വേൾഡ് വൈഡ് വെബിന്റെ പശ്ചാത്തലത്തിൽ, സാധാരണയായി അഭിമുഖീകരിക്കുന്ന കമ്പ്യൂട്ടർ ഭാഷകൾ വിലയിരുത്തുകയോ ക്ലയന്റ് ഭാഗത്ത് പ്രവർത്തിപ്പിക്കുകയോ ചെയ്യുന്നു:[1]