അനൈച്ഛികചേഷ്ട

ഒരു ബാഹ്യചോദനയ്ക്ക് വിധേയമായുണ്ടാകുന്ന അനൈച്ഛിക പേശീപ്രവർത്തനമാണ് അനൈച്ഛികചേഷ്ട. ഏതെങ്കിലും ഇന്ദ്രിയത്തിൽനിന്നും ഒരു ആവേഗം (impulse)^[1] കേന്ദ്രനാഡീവ്യൂഹത്തിൽ എത്തുകയും അവിടെ നിന്ന് ആ പ്രത്യേക അവയവത്തിലേക്ക് മറ്റൊരാവേഗം തിരിച്ചു ചെല്ലുകയും ചെയ്യുന്നതിന്റെ ഫലമായുണ്ടാകുന്ന പ്രതിചേഷ്ടയാണ് അനൈച്ഛികചേഷ്ട.

ഇതിന് നാല് ഘട്ടങ്ങളുള്ളതായി കാണാം:

ബോധേന്ദ്രിയം അഥവാ ഗ്രാഹിഅവയവം (receptor organ)^[2] ബാഹ്യചോദനയെ സ്വീകരിക്കുന്നു
അഭിവാഹി (afferent)^[3] നാഡീതന്ത്രികൾ വഴി കേന്ദ്രനാഡീവ്യൂഹത്തിലേക്ക് അഭിവാഹി ആവേഗങ്ങൾ അയയ്ക്കുന്നു
കേന്ദ്രനാഡീവ്യൂഹത്തിൽ നിന്നും അവയവങ്ങളി(effector organ)ലേക്ക്^[4] അപവാഹി (efferent) ആവേഗങ്ങൾ അയക്കപ്പെടുന്നു
ഇഫക്റ്റോർ (effector) അവയവത്തിന്റെ പ്രതിചേഷ്ട.

ഏറ്റവും ലളിതമായ ഒരു അനൈച്ഛികചേഷ്ടയ്ക്ക് കുറഞ്ഞതു 3 ന്യൂറോണു(നാഡീകോശം)കളെങ്കിലും ഉണ്ടായിരിക്കും:

അഭിവാഹി ന്യൂറോൺ - ബോധേന്ദ്രിയത്തിൽ നിന്നും ഡോഴ്സൽ റൂട്ട് ഗാങ്ഗ്ളിയണി(Dorsal root ganalion)ലെത്തിച്ചേരുന്ന നാഡീകോശം
അസോസിയേഷൻ ന്യൂറോൺ -- സുഷുമ്നാനാഡിയിലെ ധൂസരദ്രവ്യ (grey matter)ത്തിൽ കാണുന്ന ബഹുധ്രുവിയായ(mutipolar) നാഡീകോശം
അപവാഹിന്യൂറോൺ

ധൂസരദ്രവ്യത്തിൽ കാണുന്ന ഈ നാഡീകോശത്തിന്റെ ആക്സോൺ, ഇഫക്റ്റോർ അവയവത്തിൽ കടന്നിരിക്കും. സുഷുമ്നാനാഡി കേന്ദ്രമായി ഒരു റിഫ്ളെക്സ് ആർക്ക് ഇപ്രകാരമാണ് പ്രവർത്തിക്കുന്നത്: -- കാലിൽ ഒരുസൂചികൊണ്ടു കുത്തുന്നു എന്നിരിക്കട്ടെ. ഇത് അവിടത്തെ ഒരു സ്പർശനേന്ദ്രിയത്തെ പ്രചോദിപ്പിക്കുന്നു; അതിൽനിന്നുണ്ടാകുന്ന ഒരാവേഗം ഡോഴ്സൽ റൂട്ട് ഗാങ്ഗ്ളിയണിലെ അഭിവാഹി ന്യൂറോണിലെത്തിച്ചേരുന്നു. ഇവിടെനിന്നും ആ ആവേഗം ധൂസരദ്രവ്യത്തിന്റെ ഡോഴ്സൽ ഹോണിൽ (Dorsal horn) എത്തുന്നു. അസോസിയേഷൻ ന്യൂറോണിലേക്ക് ആവേഗങ്ങൾ പകർന്നുകൊടുക്കപ്പെടുന്നത് ഇവിടെവച്ചാണ്. തത്ഫലമായി നിർദ്ദേശങ്ങൾ ഇഫക്റ്റോർ അവയവത്തിലെത്തുകയും കാലിലെ പേശികളുടെ ചലനം മൂലം കാൽ വലിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു. ഒരു സെക്കന്റിന്റെ അംശം മാത്രം മതിയാവുന്നത്ര വേഗതയിലാണ് ഈ പ്രവർത്തനം നടക്കുക. ഈ പ്രവർത്തനങ്ങളോടൊപ്പംതന്നെ അസോസിയേഷൻ ന്യൂറോണിന്റെ മറ്റു ശാഖകൾ തലച്ചോറിലേക്കും ആവേഗങ്ങളയ്ക്കുന്നു. സൂചികൊണ്ടു കുത്തുമ്പോൾ വേദനയുണ്ടാകുന്നു എന്നു മനസ്സിലാകുന്നത് ഈ ആവേഗങ്ങൾ സ്വീകരിച്ചശേഷമുള്ള തലച്ചോറിന്റെ പ്രവർത്തനം മൂലമാണ്. ഇക്കാരണത്താൽ പലപ്പോഴും കാൽ മാറ്റിക്കഴിഞ്ഞശേഷമാകും നാം ആ സംഭവത്തെപ്പറ്റി അറിയുകതന്നെ. അപ്പോൾ സാഹചര്യങ്ങൾക്കനുസൃതമായ മറ്റു പ്രവൃത്തികൾക്ക് തലച്ചോറ് നിർദ്ദേശം നല്കിയെന്നു വരാം. എന്നാൽ അനൈച്ഛികചേഷ്ടയ്ക്ക് ഇവിടെയുള്ള പ്രാധാന്യം അടിയന്തരസ്വഭാവമുള്ളതാണ്. അപകടകരമായ ഒരു സാഹചര്യത്തിൽനിന്നും വളരെ പെട്ടെന്നു രക്ഷ നേടുവാൻ ഈ പ്രവൃത്തി സഹായിക്കുന്നു.

മനുഷ്യരിലെ അനൈച്ഛികചേഷ്ടകൾ

മയോടാറ്റിക് റിഫ്ലെക്സുകൾ

മയോടാറ്റിക് റിഫ്ലെക്സുകൾ (ഡീപ് ടെൻഡോൺ റിഫ്ലെക്സ് എന്നും അറിയപ്പെടുന്നു), കേന്ദ്ര നാഡീവ്യൂഹത്തിന്റെയും പെരിഫറൽ നാഡീവ്യവസ്ഥയുടെയും സമഗ്രതയെക്കുറിച്ചുള്ള വിവരങ്ങൾ നൽകുന്നു. സാധാരണയായി, റിഫ്ലെക്സുകൾ കുറയുന്നത് ഒരു പെരിഫറൽ പ്രശ്നത്തെ സൂചിപ്പിക്കുന്നു, ഒപ്പം സജീവവും അതിശയോക്തിപരവുമായ റിഫ്ലെക്സുകൾ ഒരു കേന്ദ്ര പ്രശ്നമാണ്. സ്ട്രെച്ചിനോടുള്ള പ്രതികരണമായി ഒരു പേശിയുടെ ചുരുങ്ങലാണ് സ്ട്രെച്ച് റിഫ്ലെക്സ്.

ബൈസെപ്സ് റിഫ്ലെക്സ് (C5, C6)
ബ്രാച്ചിയോറാഡിയലിസ് റിഫ്ലെക്സ് (C5, C6, C7)
എക്സ്റ്റെൻസർ ഡിജിറ്റോറം റിഫ്ലെക്സ് (C6, C7)
ട്രൈസെപ്സ് റിഫ്ലെക്സ് (C6, C7, C8)
പറ്റെല്ലാർ റിഫ്ലെക്സ് അല്ലെങ്കിൽ കാൽമുട്ട് ജെർക്ക് റിഫ്ലെക്സ് (L2, L3, L4)
കണങ്കാൽ ജെർക്ക് റിഫ്ലെക്സ് (Achilles reflex) (S1, S2)

മുകളിലുള്ള റിഫ്ലെക്സുകൾ യാന്ത്രികമായി ഉത്തേജിപ്പിക്കപ്പെടുമ്പോൾ, എച്ച്-റിഫ്ലെക്സ് എന്ന പദം വൈദ്യുതപരമായി ഉത്തേജിതമായ അനലോഗ് റിഫ്ലെക്സിനെയും, വൈബ്രേഷൻ മൂലം ഉത്തേജിതമാകുന്നതിനെ ടോണിക്ക് വൈബ്രേഷൻ റിഫ്ലെക്സും സൂചിപ്പിക്കുന്നു.

ടെൻഡോൺ റിഫ്ലെക്സ്

ഒരു പേശിയുടെ ടെൻഡോൺ അടിക്കുന്നതിനോടുള്ള പ്രതികരണമാണ് ടെൻഡോൺ റിഫ്ലെക്സ്. സ്ട്രെച്ച് റിഫ്ലെക്സിന്റെ വിപരീതമാണ് ഗോൾഗി ടെൻഡോൺ റിഫ്ലെക്സ്.

      8672728190  Any doubts.. Call this number

ക്രേനിയൽ നാഡികൾ ഉൾപ്പെടുന്ന റിഫ്ലെക്സുകൾ

പേര്	സെൻസറി	മോട്ടോർ
പ്യൂപ്പിലറി ലൈറ്റ് റിഫ്ലെക്സ്	II	III
അക്കൊമഡേഷൻ റിഫ്ലെക്സ്	II	III
ജോ-ജെർക്ക് റിഫ്ലെക്സ്	V	V
കോർണിയൽ റിഫ്ലെക്സ്	V	VII
ഗ്ലാബെല്ലാർ റിഫ്ലെക്സ്	V	VII
വെസ്റ്റിബുലോ-ഒക്കുലാർ റിഫ്ലെക്സ്	VIII	III, IV, VI +
ഗാഗ് റിഫ്ലെക്സ്	IX	X

സാധാരണയായി മനുഷ്യ ശിശുക്കളിൽ മാത്രം കാണപ്പെടുന്ന റിഫ്ലെക്സുകൾ

നവജാത ശിശുക്കളിൽ മുതിർന്നവരിൽ കാണാത്ത പല റിഫ്ലെക്സുകളും ഉണ്ട്, അവയെ പ്രിമിറ്റീവ് റിഫ്ലെക്സ് എന്ന് വിളിക്കുന്നു. ഉത്തേജകങ്ങളോടുള്ള ഈ യാന്ത്രിക പ്രതികരണങ്ങൾ ഏതെങ്കിലും പരിസ്ഥിതിയെ പഠിച്ചു തുടങ്ങും മുമ്പ് തന്നെ ശിശുക്കളെ പരിസ്ഥിതിയോട് പ്രതികരിക്കാൻ പ്രാപ്തമാക്കുന്നു. പ്രിമിറ്റീവ് റിഫ്ലെക്സുകളിൽ താഴെപ്പറയുന്നവ ഉൾപ്പെടുന്നു:

അസമമായ ടോണിക്ക് നെക്ക് റിഫ്ലെക്സ് (ATNR)
പാമോമെന്റൽ റിഫ്ലെക്സ്
മോറോ റിഫ്ലെക്സ്, സ്റ്റാർട്ടൽ റിഫ്ലെക്സ് എന്നും അറിയപ്പെടുന്നു
പാൽമർ ഗ്രാസ്പ് റിഫ്ലെക്സ്
റൂട്ടിംഗ് റിഫ്ലെക്സ്
സക്കിങ്ങ് റിഫ്ലെക്സ്
സിമെട്രിക്കൽ ടോണിക്ക് നെക്ക് റിഫ്ലെക്സ് (STNR)
ടോണിക് ലാബിരിൻ‌തൈൻ റിഫ്ലെക്സ് (TLR)

മറ്റ് റിഫ്ലെക്സുകൾ

കേന്ദ്ര നാഡീവ്യവസ്ഥയിൽ കാണപ്പെടുന്ന മറ്റ് റിഫ്ലെക്സുകളിൽ ഇവ ഉൾപ്പെടുന്നു:

അബ്ഡൊമിനൽ റിഫ്ലെക്സ് (T6-L1)
ഗ്യാസ്ട്രോകോളിക് റിഫ്ലെക്സ്
അനോക്യൂട്ടേനസ് റിഫ്ലെക്സ് (S2-S4)
ബാരോറിഫ്ലെക്സ്
ചുമ റിഫ്ലെക്സ്
ക്രീമസ്റ്ററിക് റിഫ്ലെക്സ് (L1-L2)
ഡൈവിംഗ് റിഫ്ലെക്സ്
പേശി പ്രതിരോധം
ഫോട്ടിക് സ്നീസ് റിഫ്ലെക്സ്
സ്ക്രാച്ച് റിഫ്ലെക്സ്
തുമ്മുക
സ്റ്റാർട്ടിൽ റിഫ്ലെക്സ്
വിത്ഡ്രോവൽ റിഫ്ലെക്സ്
ക്രോസ്ഡ് എക്സ്റ്റെൻസർ റിഫ്ലെക്സ്

ഈ റിഫ്ലെക്സുകളിൽ പലതും വളരെ സങ്കീർണ്ണമാണ്, അവയ്ക്ക് കേന്ദ്ര നാഡീവ്യവസ്ഥയിലെ വിവിധ ന്യൂക്ലിയസുകളിൽ നിന്നുള്ള‌ നിരവധി സിനാപ്‌സുകൾ‌ ആവശ്യമാണ് (ഉദാ. എസ്‌കേപ്പ് റിഫ്ലെക്സ്). മറ്റ് ചിലത് പ്രവർത്തിക്കാൻ വളരെ കുറച്ച് സിനാപ്സുകൾ മാത്രമേ ആവശ്യമായി വരുന്നുള്ളൂ (ഉദാ. പിൻവലിക്കൽ റിഫ്ലെക്സ്). ഈ പദത്തിന്റെ ചില നിർവചനങ്ങൾ അനുസരിച്ച് ശ്വസനം, ദഹനം, ഹൃദയമിടിപ്പിന്റെ പരിപാലനം തുടങ്ങിയ പ്രക്രിയകളെയും റിഫ്ലെക്സ് പ്രവർത്തനങ്ങളായി കണക്കാക്കാം.

ഗ്രേഡിങ്

വൈദ്യത്തിൽ, നാഡീവ്യവസ്ഥയുടെ ആരോഗ്യം വിലയിരുത്താൻ പലപ്പോഴും റിഫ്ലെക്സുകൾ ഉപയോഗിക്കുന്നു. ഡോക്ടർമാർ സാധാരണയായി 0 മുതൽ 4 വരെയുള്ള സ്കെയിലിൽ ഒരു റിഫ്ലെക്സിന്റെ പ്രവർത്തനത്തെ ഗ്രേഡ് ചെയ്യും. 2+ സാധാരണമാണെന്ന് കണക്കാക്കുമ്പോൾ, ആരോഗ്യമുള്ള ചില വ്യക്തികൾ ഹൈപ്പോ-റിഫ്ലെക്‌സിവ് ആകുകയും 1+ ൽ ഗ്രേഡ് ചെയ്യുകയും ചെയ്യുമ്പോൾ, മറ്റ് ചിലർ ഹൈപ്പർ-റിഫ്ലെക്‌സിവ് ആകുകയും എല്ലാ റിഫ്ലെക്സുകളും 3+ ആയി ഗ്രേഡ് ചെയ്യുക്യും ചെയ്യുന്നു.

ഗ്രേഡ്	വിവരണം
0	ഇല്ല
1+ or +	ഹൈപ്പോആക്ടീവ്
2+ or ++	നോർമൽ
3+ or +++	ക്ലോണസ് ഇല്ലാതെ ഹൈപ്പർ ആക്ടീവ്
4+ or ++++	ക്ലോണസോടുകൂടി ഹൈപ്പർ ആക്ടീവ്

അവലംബം

പുറംകണ്ണികൾ

http://medical-dictionary.thefreedictionary.com/reflex+action reflex action,
http://www.answerbag.co.uk/q_view/614336^{[പ്രവർത്തിക്കാത്ത കണ്ണി]} What is reflex action

കടപ്പാട്: കേരള സർക്കാർ ഗ്നൂ സ്വതന്ത്ര പ്രസിദ്ധീകരണാനുമതി പ്രകാരം ഓൺലൈനിൽ പ്രസിദ്ധീകരിച്ച മലയാളം സർ‌വ്വവിജ്ഞാനകോശത്തിലെ അനൈച്ഛിക ചേഷ്ട എന്ന ലേഖനത്തിന്റെ ഉള്ളടക്കം ഈ ലേഖനത്തിൽ ഉപയോഗിക്കുന്നുണ്ട്. വിക്കിപീഡിയയിലേക്ക് പകർത്തിയതിന് ശേഷം പ്രസ്തുത ഉള്ളടക്കത്തിന് സാരമായ മാറ്റങ്ങൾ വന്നിട്ടുണ്ടാകാം.

[1]

[2]

[3]

[4]