Прицкерова награда

Прицкерова награда за архитектура
	Лице на медалот
Опис	кариера што бележи достигнувања во архитектурата
Покровител	задолжбина „Хајат“
Држава	Соединети Американски Држави
Награда/и	100.000 долари
Прво; доделување	1979
Последно; доделување	2024
Мрежно место	pritzkerprize.com

Прицкерова награда за архитектура (англиски: Pritzker Architecture Prize) — награда што се доделува секоја година од задолжбината „Хајат“ во признание за „жив архитект чии изградени дела покажуваат спој од талент, визија и посветеност, чии дела даваат постојан и значаен придонес кон човештвото и изградената околина со својата архитектурата како уметност.“^[1]

Наградата ја вовел претприемачот Џеј Прицкер во 1979 г. а денес за неа е одговорно семејството Прицкер.^[2]^[3] Ова е водечката награда за архитектура во светот. Таа се доделува „без оглед на националност, расна припадност, вероисповед или идеологија.“

Дел од критериумот за доделување на наградата е иновативниот квалитет на архитектот, како и како и префинетоста на архитектонската мисла со која се остварени делата. Своја улога играат и придонесите кон интеграцијата на добрата употреба на градежна технологија.

Добитникот на наградата прима 100.000 американски долари, но уште поважна е светската слава и понатамошниот интерес од важни клиенти. Прицкеровата награда се смета и за нешто како „Нобелова награда за архитектура.“

Во Скопје постојат низа архитектонски дела од Прицкеровиот лауреат Кензо Танге.

Лауреати

Година	Лауреат	Националност		Наводи
1979	Џонсон, ФилипФилип Џонсон	САД	Стаклена куќа (1949)	^[4]
1980	Бараган, ЛуисЛуис Бараган	Мексико	Сателитски кули (1957)	^[3]
1981	Стерлинг, ЏејмсЏејмс Стерлинг	Обединето Кралство	Историска библиотека Сили (1968)	^[5]
1982	Роуч, КевинКевин Роуч	САД	Зграда на Колумбовите Витези (1969)	^[2]
1983	Пеј, И. М.И. М. Пеј	САД	Национална уметничка галерија, Источна зграда (1978)	^[6]
1984	Мајер, РичардРичард Мајер	САД	Музеј на уметност Хај (1983)	^[2]
1985	Холајн, ХансХанс Холајн	Австралија	Музеј Абтајберг (1982)	^[2]
1986	Бем, ГотфридГотфрид Бем	Западна Германија	Библиотека на младинскиот центар Иглезија (1968)	^[2]
1987	Танге, КензоКензо Танге	Јапонија	катедрала Пресвета Богородица (1964)	^[7]
1988	Баншафт, ГордонГордон Баншафт	САД	Библиотека на ретки книги и ракописи Бејнеке (1963)	^[2]
1988	Нимаер, ОскарОскар Нимаер	Бразил	Катедрала на Бразилија (1958)	^[2]
1989	Гери, ФренкФренк Гери	Канада САД	Концертна сала „Волт Дизни“ (1999–2003)
1990	Роси, АлдоАлдо Роси	Италија	Музеј Бонефантен (1990)	^[8]
1991	Вентури, РобертРоберт Вентури	САД	Национална галерија (Лондон), Сејнзбериево крило (1991)	^[9]
1992	Сиза, АлвароАлваро Сиза	Португалија	Португалски павилјон на Експо'98 (1998)	^[10]
1993	Маки, ФумихикоФумихико Маки	Јапонија	Токиска гимнастичка сала (1991)	^[7]
1994	Кристијан де Порцампарк	Франција	Француска амбасада, Берлин (2003)	^[11]
1995	Андо, ТадаоТадао Андо	Јапонија	Собирен центар Нагарагава (1995)	^[12]
1996	Монео, РафаелРафаел Монео	Шпанија	Палата Курзал (1999)	^[13]
1997	Фен, СвереСвере Фен	Норвешка	Норвешки леднички музеј (1991)	^[14]
1998	Пијано, РенцоРенцо Пијано	Италија	Меѓународен аеродром Кансај (1994)	^[15]
1999	Фостер, НорманНорман Фостер	Обединето Кралство	Милениумски мост (Лондон) (2000)	^[13]
2000	Колхас, РемРем Колхас	Холандија	Амбасада на Холандија во Берлин (2003)	^[16]
2001	Херцог и де Мерон	Швајцарија	Тејт Модерн (2000)	^[17]
2002	Маркат, ГленГлен Маркат	Австралија	Береареа Вотерс Ин (1983)	^[18]
2003	Уцон, ЈернЈерн Уцон	Данска	Сиднејска опера (1973)	^[19]
2004	Хадид, ЗахаЗаха Хадид	Обединето Кралство Ирак	Павилјон Мост (2008)
2005	Мејн, ТомТом Мејн	САД	Санфранциска федерална зграда (2007)	^[20]
2006	да Роша, Пауло МендесПауло Мендес да Роша	Бразил	Стадион Сера Доурада (1975)	^[21]
2007	Роџерс, РичардРичард Роџерс	Обединето Кралство	Лојдова зграда (1986)	^[22]
2008	Нувел, ЖанЖан Нувел	Франција	Торе Агбар (2005)	^[13]
2009	Цумтор, ПетерПетер Цумтор	Швајцарија	Валски бањи (1996)	^[13]
2010	Сеџима, КазујоКазујо Сеџима и Рјуе Нишизава (SANAA)	Јапонија	Музеј на уметноста на XXI век, Каназава (2003)	^[13]
2011	Едуардо Соуто де Мoура	Португалија	Градски стадион, Брага (2004)	^[23]
2012	Шу, ВангВанг Шу	Кина	Музеј на Нингбо, Нингбо (2008)	^[24]
2013	Ито, ТојоТојо Ито	Јапонија	„Сендајска Медијатека“, Сендај (2001)	^[25]^[26]
2014	Бан, ШигеруШигеру Бан	Јапонија	Центар Помпиду-Мец, Мец (2010)	^[27]
2015	Ото, ФрајФрај Ото	Германија	Олимписки стадион, Минхен (1972)	^[28]^[29]^[†]
2016	Аравена, АлехандроАлехандро Аравена	Чиле	Сијамски кули, Папски католички универзитет на Чиле (2005)	^[30]^[31]
2017	Рафаел Аранда, Карме Пихем и Рамон Вилалта („РЦР Архитектс“)	Шпанија	Библиотека „Сан Антони“, Барселона (2008)	^[32]
2018	Балкришна Виталдас Доши	Индија	Индиски институт за деловно раководство, Бангалор	^[33]
2019	Исозаки, АратаАрата Исозаки	Јапонија	Кула на уметноста во Мито (1990)	^[34]
2020	Фарек, ИвонИвон Фарек и Макнамара, ШелиШели Макнамара	Ирска	Графтонска зграда на Универзитетот „Бокони“ (2007)	^[35]
2021	Лакатон, АнАн Лакатон и Васал, Жан-ФилипЖан-Филип Васал	Франција	Национална архитектонска школа во Нант (2009)	^[36]
2022	Кере, Диебедо ФрансисДиебедо Франсис Кере	Буркина Фасо Германија	Центар за земјена архитектура во Мопти, Мали (2010)	^[37]
2023	Чиперфилд, ДејвидДејвид Чиперфилд	Обединето Кралство	Нов музеј, Берлин (1997–2009)	^[38]
2024	Рикен Јамамото	Јапонија	Уметнички музеј Јокосука, Канагава, Јапонија (2007)