Млечна индустрија

Млечна индустрија — гранка на прехранбена индустрија која се занимава со преработка и производство на млеко и млечни производи. Се заснова на сточарството, кое претставува нејзин главен извор на потребните суровини.

Производство на кашкавал во Осоговска млекарница, Осогово Милк - Соколарци

Во Македонија се наоѓаат неколку фабрики за млеко: Осогово Милк, БиМилк, Тетовска млекарница, Здравје Радово и други.

Структура на индустријата

Додека повеќето земји произведуваат сопствени млечни производи, структурата на млечната индустрија варира во различни делови во светот. Во големите земји за производство на млеко најмногу млеко е дистрибуирано низ сите продажни пазари. Во Ирска и во Австралија, на пример, задругите на земјоделците поседуваат голем број на обработувачи од големи размери, а во САД многу земјоделци и преработувачи прават бизнис преку поединечни договори. Во Соединетите Американски Држави, 196 земјоделски задруги продаваат 86% од млекото во САД во 2002 година, со пет задруги што се сметаат за половина од тоа. Ова беше намлено за 2.300 задруги во 1940 година. Во земјите во развој, досегашната практика на земјоделците со маркетинг млекото во нивните соседства се менува брзо. Значајни случувања вклучуваат значителни странски инвестиции во млечната индустрија и сè поголема улога за млечните задруги. Производството на млеко рапидно расте во овие земји и претставува главен извор на раст на приходи за многу земјоделци.

Асортиман на млечни производи од Осоговска млекарница, Осогово Милк - Соколарци

Како и во многу други гранки на прехранбената индустрија, преработка на млеко во земјите на производство на млечните производи има сè повеќе концентрирани, со помалку, но поголеми и поефикасни растенија управувана од страна на помалку работници. Ова е особено случај во САД, Европа, Австралија и Нов Зеланд. Во 2009 година, со обвиненија за анти-доверба, се изврши постапка врз големите играчи на млечната индустрија во САД, за кој критичарите го нарекуваат Биг Милк. Уште еден круг на обвиненија за одредување на цената беше решена во 2016 година

Млечната индустрија во Македонија

Во 2019 година, вкупното производство на кравјо млеко во Македонија изнесувало 390 903 000 литри, вкупниот број на молзни крави изнесувал 113 709 (2 846 во деловните субјекти, а 110 863 во поединечните земјоделски стопанства), а годишното производство на кравјо млеко по едно грло изнесувало 3 438 литри. Вкупниот број на молзни овци изнесувал 512 548, а вкупното производство на овчо млеко изнесувало 35 088 000 литри или 68 литри по грло. Најпосле, во 2019 година, во Македонија имало 61 369 молзни кози при што вкупното годишно производство на козјо млеко изнесувало 16 866 000 литри или 275 литри по грло. Вкупно, во 2019 година, во Македонија имало 114 фирми за производство на млеко и млечни производи од кои 58 биле микропретпријатија, 43 биле мали претпријатија, 9 биле средни претпријатија, а 4 големи претпријатија. Во однос на територијалната распределба, 16 претпријатија биле ллоцирани во Скопје, 10 во Куманово, 9 во Битола, 8 во Гостивар итн. Во 2019 година, претпријатијата од млечната индустрија оствариле вкупен приход од 9 милијарди денари од кои 8,345 милијарди (92,7%) биле остварени во најголемите 20 претпријатија. Истата година, млечната индустрија остварила добивка од 406,385 милиони денари од кои 397, 29 милиони (97%) отпаѓале на најголемите 20 претпријатија. Најпосле, во млечната индустрија биле вработени 1 831 вработен од кои 1 511 отпаѓале на најголемите 20 претпријатија.[1]

20 најголеми претпријатија во млечната индустрија во Македонија во 2019 (според вкупниот приход)[2]
ПретпријатиеПриход (во милиони денари)
Млекара Битола2 949,08
Цермат785,22
Млекара Здравје Радово672,02
Бучен Козјак520,51
Лацталис МК Млекарница412,75
Евро Млекара362,36
Сентиг АГ344,59
Осогово-Милк255,13
Хит 73249,43
Ѓоргиеви210,84
ИМВ-Индустрија за млеко203,83
Екошар203,76
Млечна индустрија Скопје199,37
Трница198,90
Јока177,99
Млекара Тетово165,68
Нуро-Комерц127,52
Нехо Исни110,03
Млекара Мики98,55
Москов-МС97,92
20 најголеми претпријатија во млечната индустрија во Македонија во 2019 (според добивката[3]
ПретпријатиеДобивка (во илјади денари)
Млекара Битола176 384
Цермат111 208
Нехо Исни18 082
Бучен Козјак17 295
Нуро-Комерц15 182
Екошар14 760
Хит 738 953
Ѓоргиеви5 611
Вардарец5 181
Осогово Милк5 110
Јока3 794
Дени милк2 742
Сентис АГ2 588
Маско комерц2 418
Млекара Мики2 137
Алпина Еуро1 410
Норд Миљк1 397
Шара-милк1 342
Малешево Милк954
Софија-мандра745
20 најголеми претпријатија во млечната индустрија во Македонија во 2019 (според бројот на вработени)[3]
ПретпријатиеПриход (во милиони денари)
Млекара Здравје Радово223
Млекара Битола191
Цермат138
Бучен Козјак107
Трница92
Евро Млекара79
Цермат сладолед75
Лацталис МК Млекарница74
Осогово-милк68
Хит 7368
Екошар58
Сентис АГ55
ИМВ-Индустрија за млеко48
Млекара Тетово42
Јока41
Нуро-Комерц33
Ѓоргиеви33
Милком компани31
Млечна индустрија Скопје30
Нехо Исни25

Поврзано

Литература

  • Мастило, Наталија (2005): Речник савремене српске географске терминологије, Географски факултет, Београд

Надворешни врски