Двоѕвезда

Мизар во соѕвездието Голема Мечка е забележана како двојна ѕвезда од страна ба Бенедето Кастели и Галилео Галилеј.^[6] Набргу се забележани и други: Роберт Хук открил еден од првите двојни системи (Гама Овен) во 1664 г.,^[7] а Фонтене во 1685 г. ја увидел двојноста на сјајната јужна ѕвезда Акрукс во соѕвездието Јужен Крст.^[1] Оттогаш се спроведува темелно пребарување на двоѕвезди по целото небо сè до ограничувачката привидна величина од 9,0.^[8] Барем една 1 од 18 ѕвезди на северното небо посјајни од 9,0 величини се двоѕвезди видливи со телескоп од 910 мм во пречник.^[9]

Неврзаните категории на оптички двојки и вистински двојки се ставаат заедно од историски и практини причини. Кога е утврдено дека Мизар е двојна ѕвезда, било мошне тешко да се одреди дали двојната ѕвезда е двоен систем или просто оптичка двојка. Со подобрувањето на телескопите, спектроскопијата,^[10] и фотографијата, астрономите располагаат со подобри алатки за да ја направат разликата. Откако е заклучено дека се работи за визуелна двојка, увидено е дека самите составници на Мизар се спектроскопски двојки.^[11]

Набљудувањето на визуелни двоѕвезди со визуелни мерења ја дава одделеноста или аголното растојание помеѓу двете составници на небото и положбениот агол. Овој агол укажува на насоката во која ѕвездите се одделени и се дефинира како упатеноста од посјајната составница кон послабата, каде северот е 0°.^[12] Во мерењето на визуелната двојка, положбениот агол се менува постепено и одделеноста на двете ѕвезди ќе се колеба помеѓу највисоката и најниската вредност. Со исцртување на измереното на рамнина се добива елипса. Ова е привидната орбита, која е проекција на орбитата на двете ѕвезди врз небесна сфера; според неа може да се пресмета вистинската орбита.^[13] Иако се очекува дека највеќето каталогизирани визуелни двоѕвезди се визуелни двојки,^[14] пресметани се орбитите на само неколку илјади од преку 100.000 познати визуелни двоѕвезди.^[15][16]

За да се заклучи дека една визуелна двоѕвезда е двојна ѕвезда, потребно е да се набљудува односното движење на нејзините составници. Ако движењето е дел од орбита, или ако ѕвездите имаат слични радијални брзини, или пак разликата во нивните поединечни сопствени движења е мала во споредба со заедничкото сопствено движење, тогаш парот веројатно е физички. Кога се набљудуваат во краток временски период, составниците на оптичките двоѕвезди и долгопериодичните визуелни двојки делуваат како да се движат во права линија; поради ова, честопати е тешко да се направи разлика помеѓу овие две можности.^[17]

Некои сјајни визуелни двоѕвезди имаат Бајерова ознака. Во тој случај, составниците се означуваат во горен индекс. Ваков пример е α Јужен Крст (Акрукс), чии составници се α¹ Јужен Крст (α¹ Cru) и α² Јужен Крст (α² Cru). Бидејќи α¹ Јужен Крст е спектроскопска двојка, ова е всушност повеќекратна ѕвезда. Горните индекси се користат за разликување на подалечни, физички неповрзани парови ѕвезди со истата Бајерова ознака, како што се α^1,2 Јарец, ξ^1,2 Кентаур и ξ^1,2 Стрелец. Овие оптички парови се одделиви со голо око.

Освен овие парови, составниците на една двоѕвезда начелно се означуваат со латиничните наставки A (за посјајната, главна ѕвезда) и B (за потемната, споредна ѕвезда), и овие наставки се ставаат на каква било ознака. На пример, составниците на α Големо Куче (Сириус) се α Големо Куче A и α Големо Куче B (Сириус A и Сириус B); составниците на 44 Воловар се 44 Воловар A и 44 Воловар B; составниците ADS 16402 се ADS 16402A и ADS 16402B и така натаму. За да се означи пар може да се употребат буквите AB заедно. Во случај на повеќекратни ѕвезди се користат буквите C, D итн., често по редослед на одделеност од главната составница A.^[18]

Визуелните двоѕвезди се означуваат и со кратенка од името на нивниот откривач проследена од каталошкки број единствен за тој набљудувач. На пример, парот α Кентаур AB е отткриен од Отецот Ришо (Richaud) во 1689 г. и затоа ја носи ознаката RHD 1.^[1][20] Other examples include Δ65, the 65th double discovered by Џејмс Данлоп, and Σ2451, discovered by Ф. Г. В. Струве.

Вашингтонскиот каталог на двоѕвезди е голема база на податоци за двојни и пвоеќекратни ѕвезди и содржи преку 100.000 единици,^[15] секоја со податок за одделеноста на составниците. Секоја двоѕвезда има по една единица во кагалогот; повеќекратните ѕвезди со n составници се претставени од единици во каталогот за n−1 парови, секоја давајќи ја одделеноста на една составница од друга. Кодовите како AC служат за да означат кои составници се сопоставуваат, како да речеме составницата C во однос на составницата A. Ова може да се прилагоди, срочувајќи AB-D за да се означи одделеност на составницата од близок пар составници (во случајов, составница D во однос на парот AB.) Кодовите како Aa исто така означуваат составница измерена во однос на друга — во случајов A.^[21] Се наведуваат и ознаки на откривачите; но традиционалните ознаки Δ и Σ се претворени во низа големи римски букви, па така Δ65 станало DUN  65 и Σ2451 станало STF 2451. Повеќе примери се прикажани на приложената табела.^[19][22]

• Акрукс
• Алфа Кентаур
• Капела
• p Еридан
• Северница
• Прокион
• Сириус
• Алфа Кентаур систем (AB) и Проксима Кентаур (α Cen C): впрочем триѕвезден систем

• Алфа¹ и Алфа² Јарец
• Тета Мува и Тета Мува B
• Ета¹ и Ета² Јужна Круна
• Капа¹ и Капа² Јужна Круна
• Винеке 4 (Месје 40)
• Северница и Гама Кефеј, поларна двојка; прецесијата предвидува дека Гама Кефеј треба повторно да стане поларна ѕвезда до 3000 г.^[24]

• систем Кастор (Aa/Ab/Ba/Bb) и YY Близнаци (затоа Кастор Ca/Cb) is generally considered a physical system
• систем Мизар (Aa/Ab/Ba/Bb) и Алкор (itself a binary, затоа Мизар Ca/Cb)

• Двојна ѕвезда — поинаков вид на ѕвезда