Грејтфул дед

Грејтфул дед (англиски: Grateful Dead) била американска рок-група формирана во 1965 година во Пало Алто, Калифорнија.^[1][2] Групата е позната по својот уникатен и еклектичен стил, кој ги спојува елементите на рок, психоделија, експериментална музика, модален џез, кантри, фолк, блуграс, блуз, реге и спејс рок при изведби во живо, како и по верната публика.

„Нивната музика“, напишал Лени Кејс, „допира на терен за кој повеќето други групи дури и не знаат дека постои“.^[3] Групата била рангирана на 57. место на списокот на најголемите уметници на сите времиња, направен од музичкото списание „Ролинг Стоун“ .

Групата „Грејтфул дед“ била основан во Заливот на заливот Сан Франциско во услови на пораст на контракултурата во 1960-те години. Основачи биле: Џери Гарсија (водечка гитара, вокал), Боб Веир (ритам гитара, вокал), Рон Пигпен МекКернан (клавијатури, хармоника, вокал), Фил Леш (бас, вокал) и Бил Кројцман (тапани). Членовите на „Грејтфул дед“ свиреле заедно во разни групи во Сан Франциско, а Леш бил последниот член кој се приклучил на „Варлрок“ пред тие да станат Грејтфул дед. Тој ја заменил Дана Морган Џуниор, која свирела бас на неколку свирки. Тапанарот Мики Харт и текстописецот Роберт Хантер се приклучиле кон групата во 1967 година. Со исклучок на МекКернан, кој починал во 1973 година и Харт, кој привремено се одвоил во периодот од 1971 до 1974 година, јадрото на групата останало заедно во текот на целата нејзина триесетгодишна историја. Другите официјални членови на групата биле: Том Константен (клавијатури, 1968-1970), Џон Пери Барлоу (текстописец, 1971-1995), Кит Годо (клавијатури, 1971-1979), Дона Гохо (вокал, 1972- 1979), Брент Мидленд (клавијатури, вокали, 1979-1990) и Винс Велник (клавијатури, вокали, 1990-1995). Брус Хорнсби (хармоника, пијано, вокал) бил член на групата на турнејата од 1990 до 1992 година, како и гостин пред и по турнејата.

Во 2015 година, четворицата преживеани ја одбележале педесетгодишнината на групата со серија концерти, кои биле нивните последни настапи заедно.