Англиски деклинации

Во англискиот јазик некогаш постоел опширен систем на деклинации сличен на денешниот германски или исландски. Староанглискиот разликувал 5 падежа: номинатив, акузатив, датив, генитив и инструментал. Деклинирањето почнало да исчезнува за време на средноанглискиот јазик кога акузативните и дативните заменки се стопиле во една единствена објективна заменка. Во современиот англиски јазик именките не се деклинираат, освен некои остатоци од поранешниот систем кај заменките.

Серијал Англиска граматика

Англиска граматика

  • Спорови во англиската граматика
  • Англиски глаголи
    • Англиски коњугациони таблици
    • Англиски неправилни глаголи
    • Англиски модални и помошни глаголи
    • Англиски пасивен вид
  • Англиски деклинации
    • Англиски лични заменки
    • Англиска множина
  • Англиски сложенки
  • Англиски хоноративи
  • Англиски односни реченици
  • Род во англискиот јазик

"Who" и "whom", "he" и "him", "she" и "her", и др. се остатоци од стариот номинатив наспроти акузатив, како и од номинативот наспроти дативот. Со други зборови, "her" (на пример) е и дативна и акузативна верзија на номинативната заменка "she". Во староанглискиот јазик секоја од овие имале посебен облик.

Претопувањето на заменките со засебни падежи во еден ист збор е причината што граматичарите сметаат дека дативот и акузативот во англискиот јазик се изумрени — ни двата не се идеални поими за улогата која ја игра зборот "whom". Наместо ова често се користи изразот објектив; т.е. "whom" е генеричка објективна заменка која укажува на директен или индиректен предмет. Номинативот "who", едноставно се нарекува субјектив. Смислата која порано засебните падежи ја пренесувале, денес се пренесува со употребата на предлози и збороред.

Современиот англиски морфолошки разликува само еден падеж - посесив — за кои некои јазичари велат дека воопшто не е ни падеж, туку клитика. Со само малку заменски исклучоци, објективот и субјективот секогаш имаат иста форма.

Еволуција на англиската деклинација

Прашални заменки

Стари машки/женски до современите лица

ПадежСтароанглискиСредноанглискиСовремен англиски
Номинативhwāwhowho
Акузативhwone / hwænewhomwho / whom1
Дативhwām / hwǣm
Инструменталhwȳ / hwon
Генитивhwæswhoswhose

1 - Највоопштено: "whom" се користи во "формални" пригоди и во пишување, додека "who" е колоквијално или "неформално". Се разбира, мораме да ги земеме предвид и дијалектичките варијации.

Стар среден род до денешното

ПадежСтароанглискиСредноанглискиСовремен англиски
Номинативhwætwhatwhat
Акузативhwætwhat / whom
Дативhwām / hwǣm
Инструменталhwī
Генитивhwæswhoswhose1

1 - Обично заменето со of which, освен каде што е несоодветно

Лични заменки од прво лице

Еднина

ПадежСтароанглискиСредноанглискиСовремен англиски
НоминативI / ichI
Акузативmē / meċmeme
Датив
Генитивmīnmin / mimy, mine

Множина

ПадежСтароанглискиСредноанглискиСовремен англиски
Номинативwewe
Акузативūs / ūsiċusus
Дативūs
Генитивūser / ūreure / ourour, ours

Лични заменки во второ лице

Заб.: þ е староанглиска буква, која грубо соодветствува на th.

Стара и средноанглиска еднина до современо англиски архаично неформално

ПадежСтароанглискиСредноанглискиРаносовремен англиски
Номинативþūþu / thouthou (you)
Акузативþē / þeċþé / theethee (you)
Дативþē
Генитивþīnþi / þīn / þīne / thy /thin / thinethy, thine (your)

Стара и средноанглиска множина, преку архаичното формално, со современото генерално

ПадежСтароанглискиСредноанглискиСовремен англиски
Номинативġēye / ȝe / youyou
Акузативēow / ēowiċyou, ya
Дативēow
Генитивēoweryouryour, yours

You во номинатив се користел во средноанглискиот само како формална, но не и како множинска заменка. Така, имало разлика помеѓу You are (формална еднина) и Ye are (неформална множина).

Запазете дека разликувањето на ye и you сѐ уште постоело, барем изборно, во раносовремениот англиски: "Ye shall know the truth and the truth shall make you free" од Крал Џемјсовата Библија.

Формални и неформални форми на второ лице еднина и множина
СтароанглискиСредноанглискиСовремен англиски
ЕднинаМножинаЕднинаМножинаЕднинаМножина
ПадежФорм.Неформ.Форм.Неформ.Форм.Неформ.Форм.Неформ.Форм.Неформ.Форм.Неформ.
Номинативþūġēyouthouyouyeyou
Акузативþē / þeċēow / ēowiċtheeyou
Дативþēēow
Генитивþīnēoweryour, yoursthy, thineyour, yours

Лични заменки од трето лице

Женски еднина

ПадежСтароанглискиСредноанглискиСовремен англиски
Номинативhēoheo / sche / ho / he / ȝhoshe
Акузативhīehire / hure / her / heoreher
Дативhire
Генитивhirehir / hire / heore / her / hereher, hers

Машки род еднина

ПадежСтароанглискиСредноанглискиСовремен англиски
Номинативhehe
Акузативhinehimhim
Дативhim
Генитивhishishis

Среден род еднина

ПадежСтароанглискиСредноанглискиСовремен англиски
Номинативhithit / itit
Акузативhithit / it / him
Дативhim
Генитивhishis / itsits

Множина

ПадежСтароанглискиСредноанглискиСовремен англиски
Номинативhīehe / hi / ho / hie / þai / þeithey
Акузативhīehem / ham / heom / þaim / þem / þamthem
Дативhim
Генитивhirohere / heore / hore / þair / þartheir, theirs

Надворешни врски