Актин

Актинот за првпат бил експериментално опсервиран во 1887 година од страна на британскиот физиолог Вилијам Добинсон Халибуртон, кој го екстрахирал од мускулно ткиво.^[5] Бидејќи Халибуртон не бил во можност понатаму да ги развие своите наоди, откритието на актинот најчесто се припишува на унгарскиот биохемичар Бруно Ференц Штрауб, кој работел во лабораторијата на Алберт Сент-Ѓерѓи при Институтот за медицинска хемија на Сегедскиот универзитет во Унгарија.

Во 1942 година, Штрауб развил нова техника за екстракција на мускулни белковини, која му овозможила да изолира големи количества на релативно чист актин. Неговиот метод и до ден денес е во употреба во лабораториите. Алберт Сент-Ѓерѓи претходно веќе ја имал опишано повискозната форма на миозинот, добиена со бавна екстракција од мускулно ткиво, како „активиран“ миозин, а бидејќи белковината на Штрауб ја имала способноста да го создава активирачкиот ефект, таа била наречена актин. Додавањето на ATP во смесата од двете белковини (наречена актомиозин) предизвикало намалување на вискозноста на растворот. Непријателствата во текот на Втората светска војна им оневозможиле на Штрауб и Сент-Ѓерѓи да го објават своето откритие во западните научни списанија. Затоа знаењето за актинот се проширило на западот дури по 1945 година, кога научниот труд на Штрауб и Сент-Ѓерѓи бил објавен како додаток во списанието Acta Physiologica Scandinavica.^[6] Штрауб продолжил да работи на изучување на актинот, па во 1950 година објавил дека актинот има способност да врзе ATP^[7] и дека ATP се хидролизира на ADP и неоргански фосфат во текот на полимеризацијата на актинот во микрофиламенти, кои остануваат врзани за микрофиламентот. Штрауб предложил дека трансформацијата на актин-ATP комплексот во актин-ADP комплекс игра улога во контракцијата на мускулите. Меѓутоа ова тврдење е точно само за мазното мускулно ткиво, а експериментално било потврдено дури во 2001 година.^[7][8]

Секвенционирањето на актинот било комплетирано во 1973 година, од страна на М. Елзинга и соработниците.^[9] Кристалната структура на G-актинот била објавена во 1990 година, од страна на Кабш и соработниците.^[10] Истата година бил предложен модел за структурата на F-актинот, од страна на Холмс и соработниците.^[11] Во текот на следните години, процедурата на кокристализација со различни белковини била постојано користена, сè додека во 2001 година не бил добиен чист кристал на актин со врзан ADP. Сепак, сè уште не е добиена структура на F-актинот со висока резолуција по пат на рендгенска дифракција. Кристализацијата на F-актинот била можна поради употребата на родамински конјугат, кој ја спречува полимеризацијата со блокирање на аминокиселинскиот остаток cys-374.^[12]

Иако сè уште не постои високорезолуционен модел за структурата на F-актинот, во 2008 година тимот на Саваја бил во можност да добие поточен модел за неговата структура, врз основа на повеќе кристали на актински димери кои се меѓусебно поврзани на различни места.^[13] Овој модел бил понатаму уште повеќе усовршен од страна на Саваја и Лоренц. Други пристапи, како што се употребата на криоелектронска микроскопија и синхронтронско зрачење, во поново време имаат овозможено добивање на повисока резолуција и подобро разбирање на природата на интеракциите и конформационите промени кои се одговорни за формирањето на актинските филаменти.^[14][15][16]

Аминокиселинската низа на актинот е една од најсочуваните во споредба со сите други белковини, бидејќи не претрпела многу промени во текот на еволуцијата. Идентичноста во аминокиселинската низа помеѓу човечкиот и квасниот актин е 85 %, додека помеѓу човечкиот и актинот на амебата Dictyostelium таа е 98 %.^[17] Затоа се смета дека актинот има оптимизирана структура.^[3] Актинот може да се смета и за ензим чија реакција е бавна хидролиза на ATP, а улогата на оваа реакција е да го одржи структурниот интегритет на актинската молекула. Актинската структура се формира по пат на уникатен процес на склопување. Тој стапува во многу повеќе интеракции од која било друга белковина, што му овозможува да извршува многу повеќе функции во однос на другите белковини, на секое ниво од клеточниот живот.^[3] Миозинот е пример за белковина која се врзува за актинот. Друг пример е вилинот, кој може да го „ткае“ актинот во снопови или да ги сече актинските филаменти, во зависност од концентрацијата на Ca⁺⁺ катјоните во околината.^[18]

Актинот е еден од најзастапените белковини во еукариотските клетки, и е распространет низ целата цитоплазма.^[18] Во миоцитите, актинот сочинува околу 20 % од вкупната белковинска маса, а во другите типови на клетки оваа вредност изнесува помеѓу 1 % и 5 %. Постојат повеќе типови на актин, бидејќи гените кои кодираат за актин претставуваат цело генско семејство (кај растенијата оваа фамилија содржи повеќе од 60 елементи, вклучувајќи гени и псевдогени, додека кај човекот таа содржи повеќе од 30 елементи).^[3][19] Ова значи дека генетската информација на секоја единка содржи инструкции кои создаваат повеќе варијанти на актинот (наречени изоформи), кои имаат нешто поразлични функции. Еукариотските организми вршат експресија на различни гени чии производи се: α-актин, кој е дел од контрактилните структури; β-актин, кој се наоѓа во експанзиониот раб на клетките кои ја користат проекцијата на своите клеточни структури како начин за подвижност; и γ-актин, кој се наоѓа во филаментите на стрес влакната.^[20] Актинот има свои хомолози и во другите домени на животот; кај бактериите тоа е белковината MreB (скратеница од англ., Murein region ‘e’ B), кој е способен да полимеризира во микрофиламенти;^[3][15] додека кај археите тоа е белковината ТаО583, кој е посличен со еукариотскиот актин.^[21]

Клеточниот актин има две форми: мономерни глобули, наречени G-актин, и полимерни филаменти, наречени F-актин (т.е. филаменти составени од повеќе G-актински мономери). F-актинот, исто така, може да се опише како микрофиламент. Две паралелни нишки од F-актин мора да свртат за 166 степени за да можат да лежат точно една врз друга. На овој начин се создава структурата на двојна завојница на микрофиламентите од цитоскелетот. Микрофиламентите имаат пречник од приближно 7 nm, а завојницата се повторува на секои 37 nm. Секоја актинска молекула врзува молекула на ADP или ATP, која пак е врзана за Mg⁺⁺ катјон. Споредено со сите можни комбинации, најчестите форми на актин се ATP-G-актин и ADP-F-актин.^[22][23]

Сликите добиени од скенирачки електронски микроскоп покажуваат дека G-актинот има глобуларна структура; сепак, рендгенската кристалографија покажува дека секоја од овие глобули се состои од два лобуса разделени со расцеп (пукнатина). Оваа структура го претставува „ATP-азниот склоп“, кој е центарот на ензимската катализа која врзува ATP и Mg⁺⁺. Овој склоп е сочуван структурен мотив, а се среќава и кај другите белковини кои стапуваат во интеракција со трифосфатни нуклеотиди.^[24] G-актинот е функционален само ако содржи ATP или ADP во својата пукнатина, а формата која преовладува во клетките е онаа која врзува ATP.^[22]

Кристалографскиот модел на актин добиен од Кабш е најчесто употребуваниот во структурните студии, бидејќи бил првиот кој бил прочистен. G-актинот кристализиран од Кабш има големина од околу 67 x 40 x 37 Å, молекуларна маса од 41,785 Da и изоелектрична точка од 4,8. Неговиот нето полнеж, при pH = 7, изнесува -7.^[9][25]

Комплетната пептидна низа на G-актинот првпат била утврдена во 1973 година, од страна на Елзинга и соработниците. Таа се состои од 374 аминокиселински остатоци. N-терминалот има изразено кисел карактер и започнува со ацетилиран аспартатен остаток, каде е ацетилирана аминогрупата. C-терминалот има алкален карактер и се состои од фенилаланин кој му претходи во низата на цистеински остаток, кој има одреден степен на функционална значајност. Двата краја се наоѓаат во непосредна близина во рамките на поддоменот I. На позиција 73 се наоѓа невообичаениот N_T-метилхистидински остаток.^[25]

Третичната структура се состои од два домена, познати како голем домен и мал домен, кои се одделени со расцеп (пукнатина) кој е блиску до локацијата за врзување на ATP/ADP+P_i. Подолу од расцепот се наоѓа подлабоко место кое е наречено „жлеб“. Во нативната состојба, и покрај нивните имиња, и двете места имаат споредлива длабочина.^[9]

Според вообичаената конвенција во тополошките студии, белковината е прикажана така што најголемиот домен се наоѓа на левата страна, а најмалиот домен се наоѓа на десната страна. Кај актинот, во ваква позиција, помалиот домен е поделен на два поддомени: поддомен I (долна положба, аминокиселински остатоци 1-32, 70-144 и 338-374) и поддомен II (горна положба, остатоци 33-69). Поголемиот домен е, исто така, поделен на два поддомена: поддомен III (долна положба, остатоци 145-180 и 270-337) и поддомен IV (горна положба, остатоци 181-269). Изложените делови на поддомените I и III се нарекуваат „бодликави“ краеви, додека изложените делови на поддомените II и IV се нарекуваат „шилести“ краеви. Оваа номенклатура алудира на фактот дека, поради малата маса на поддоменот II, актинот е поларен, за што во поголеми детали ќе биде дискутирано подолу во текстот. Некои автори поддомените ги именуваат Ia, Ib, IIa и IIb, соодветно.

Најзабележителната супервторична структура кај актинот е бета-плоча составена од пет бета нишки, кои се организирани во β-меандра и β-α-β единица со насока на часовникот. Оваа супервторична структура ја има во двата актински домени, што сугерира дека белковината настанала како резултат на генска дупликација.^[10]

• Врзувачкото место за аденозинскиот нуклеотид се наоѓа помеѓу две структури со форма на β-шнола, кои припаѓаат на поддомените I и III. Остатоците кои се вклучени во врзувањето се Asp11-Lys18 и Asp154-His161, соодветно.
• Врзувачкото место за двовалентен катјон се наоѓа веднаш под тоа за аденозинскиот нуклеотид. In vivo ова место најчесто има Mg⁺⁺ или Ca⁺⁺ катјон, додека in vitro се забележува хелирачката структура, која ја сочинуваат Lys18 остатокот и два кислородни атоми од α- и β-фосфатите на нуклеотидот. Калциумот е координиран со шест молекули на вода кои се врзани од аминокиселинските остатоци Asp11, Asp154 и Gln137. Тие формираат комплекс со нуклеотидот, што ги ограничува движењата на т.н. „зглобен“ регион, кој е сместен помеѓу остатоците 137 и 144. Ова ја одржува нативната форма на белковината, а отстранувањето на овој комплекс го денатурира актинскиот мономер. Овој регион е, исто така, важен бидејќи одредува дали пукнатината на белковината е во „отворена“ или „затворена“ конформација.^[12]
• Многу е веројатно дека постојат уште најмалку три други центри со среден афинитет за двовалентни јони, а уште повеќе со низок афинитет за двовалентни јони. Се претпоставува дека овие центри може да играат улога во полимеризацијата на актинот, преку дејствување за време на фазата на активација.
• Во поддоменот II постои структура која се вика „D-петелка“ и се наоѓа помеѓу остатоците His40 и Gly48. Во повеќето кристали, D-петелката има изглед на неструктуриран елемент, но кога е комплексирана со ДНКаза I (дезоксирибонуклеаза I) има изглед на β-плоча.

Класичниот опис на F-актинот гласи дека тој претставува филаментозна структура која може да се смета како едноверижен левовртечла завојница, со свртување од 166° околу завојната оска и осна транслација од 27,5 Å, или како едноверижна десновртеча завојница, со накрсно растојание од 350-380 Å, каде секој актин е опкружен со четири други актини. Симетријата на актинскиот полимер кај 2,17 подединици при едно свртување на завојницата е некомпатибилна со формирањето на кристали, што е единствено можно со симетрија од точно 2, 3, 4 или 6 подединици при едно свртување. Затоа треба да се конструираат модели кои ги објаснуваат овие аномалии со употреба на податоци од електронска микроскопија, криоелектронска микроскопија, кристализација на димери во различни положби и дифракција на рендгенски зраци.^[15][16] Треба да се нагласи дека не е точно да се зборува за „структура“ кај една толку динамична молекула како што е актинскиот филамент. Во реалноста станува збор за различни структурни состојби, кај кои вредноста на осната транслација останува константна на 27,5 Å, додека податоците за ротацијата на подединицата покажуваат значителна варијабилност, со поместувања до 10% од нејзината оптимална положба, која најчесто се набљудува. Некои белковини, како што е кофилинот, се чини дека го зголемуваат аголот на свртување, но ова може да се толкува како воспоставување на различни структурни состојби. Овие може да бидат значајни во процесот на полимеризација.^[26]

Што се однесува на вредностите на полупречникот на свртување и дебелината на филаментите, постои помала согласност: додека првите модели измериле должина од 25 Å, поновите кристалографски податоци, поддржани од криоелектронска микроскопија, наведуваат должина од 23,7 Å. Овие истражувања ги имаат идентификувано контактните точки помеѓу мономерите. Некои се формираат со единици на истиот синџир, помеѓу „бодликавиот“ крај на еден мономер и „шилестиот“ крај на следниот мономер. Мономерите од соседните синџири прават латерални (странични) контакти преку проекции од поддоменот IV, каде најважните проекции се оние формирани од C-терминалот и хидрофобната врска формирана од три тела кои ги вклучуваат аминокиселинските остатоци 39-42, 201-203 и 286. Овој модел сугерира дека филаментот е изграден од мономери во формација на „плоча“, во која поддомените се свртуваат околу себе. Оваа форма, исто така, се среќава и кај бактерискиот актински хомолог MreB.^[15]

F-актинскиот полимер се смета дека има структурен поларитет поради фактот што сите подединици на микрофиламентот се насочени кон истиот крај. Одовде конвенцијата за именување: крајот што поседува актинска подединица чие место за врзување на ATP е изложено се нарекува „(-) крај“, додека спротивниот крај, каде местото за врзување на ATP е насочено кон соседниот мономер, се нарекува „(+) крај“.^[20] Термините „шилест“ и „бодликав“, кои се однесуваат на двата краја на микрофиламентите, произлегуваат од нивниот изглед под преносна електронска микроскопија, кога примероците се испитуваат после техника на подготовка наречена „декорација“. Овој метод се состои од додавање на миозински S1 фрагменти на ткиво кое е фиксирано со танинска киселина. Овој миозин формира поларни врски со актинските мономери, што доведува до конфигурација која изгледа како стрела со перјаница долж нејзината оска, каде оската е актинот, а перјаницата е миозинот. Според оваа логика, крајот на микрофиламентот кој нема протрудирачки миозин е наречен врвот на стрелата (- крај), а другиот крај е бодликавиот крај (+ крај).^[27] S1 фрагментот е составен од домените на главата и вратот на миозинот II. Во физиолошки услови, G-актинот (мономерна форма) се трансформира во F-актин (полимерна форма) со помош на ATP, каде улогата на ATP е од суштинско значење.

Хеликалниот F-актински филамент кој се наоѓа во мускулите содржи и молекула на тропомиозин, кој претставува белковина долга 40 нм, обвиткан околу F-актинската завојница.^[16] За време на фазата на релаксација, тропомиозинот ги покрива активните места на актинот, така што интеракцијата помеѓу актинот и миозинот не може да се одвива за да се создаде мускулна контракција. Постојат и други белковински молекули врзани за тропомиозинската нишка, а тоа се тропонините, кои имаат три полимери: тропонин I, тропонин T и тропонин C.^[28]

Актинот спонтано го стекнува поголемиот дел од својата третична структура.^[29] Меѓутоа начинот на кој се здобива со својата потполно функционална форма од својата новосинтетизирана нативна форма е посебен и скоро уникатен во белковинската хемија. Причината за овој посебен пат можеби е потребата да се избегне присуство на неправилно склопени актински мономери, кои можат да бидат токсични, бидејќи можат да дејствуваат како неефикасни терминатори на полимеризацијата. Сепак, тој е клучен за стабилноста на цитоскелетот, а дополнително, тој е суштински процес за координација на клеточниот циклус.^[30][31]

За правилно склопување на актинот потребен е CCT (скратеница од англ. Chaperonin containing Tcp-1), кој е група II цитозолен шаперонин. CCT е изграден од двоен прстен кој се состои од осум различни подединици (хетерооктамер) и се разликува од другите шаперонини, особено од неговиот архејски хомолог GroEL, по тоа што не бара присуство на кошаперон за „капак“ над централната каталитичка празнина. Супстратите се врзуваат за CCT преку специфични домени. Порано се сметало дека CCT стапува во интеракција само со актинот и тубулинот, но најновите студии покажале дека тој стапува во интеракција со голем број на полипептиди. Тој дејствува по пат на ATP-зависни конформациски промени, за кои повремено се потребни неколку круга на ослободување и катализа со цел да се заврши реакцијата.^[32]

За да можат успешно да се склопат, и актинот и тубулинот треба да стапат во интеракција со друга белковина, наречена префолдин, кој претставува хетерохексамерен комплекс (изграден од шест различни подединици), во интеракција која е толку специфична што овие молекули имаат коеволуирано. Актинот се комплексира со префолдинот уште додека е во фаза на биосинтеза, кога е долг околу 145 аминокиселински остатоци, особено оние на N-терминалот.^[33]

За препознавање на актинот и тубулинот се користат различни подединици, иако постои мало преклопување. Кај актинот, подединиците кои се врзуваат со префолдинот се веројатно PFD3 и PFD4, кои се врзуваат на две места: едното е помеѓу остатоците 60-79, а другото е помеѓу остатоците 170-198. Актинот бива препознаен, „натоварен“ и „испорачан“ до цитозолниот шаперонин (CCT) во отворена конформација.^[29] Кога актинот е испорачан, контактот е толку краткотраен што не се формира третичен комплекс, а префолдинот веднаш се ослободува.^[34]

CCT потоа покренува низно склопување на актинот преку формирање на врски со неговите подединици, наместо едноставно да го затвори во својата празнина.^[35] За оваа цел поседува специфични области за препознавање во својот апикален β-домен. Првата фаза на склопувањето се состои од препознавањето на остатоците 245-249. Потоа други детерминанти воспоставуваат контакти.^[36] И актинот и тубулинот се врзуваат за CCT во отворени конформации, во отсуство на ATP. Во случајот на актинот, две подединици се врзани за време на секоја конформациска промена, додека кај тубулинот врзувањето е за четири подединици. Актинот има специфични врзувачки подединици кои стапуваат во интеракција со δ и β-CCT подединиците или со δ-CCT и ε-CCT. По врзувањето на AMP-PNP за CCT, супстратите влегуваат во празнината на шаперонинот. Исто така, во случајот на актинот, се чини дека CAP-белковината е потребен како кофактор во последните фази на неговото склопување.^[31]

Актинот е ATPаза, односно ензим кој хидролизира ATP. Оваа група на ензими се одликуваат со мала брзина на каталитичката реакција. Познато е дека оваа ATPаза е „активна“, т.е. нејзината брзина се зголемува за околу 40.000 пати кога актинот е дел од филамент.^[26] Референтната вредност за оваа брзина на хидролиза во идеални услови е околу 0,3 s⁻¹. Неорганскиот фосфат останува врзан за актинот, веднаш до ADP молекулата, релативно долго време, сè додека не се ослободи кооперативно од внатрешноста на филаментот.^[37][38]

Точните молекуларни детали на каталитичкиот механизам сè уште не се потполно разјаснети. Иако има многу дебати на ова прашање, се чини сигурно дека „затворената“ конформација е потребна за хидролиза на ATP, а се смета дека аминокиселинските остатоци кои се вклучени во овој процес се придвижуваат на соодветното растојание.^[26] Глутаминската киселина Glu137 е еден од клучните остатоци и се наоѓа во поддоменот I. Нејзината функција е да ја врзе молекулата на вода која нуклеофилно ја напаѓа γ-фосфатната врска на ATP, додека нуклеотидот е силно врзан за поддомените III и IV. Бавноста на каталитичкиот процес се должи на големото растојание и искривената положба на молекулата на вода во однос на реактантот. Многу е веројатно дека конформационата промена меѓу G и F формите на актинот, како резултат на ротација на домените, го поместува остатокот Glu137 поблиску, овозможувајќи ја хидролизата на ATP. Овој модел сугерира дека полимеризацијата и функцијата на ATPазата веднаш стануваат независни една од друга.^[15][16] Трансформацијата од „отворена“ во „затворена“ состојба помеѓу G и F формите на актинот и нејзините импликации на релативното придвижување на неколку клучни остатоци се одликувани во молекуларната динамика и QM/MM симулациите.^[39][40]

Актинот е еден од најсочуваните белковини во текот на еволуцијата бидејќи стапува во интеракција со многу други белковини.^[3]

Квасните габи имаат само еден ген кој кодира за актин, но посложените еукариоти обично вршат експресија на неколку изоформи на актинот, кои ги кодира фамилија на сродни гени. Цицачите имаат најмалку шест актински изоформи кодирани од одделни гени,^[41] кои се поделени во три класи врз основа на нивните изоелектрични точки: алфа, бета и гама. Алфа актините, најчесто, се среќаваат во мускулното ткиво, додека бета и гама изоформите се наоѓаат во немускулните клетки. Иако аминокиселинските низи и in vitro својствата на овие изоформи се многу слични, тие не можат да бидат заменети една за друга во in vivo услови.^[42]

Типичниот ген за актин има околу 100-нуклеотиден 5’ UTR (англ. 5′ untranslated region: 5’-нетранслатирана област), 1200-нуклеотиден транслатиран регион и 200-нуклеотиден 3’ UTR (англ. 3′ untranslated region: 3’-нетранслатирана област). Повеќето актински гени поседуваат интрони.

Сите несферични прокариоти поседуваат гени кои кодираат хомолози на актинот (како што е MreB). Овие гени изгледа дека се важни за одржување на формата на прокариотската клетка. Генот ParM, кој се наоѓа во плазмидите, кодира за белковина слична на актинот чија полимерна форма е динамички нестабилна, а има особина да изврши раздвојување на плазмидската ДНК во клетките-ќерки за време на клеточната делба. Овој механизам на раздвојување на плазмидската ДНК е аналоген на улогата на микротубулите во процесот на митоза кај еукариотите.^[43]

Факторите за нуклеација се неопходни за да се стимулира полимеризацијата на актинот. Еден таков фактор за нуклеација е Arp2/3 комплексот, кој имитира димер на G-актинот, со цел да ја стимулира нуклеацијата (или формирањето на првиот тример) на мономерниот G-актин. Комплексот Arp2/3 се врзува и за актински филаменти под агол од 70°, за да поттикне формирање на нови актински гранки од веќе постоечките актински филаменти. Arp2/3-посредуваната нуклеација е неопходна за одвивањето на насочената клеточна миграција.^[44]

Растот на актинските филаменти го регулираат тимозинот и профилинот. Тимозинот се врзува за G-актинот за да го ублажи процесот на полимеризација, додека профилинот се врзува за G-актинот за да изврши размена на ADP за ATP, поттикнувајќи го на тој начин додавањето на мономери кон бодликавиот, односно (+), крај на F-актинските филаменти.

F-актинот е истовремено јак и динамичен. За разлика од другите видови на полимери, како што е ДНК, чии составни делови се врзани меѓу себе со јаки ковалентни врски, мономерите на актинските филаменти се врзани со послаби, нековалентни врски. Проблемот на малата јачина на овие врски е решен со формирање на латерални врски со соседните мономери. Од друга страна, предноста на слабите врски е што краевите на филаментите се динамични, па можат лесно да ослободат или да инкорпорираат мономер. Ова значи дека филаментите можат брзо да се реорганизираат и, на тој начин, да ја променат клеточната структура како одговор на одредени надворешни сигнали. Овој процес, заедно со биохемискиот механизам кој го покренува, е познат како „динамика на агрегација“.^[45]

Проучувањата кои се фокусираат на акумулацијата и губењето на подединиците на микрофиламентите се изведуваат in vitro (т.е. во лабораторија, а не на клеточни системи), бидејќи полимеризацијата на така добиениот актин доведува до создавање на истиот F-актин како оној што се создава in vivo. Процесот in vivo е контролиран од мноштво на различни белковини, со цел да ги задоволи клеточните потреби, па затоа е тешко да се изучува во овие услови.^[46]

Создавањето на филаментите in vitro се одвива на низијален начин: прво се одвива „фазата на активација“, кога се случува врзување и размена на двовалентни катјони на одредени места од G-актинот, кој е врзан за ATP. Ова создава конформациона промена, понекогаш наречена G*-актин или F-актински мономер, бидејќи е многу слична на подединиците од кои е изграден филаментот. По ова следи „фазата на нуклеација“, во која G-актинот создава мали, нестабилни фрагменти од F-актин кои се способни да полимеризираат. Во почетокот се формираат нестабилни димери и тримери. „Фазата на издолжување (елонгација)“ започнува кога постои доволно голем број на вакви кратки полимери. Во оваа фаза филаментот брзо расте преку додавање на нови мономери на двата краја.^[47] Конечно, се постигнува стационарна рамнотежа (еквилибриум), каде мономерите на G-актинот се разменуваат на двата краја на микрофиламентот без каква било промена на неговата вкупна должина.^[18] Во оваа последна фаза, „критичната концентрација C_c“ е дефинирана како однос помеѓу константата на агрегација и константата на дисоцијација на G-актинот, каде динамиката на адиција и елиминација на димери и тримери не предизвикува промени во должината на микрофиламентот. Во in vitro услови, C_c изнесува 0,1 μM,^[48] што значи дека при повисоки вредности се одвива полимеризација на актинот, а при пониски вредности деполимеризација.^[49]

Како што е наведено погоре, иако актинот хидролизира ATP, сите истражувања укажуваат на фактот дека ATP не е потребен за агрегација на актинот, имајќи предвид дека, од една страна, хидролизата на ATP главно се одвива во внатрешноста на филаментот, а од друга страна, фактот што ADP, исто така, може да поттикне полимеризација на актинот. Поради ова се поставува прашањето: кој термодинамички неповолен процес бара олку голема потрошувачка на енергија? Циклусот на актинот, кој ја спрегнува хидролизата на ATP со полимеризацијата на актинот, се состои од преференцијално додавање на G-актин-ATP мономери кон бодликавиот крај на филаментот и истовремено одделување (ослободување) на F-актин-ADP мономери од шилестиот крај на филаментот. Ослободените мономери, потоа, го заменуваат ADP со ATP, со што циклусот се затвора.

ATP се хидролизира релативно брзо по додавањето на G-актинскиот мономер на филаментот. Постојат две хипотези за тоа како се одвива овој процес; стохастична хипотеза, според која хидролизата на ATP се одвива по случаен пат, со можно влијание од соседните молекули; и векторијална хипотеза, според која хидролизата на ATP се одвива само во близина на други молекули чиј ATP е веќе хидролизиран. Производот на реакцијата P_i (неоргански фосфат) не се ослободува веднаш, туку некое време останува нековалентно врзан за ADP молекулата на актинот. Според тоа, постојат три вида на актин во составот на филаментите: ATP-актин, ADP+P_i-актин и ADP-актин.^[37][50] Количината на секој од овие три вида на актин во филаментот зависи од неговата должина и состојба: како што започнува издолжувањето, филаментите имаат приближно еднаква количина на актински мономери врзани за ATP и врзани за ADP+P_i, и мала количина на ADP-актин на (-) крајот. Како што се постигнува стационарната состојба, ситуацијата станува обратна: ADP-актинот го сочинува поголемиот дел од филаментот, а само областа која е близу до (+) крајот содржи ADP+P_i-актин, со ATP-актин на самиот врв од филаментот.^[51]

Ако се споредат филаментите кои содржат само ADP-актин со оние кои, покрај ADP-актин, содржат и ATP-актин, тогаш се забележува дека првите имаат критични константи кои се приближно еднакви за двата краја, додека вторите имаат критични константи кои се различни за двата краја: за (+) крајот C_c⁺ = 0,1 μM, додека за (-) крајот C_c^- = 0,8 μM, што доведува до следните можности:^[20]

• Кога концентрацијата на G-актин-ATP е помала од C_c⁺, не се одвива издолжување на филаментот.
• Кога концентрацијата на G-актин-ATP е помала од C_c^-, но поголема од C_c⁺, се одвива издолжување на (+) крајот.
• Кога концентрацијата на G-актин-ATP е поголема од C_c^-, двата краја на филаментот се издолжуваат.

Оттука може да се заклучи дека енергијата ослободена од хидролизата на ATP се користи за да се создаде вистинска „стационарна состојба“, која е флукс, а не едноставна рамнотежа.^[37] Конфигурацијата на различните видови на актински мономери бива препознаена од актин-врзувачките белковини, кои, исто така, учествуваат во контролата на оваа динамика.

Актинскиот цитоскелет не е изграден исклучиво од актин, туку и од други белковини кои се неопходни за негово формирање и функционирање. Овие белковини се нарекуваат актин-врзувачки белковини и тие се вклучени во процесите на полимеризација, деполимеризација, стабилизација, организација и фрагментација на актинот.^[18] Разновидноста на актин-врзувачките белковини е толку голема што се претпоставува дека актинот е белковина која учествува во најголем број на заемодејства белковина-белковина.^[52] Подолу се наведени некои од најчестите актин-врзувачки белковини:

• Тимозин β-4 е мала белковина (5 kDa) која се врзува за G-актин-ATP во однос 1:1; што значи дека една молекула на тимозин β-4 може да се врзе за една молекула на G-актин. Неговата улога е да ја спречи инкорпорацијата на мономерите за растечкиот полимер.^[53]
• Профилинот е белковина со молекулска маса од 15 kDa, кој, исто така, се врзува за G-актин-ATP или G-актин-ADP во однос 1:1.^[54] Неговата функција е да ја олесни замената на ADP нуклеотидот за ATP. Исто така игра улога и во други клеточни функции, како што е врзувањето на пролинските повторувања кај другите белковини или врзувањето на липиди кои дејствуваат како вторични гласници.^[55][56]
• Гелсолинот и кофилинот се белковини кои се врзуваат за актинот за да ја регулираат должината на микрофиламентите. Тоа го прават со нивно „сечење“, со што се создаваат нови активни краеви за полимеризација. На пример, ако микрофиламент со два краја се пресече двапати, ќе настанат три нови микрофиламенти со шест краеви. Принципот на функционирање на овие белковини е преку нивно врзување за одреден актински мономер во склоп на полимерот и менување на неговата конформација. Менувањето на конформацијата на мономерот предизвикува раскинување на микрофиламентот на тоа место, додека гелсолинот/кофилинот останува врзан за новосоздадениот (+) крај. Ова има ефект да го спречи додавањето или размената на нови G-актински подединици. Истовремено се поттикнува деполимеризацијата, бидејќи (-) краевите не се врзани за друга молекула.^[57]
• CapZ и тропомодулин се белковини кои се врзуваат и ги покриваат краевите на F-актинот за да ги стабилизираат. CapZ се врзува за (+) краевите во зависност од клеточните нивоа на калциум/калмодулин. Овие нивоа зависат од надворешните и внатрешните клеточни сигнали кои се вклучени во регулацијата на биолошките функции.^[58] Тропомодулинот се врзува за (-) краевите и има улога да го стабилизира F-актинот во миофибрилите.^[59]
• Arp2/3 комплексот се среќава во сите еукариотски организми.^[60] Тој е составен од седум подединици, од кои некои имаат топологија која е јасно поврзана со нивната биолошка функција: две подединици, ARP2 и ARP3, имаат структура која е многу слична на структурата на актинските мономери.^[61] Ваквата хомологија им овозможува на двете подединици да делуваат како нуклеациони агенси во полимеризацијата на G-актинот и F-актинот. Овој комплекс е исто така важен и кај посложените процеси, како што е градењето на дендритичните актински структури и анастомозите (повторно поврзување на две разгранувачки структури кои претходно биле споени).^[62]

Постојат голем број на токсини кои интерферираат со актинската динамика; или со спречување на неговата полимеризација (латрункулин и цитохаласин D) или со спречување на неговата деполимеризација (фалоидин):

• Латрункулин е токсин кој го создаваат сунѓерите, а делува така што се врзува за G-актинот и го спречува да се инкорпорира во составот на микрофиламентите.^[63]
• Цитохаласин D е алкалоид кој го создаваат габите, а делува така што се врзува за (+) крајот на F-актинот, со што ја спречува инкорпорацијата на нови мономери.^[64] Цитохаласинот D ја нарушува динамиката на актинот и ја активира белковината p53 кај животинските организми.^[65]
• Фалоидинот е токсин кој се наоѓа во отровната печурка Amanita phalloides. Тој се врзува за интерфејсот помеѓу соседните актински мономери во F-актинот, спречувајќи ја на тој начин неговата деполимеризација.^[64]

Актинот формира филаменти (F-актин или микрофиламенти) кои се основни елементи на еукариотскиот цитоскелет, а се способни да подлежат на многу брза динамика на полимеризација и деполимеризација. Во повеќето клетки, актинските филаменти градат големи мрежи кои се неопходни за одвивање на клучни клеточни функции:^[66]

• Различни типови на актински мрежи даваат механичка поддршка на клетките и имаат функција на „патишта“ за одвивање на клеточниот „сообраќај“, што е многу важно за преносот на сигнали во клетката.
• Брзото склопување и расклопување на актинската мрежа им овозможува на клетките да мигрираат (види: Клеточна миграција).
• Во животинските мускулни клетки, актинот има улога на скеле за кое се врзуваат миозинските молекули кои ја генерираат силата неопходна за мускулната контракција.
• Во немускулните клетки, актинот, исто така, игра улога на скеле по кое се движат (патуваат) миозинските транспортни молекули (неконвенционални миозини), како што се миозин V и VI. Неконвенционалните миозини ја користат енергијата на хидролиза на ATP за транспорт на „товар“ (најчесто везикули или органели) во одредена насока во цитоплазмата. Миозинот V „чекори“ кон бодликавиот крај на актинските филаменти, додека миозинот VI „чекори“ кон шилестиот крај. Кај повеќето актински филаменти, бодликавиот крај е насочен кон клеточната мембрана, а шилестиот крај кон внатрешноста на клетката. Овој аранжман му овозможува на миозинот V да биде ефикасен мотор за „извоз“ (експорт) на товар, а на миозинот VI да биде ефикасен мотор за „увоз“ (импорт) на товар.

Актинот се среќава и во цитоплазмата и во јадрото на клетката.^[67] Неговата локација во клетката е регулирана од патиштата за пренос на сигнали на клеточната мембрана, кои ги интегрираат сите стимули кои клетката ги прима, и како одговор на нив влијаат на реконструкцијата на актинската мрежа.

Микрофиламентите се вклучени во движењето на сите подвижни клетки, вклучувајќи ги и немускулните типови на клетки,^[68][69] а супстанците кои ја нарушуваат организацијата на F-актинот (како што се цитохаласините) влијаат на активноста на овие клетки. Актинот сочинува 2% од вкупната белковинска содржина на хепатоцитите, 10% на фибробластите, 15% на амебите, и дури 50 - 80% во активираните тромбоцити.^[70] Постојат неколку различни типови на актин, со мали разлики во структурата и функцијата. На пример, α-актинот се наоѓа исклучиво во мускулните влакна, додека β- и γ-актинот се наоѓаат во сите други типови на клетки. Карактеристично за β- и γ-актинот е што не градат постојани структури како α-актинот. Поради тоа, микрофиламентите кои се наоѓаат во немускулните клетки можат да се сретнат во три форми:^[71]

• Мрежи од микрофиламенти – Животинските клетки најчесто имаат клеточен кортекс под клеточната мембрана, кој содржи голем број на микрофиламенти и со тоа го исклучува присуството на органели. Оваа мрежа е поврзана со голем број на рецептори за пренос на сигнали во клетката.
• Снопови од микрофиламенти – Овие екстремно долги микрофиламенти се сместени во склоп на мрежите и, во асоцијација со контрактилни белковини, како што е немускулниот миозин, тие се вклучени во движењето на супстанците на внатреклеточно ниво.
• Периодични актински прстени – Неодамна било откриено дека во аксоните (но не и во дендритите) на нервните клетки постои периодична структура изградена од рамномерно распоредени актински прстени.^[72] Во оваа структура актинските прстени, заедно со тетрамерите на спектрин кои ги поврзуваат соседните актински прстени, формираат кохезивен цитоскелет, кој делува како поддршка на мембраната на аксонот. Периодичноста на структурата може, исто така, да делува како регулатор на натриумовите јонски канали во аксоните.

Актинскиот цитоскелет е клучен за процесите на ендоцитоза, цитокинеза, одредување на поларитетот на клетката и морфогенезата кај квасците. Покрај актинот, во овие процеси се вклучени 20-30 други видови на белковини, кои имаат висок степен на еволутивна сочуваност, заедно со мноштво на сигнални молекули. Сите овие елементи заедно овозможуваат просторно и временски модулирана агрегација, која го одредува одговорот на клетката на надворешните и внатрешните стимули.^[73]

Квасците содржат три главни елементи кои се поврзани со актинот: прамени, кабли и прстени, кои, и покрај тоа што траат долго време, се предмет на динамичка рамнотежа поради постојаната полимеризација и деполимеризација. Тие поседуваат голем број на помошни белковини, вклучувајќи ги: ADF/кофилин, белковина која има молекулска маса од 16 kDa и е кодиран од еден ген, наречен COF1; кофилински кофактор, кој го промовира расклопувањето на микрофиламентите; Srv2/CAP, регулатор на процесот кој е сроден со оној на аденилат циклазите; профилин со молекулска маса од 14 kDa, кој е поврзан со актинските мономери; и твинфилин, белковина со молекулска маса од 40 kDa, кој е вклучен во организацијата на актинските прамени.^[73]

Истражувањата на растителниот геном имаат откриено присуство на актински изоформи од актинската фамилија на гени. Кај дикотиледоното растение Arabidopsis thaliana, кое се користи како моделен организам, откриени се десет типови на актин, девет типови на α-тубулин, шест типови на β-тубулин, шест профилини и десетици миозини. Овој диверзитет се објаснува со еволутивната потреба од поседување на варијанти кои имаат мали разлики во нивната временска и просторна експресија.^[3] Во анализираното ткиво постоела истовремена експресија на повеќето од овие белковини. Актинските мрежи се дистрибуирани низ целата цитоплазма на клетките кои се култивираат in vitro. Околу клеточното јадро се јавува згуснување на актинската мрежа, која преку краци е поврзана со клеточниот кортекс. Оваа мрежа е многу динамична, така што процесите на полимеризација и деполимеризација се одвиваат континуирано.^[74]

Иако мнозинството на растителни клетки поседуваат клеточен ѕид кој ја одредува нивната морфологија и го оневозможува нивното слободно движење во просторот, растителните микрофиламенти можат да генерираат доволно сила за да постигнат одвивање на бројни клеточни активности, како што се цитоплазматските струења генерирани од микрофиламентите и миозинот. Актинот, исто така, е вклучен во процесите на движење на растителните органели и во клеточната морфогенеза, што ја вклучува делбата, елонгацијата и диференцијацијата на клетките.^[75]

Кај растенијата најзначајни белковини поврзани со актинскиот цитоскелет се: вилинот, кој припаѓа на истата фамилија како и гелсолинот/северинот, и е способен да ги сече микрофиламентите и да врзува актински мономери во присуство на калциум; фимбринот, кој е способен да ги препознава и обединува актинските мономери, а е вклучен во формирањето на мрежите (со различен регулационен процес од оној кај квасците и животните);^[76] формини, кои се способни да делуваат како нуклеациони агенси за полимеризација на F-актинот; миозин, типичен молекуларен мотор кој е специфичен за еукариотите и е кодиран од 17 гени во две различни класи кај растението Arabidopsis thaliana; CHUP1, кој е способен да се врзе за актинот и се смета дека учествува во просторната организација на хлоропластите во клетката; KAM1/MUR3, кои ја одредуваат морфологијата на Голџиевиот систем и составот на ксилоглуканите во клеточниот ѕид; NtWLIM1, кој го олеснува формирањето на актинските клеточни структури; и ERD10, кој е вклучен во процесот на асоцијација на мембранските органели со микрофиламентите и кој се чини дека игра улога поврзана со реакцијата на организмот на стрес.

Јадрениот (јадрениот) актин првпат бил набљудуван и опишан во 1977 година од страна на Кларк и Меријам.^[77] Актинот бил добиен од јадрената фракција на ооцити од жабата Xenopus laevis, а тој имал исти особини како актинот од скелетните мускули. Од тоа време појавени се многу научни трудови за структурата и функциите на јадрениот актин (за преглед види: Hofmann, 2009^[78]). Контролираното ниво на актин во клеточното јадро, неговата интеракција со актин-врзувачките белковини и присуството на повеќе изоформи му овозможуваат на актинот да игра важна улога во бројни процеси во јадрото.

Аминокиселинската низа на актинот не содржи сигнал за јадрена локализација. Релативно малата величина на актинската молекула (околу 43 kDa) ѝ овозможува да навлезе во јадрото по пат на пасивна дифузија.^[79] Сепак, постоењето на активен транспорт на актинот може да се заклучи од неговото брзо движење внатре и надвор од јадрото. Внесот на актинот внатре во јадрото (веројатно во комплекс со кофилин) е олеснето со помош на белковината импортин 9.^[80]

Се чини дека ниските нивоа на актин во јадрото се многу важни, бидејќи актинот има во низата два сигнала за експорт од јадрото. Микроинјектираниот актин бргу се отстранува од јадрото. Експортот на актинот од јадрото се врши на два начина: преку експортин 1 (EXP1) и преку експортин 6 (Exp6).^[81][82]

Специфични модификации, како што е SUMOлацијата (посттранслациона модификација во која SUMO белковина (од англ. Small Ubiquitin-like Modifier) ковалентно се врзува за белковината која се модифицира), овозможуваат задржување на актинот во јадрото. Било демонстрирано дека мутација која ја спречува SUMOлацијата предизвикува брз експорт на β-актинот од клеточното јадро.^[83]

Врз основа на експерименталните резултати може да се предложи генерален механизам за транспорт на јадрениот актин:^[83][84]

• Во цитоплазмата кофилинот врзува ADP-актин мономери. Овој комплекс потоа подлежи на активен транспорт низ јадрената мембрана.
• Повисоките концентрации на ATP во јадрото (во споредба со цитоплазмата) промовираат размена на ADP за ATP во актин-кофилин комплексот. Ова ја намалува јачината на врзување на овие две белковини.
• Кофилин-актин комплексот конечно дисоцира по фосфорилацијата на кофилинот од страна на LIM киназата.
• Актинот е SUMOлиран и во оваа форма бива задржан внатре во јадрото.
• Актинот може да формира комплекси со профилинот и на овој начин да го напушти јадрото преку експортин 6.

Јадрениот актин постои главно како мономер, но може да формира и динамични олигомери и кратки полимери.^[85][86][87] Организацијата на јадрениот актин варира во различни типови на клетки. На пример, во ооцитите на Xenopus laevis (кои имаат повисоко ниво на јадрен актин во споредба со соматските клетки) актинот формира филаменти, кои ја стабилизираат архитектурата на јадрото. Овие филаменти може да се набљудуваат под микроскоп, благодарение на флуорофор-конјугираното боење со фалоидин.^[77][79]

Во јадрото на соматските клетки не можат да се набљудуваат актински филаменти со помош на оваа техника.^[88] Тестот за инхибиција на ДНКаза I, кој е досега единствениот тест што овозможува квантификација на полимеризираниот актин директно во биолошки примероци, има покажано дека ендогениот јадрен актин се јавува главно во мономерна форма.^[87]

Точно контролираното ниво на актинот во јадрото на клетките, кое е пониско отколку во цитоплазмата, го спречува формирањето на актински филаменти. Полимеризацијата е, исто така, намалена преку ограничениот пристап до актинските мономери, кои се врзани во комплекси со актин-врзувачки белковини, главно кофилин.^[84]

Покажано е дека во клеточното јадро се присутни различни изоформи на актинот. И покрај големата сличност во низата, изоформите на актинот имаат различни биохемиски својства, како што се разликите во кинетиката на полимеризација и деполимеризација.^[89] Тие, исто така, имаат различни функции и локализации.

Нивото на актински изоформи, како во цитоплазмата така и во јадрото, може да се промени; на пример, како одговор на стимулација од клеточниот раст.^[90]

Истражувањата на јадрениот актин главно се фокусирани на бета изоформата.^{[91][92][93][94]} Меѓутоа, употребата на антитела за различни актински изоформи овозможува идентификација не само на бета изоформата во јадрото, туку и на:

• Гама актин во клеточните јадра на човечкиот меланом,^[87]
• Алфа скелетно-мускулен актин во јадрата на глувчешките миобласти,^[95]
• Цитоплазматски гама актин и алфа мазно-мускулен актин во јадрото на феталниот глувчешки фибробласт.^[96]

Присуството на различни изоформи на актин може да има значаен ефект врз неговата функција во процесите на јадрото, особено поради тоа што нивото на поединечните изоформи може да биде независно контролирано.^[87]

Функциите на актинот во клеточното јадро се поврзани со неговата способност за полимеризација, интеракцијата со мноштво на актин-врзувачки белковини и со структурните елементи на јадрото. Јадрениот актин е вклучен во:

• Архитектурата на јадрото – интеракцијата на актинот со алфа II-спектринот и други белковини е важна за одржување на правилната форма на јадрото.^[97][98][99]
• Транскрипција – актинот е вклучен во препознавањето на хроматинот, иницијацијата на транскрипцијата, и стапува во интеракција со транскрипциониот комплекс.^{[100][101][102]} Тој има удел во регулацијата на хроматинската структура,^{[103][104][105]} а стапува во интеракција со РНК-полимераза I,^[94] II^[92] и III.^[93] Во Pol I транскрипцијата, актинот и миозинот (MYO1C, кој се врзува за ДНК) имаат улога на молекуларен мотор. За Pol II транскрипцијата, потребен е β-актин за формирање на преиницијациониот комплекс. Pol III содржи во својата структура β-актин како подединица. Актинот, исто така, може да биде составен дел на комплексите за ремоделирање на хроматинот, а е вклучен и во експортот на РНК и белковини од клеточното јадро.^[106]
• Регулација на генската активност – актинот се врзува за регулаторните региони на различни видови на гени.^{[107][108][109][110]} Способноста на актинот да ја регулира активноста на гените се користи во методот за молекуларно репрограмирање, кој им овозможува на диференцираните клетки да се вратат во својата ембрионална состојба.^[111]
• Транслокацијата на активираниот хромозомски фрагмент од регионот под јадрената мембрана кон еухроматинот каде започнува транскрипцијата. За ова движење потребна е интеракција помеѓу актинот и миозинот.^[112][113]
• Интеграција на различни клеточни компартменти – актинот е молекула која ги интегрира цитоплазматските и јадрените патишта за пренос на сигнали.^[114] Пример е активацијата на транскрипцијата како одговор на серумска стимулација на клетки in vitro.^{[115][116][117]}
• Имунолошки одговор – јадрениот актин полимеризира по стимулација на Т-клеточниот рецептор и е потребен за експресија на цитокини и продукција на антитела in vivo.^[118]

Во мускулните клетки, актомиозинските миофибрили го сочинуваат најголемиот дел од цитоплазматскиот материјал. Миофибрилите се изградени од тенки актински филаменти (обично околу 7 nm во пречник) и дебели миозински филаменти (обично околу 15 nm во пречник).^[119] Тие ја користат енергијата добиена од хидролиза на ATP за да ја покренат мускулната контракција. Со користење на енергијата од ATP, миозинските глави подлегнуваат на циклус, во текот на кој тие се врзуваат за тенките актински филаменти, создаваат тензија, а потоа ги туркаат тенките филаменти да се лизгаат покрај (паралелно со) нив, што како резултат дава скратување на мускулната клетка.

Кај контрактилните снопови (стрес влакна), актин-врзувачката белковина алфа-актинин го одделува секој тенок филамент на растојание од околу 35 nm. Зголеменото растојание им овозможува на дебелите филаменти да навлезат во просторот помеѓу тенките филаменти и да стапуваат во интеракција со нив, што може да доведе до деформација или контракција. Кај деформацијата, едниот крај на миозинот е врзан за цитоплазматската мембрана, додека другиот крај „чекори“ кон (+) крајот на актинскиот филамент. Силата генерирана од овој процес делува да ја повлече мембраната и да ѝ ја промени формата во однос на клеточниот кортекс. Кај контракцијата, миозинската молекула обично е врзана за два различни филамента. Во овој случај, и двата миозински краја истовремено „чекорат“ кон (+) краевите на нивните соодветни актински филаменти, лизгајќи ги на тој начин поблиску еден до друг. Ова резултира со скратување (контракција) на актинскиот сноп (но не и на самиот актински филамент).

Завојниот F-актински филамент кој влегува во составот на мускулите содржи молекула на тропомиозин, која е обвиткана околу него. За време на фазата на релаксација, тропомиозинот ги покрива активните места на актинот, така што не може да се одвива интеракцијата помеѓу актинот и миозинот за создавање на мускулна контракција. За тропомиозинската нишка се врзуваат тропонините, кои имаат три полимери: тропонин I, тропонин T и тропонин C.^[28] Регулаторната функција на тропомиозинот зависи од неговата интеракција со тропонинот, во присуство на Ca⁺⁺ јони.^[120]

И актинот и миозинот се вклучени во мускулната контракција, а тие сочинуваат 90% од вкупната белковинска содржина на мускулите.^[121] Целокупниот процес е инициран од надворешен сигнал, главно преку дејствен потенцијал кој го стимулира мускулот. Циклусот на контракција и релаксација ги содржи следните чекори:^[122]

1. Деполаризација на сарколемата и трансмисија на дејствениот потенцијал преку Т-тубулите.
2. Отворање на калциумовите канали на саркоплазматскиот ретикулум.
3. Зголемување на цитозолната концентрација на Ca⁺⁺ и интеракција на овие јони со тропонинот, што предизвикува конформациона промена во неговата структура. Ова, пак, предизвикува промена на структурата на тропомиозинот, кој го покрива активното место на актинот, овозможувајќи го градењето на врски помеѓу актинот и миозинот.^[28]
4. Движење на миозинските глави по актинските тенки филаменти, што може да вклучи хидролиза на ATP или да биде независно од ATP. Механизмот зависен од ATP, посредуван од ATPазната активност на миозинската глава, предизвикува движење на актинските филаменти кон Z-дискот.
5. Саркоплазматскиот ретикулум повторно ги апсорбира Ca⁺⁺ јоните, што предизвикува нова конформациона промена кај тропомиозинот, кој повторно ја инхибира интеракцијата помеѓу актинот и миозинот.^[121]

Покрај горенаведените функции, актинот зема активна улога и во голем број на други биолошки процеси:

• Цитокинеза. Делбата на клетките кај животинските и габичните клетки обично подразбира поделба на родителската клетка на две клетки-ќерки преку констрикција на централниот обем на клетката. Овој процес вклучува констрикционен прстен изграден од актин, миозин и α-актинин.^[123] Кај квасната габа Schizosaccharomyces pombe, актинот активно се формира во констрикциониот прстен со учество на Arp3, форминот Cdc12, профилинот и WASp (од англ. Wiskott–Aldrich Syndrome protein), заедно со претходно формирани микрофиламенти. Откако прстенот е изграден, структурата се одржува со постојано склопување и расклопување, кое, потпомогнато од Arp2/3 комплексот и формините, е клучно за еден од централните процеси на цитокинезата.^[124] Целокупноста на контрактилниот прстен, делбеното вретено, микротубулите и густиот периферен материјал се нарекува „Флемингово тело“ или „интермедијарно тело“.^[71]
• Апоптоза. За време на програмираната клеточна смрт, фамилијата на протеази ICE/ced-3 го разградуваат актинот на два фрагмента in vivo; едниот од фрагментите има молекулска маса 15 kDa, а другиот 31 kDa. Ова претставува еден од механизмите кои се одговорни за уништување на вијабилноста на клетката, кој е во основата на апоптозата.^[125] Протеазата калпаин, исто така, е вклучена во овој вид на уништување на клетката;^[126] се покажало дека употребата на инхибитори на калпаинот ја намалува протеолизата на актинот и разградувањето на ДНК, кое е друга одлика на апоптозата.^[127] Од друга страна, стрес-индуцираното активирање на апоптозата предизвикува реорганизација на актинскиот цитоскелет (што, исто така, ја вклучува и неговата полимеризација), при што се формираат структури наречени стрес влакна; ова е активирано од патот на MAP киназата.^[128]
• Клеточна адхезија и развој. Адхезијата помеѓу клетките е одлика на повеќеклеточните организми, која овозможува специјализација на ткивата и со тоа зголемување на комплексноста на клетките. Адхезијата на епителните клетки го вклучува актинскиот цитоскелет во секоја од поврзаните клетки, како и кадхерините, кои делуваат како вонклеточни елементи, а врската помеѓу двете клетки е посредувана од катенините.^[129] Покрај клетка-клетка адхезијата постои клетка-ЕЦМ (вонклеточна матрица) адхезија. Оваа адхезија главно е посредувана од фокалната леплива белковина талин.^[130] Интерференцијата во актинската динамика има реперкусии врз развојот на организмот. На пример, доколку кај еукариотскиот организам Dictyostelium се изврши мутација (отстранување) на генот за α-актинин или на генот за факторот на стврднување, единките нема да покажат аномаличен фенотип, веројатно поради тоа што едниот од нив може да го замени другиот во функција. Меѓутоа, во случајот на двојна мутација, кога двата гена се засегнати, развојот на единките е нарушен.^[131]
• Модулација на генската експресија. Состојбата на полимеризацијата на актинот влијае на генската експресија. Во 1997 година, било откриено дека цитокаласин D–посредуваната деполимеризација во Швановите клетки предизвикува специфичен начин на експресија на гените вклучени во миелинизацијата на овој вид нервни клетки.^[132] Се покажало дека F-актинот го модифицира транскриптомот во некои од животните фази на едноклеточните организми, како што е габата Candida albicans.^[133] Покрај тоа, белковини кои се слични на актинот играат регулаторна улога за време на сперматогенезата кај глувците,^[134] а, кај квасците, се смета дека белковини слични на актинот играат улога во регулацијата на генската експресија.^[135] Всушност, актинот е способен да делува како иницијатор на транскрипција кога реагира со тип на јадрен миозин кој стапува во интеракција со РНК-полимерази и други ензими вклучени во процесот на транскрипција.^[67]
• Динамика на стереоцилии. Некои клетки развиваат фини, филаментозни израстоци на нивната површина кои имаат механосензорна функција. На пример, ваков тип на органела е присутен во Кортиевиот орган, кој се наоѓа во увото. Главната одлика на овие структури е што нивната должина може да се модифицира.^[136] Молекуларната архитектура на стереоцилиите вклучува паракристално актинско јадро во динамичка рамнотежа со мономерите во околниот цитозол. Низ ова актинско јадро присутни се тип VI и тип VIIa миозини, додека миозинот XVa е присутен во неговите краеви, во количини кои се пропорционални на должината на стереоцилиите.^[137]
• Интринзична хиралност. Се смета дека актомиозинските мрежи се одговорни за создавање на интринзична хиралност во поединечните клетки.^[138] Клетките кои растат на хирални површини може да покажат склоност кон одредена насока (лево/десно), што е зависно од актомиозинот.^[139][140]

Цитоскелетот на сите еукариотски организми ги содржи актинот и тубулинот како основни градбени единици. На пример, белковината која е кодирана од ACTG2 генот кај луѓето е еквивалентна на хомолозите присутни кај стаорците и глувците, со сличност во нуклеотидната низа од дури 92%.^[141] Сепак, постојат големи разлики со еквивалентите во прокариотите (FtsZ и MreB), каде сличноста помеѓу нуклеотидните низи е помеѓу 40-50% кај различните видови на бактерии и археи. Според некои автори прародителската форма на денешниот еукариотски актин повеќе наликувала на бактерискиот актински хомолог MreB.^[142]

Некои автори истакнуваат дека однесувањето на актинот, тубулинот и хистонот (белковина вклучена во стабилизацијата и регулацијата на ДНК) се слични во нивната способност да врзуваат нуклеотиди и во нивната способност да го користат Брауновото движење. Се претпоставува дека сите овие типови на белковини споделуваат заеднички предок.^[143]

Бактерискиот цитоскелет не е толку комплексен како еукариотскиот, но, сепак, тој содржи белковини кои се многу слични на актинските мономери и полимери. Бактериската белковина MreB полимеризира во тенки неспирални филаменти, а повремено во спирални структури слични на F-актинот.^[144] Неговата кристална структура е многу слична на онаа на G-актинот (во однос на тридимензионалната конформација), а постојат и сличности помеѓу протофиламентите на MreB и F-актинот. Бактерискиот цитоскелет, исто така, содржи белковина наречена FtsZ, кој е сличен на тубулинот.^[145]

Бактериите поседуваат цитоскелет со хомологни елементи на актинот (на пример, MreB, ParM и MamK), иако аминокиселинската низа на овие белковини се разликува од онаа кај еукариотските организми. Сепак, MreB и ParM имаат висок степен на структурна сличност со еукариотскиот актин. Високодинамичните микрофиламенти формирани од агрегацијата на MreB и ParM се од суштинско значење за одржливоста на клетките и тие се вклучени во клеточната морфогенеза, сегрегацијата на хромозомите и поларитетот на клетките. ParM е актински хомолог кој е кодиран од плазмидската ДНК и е вклучен во нејзината регулација.^[146] ParM молекулите од различни бактериски плазмиди може да формираат зачудувачки разновидни спирални структури кои содржат две^[147][148] или четири^[149] нишки, кои служат за ефикасно изведување на сегрегацијата и наследувањето на плазмидите при делбата на бактериската клетка.

Човечки гени кои кодираат актински белковини се:

• ACTA1 — алфа актин 1, присутен во скелетна мускулатура
• ACTA2 — алфа актин 2, присутен во мазната мускулатура, аортата
• ACTB — бета актин
• ACTC1 — алфа актин, присутен во срцевиот мускул
• ACTG1 — гама актин 1
• ACTG2 — гама актин 2, присутен во мазната мускулатура

• Актин-врзувачка белковина
• Arp2/3 комплекс
• Интермедијарен филамент
• Микрофиламент
• Моторна белковина
• MreB
• Фалотоксин

• Техники за боење на актинот (боење на живи и фиксирани клетки) (англиски)
• LIG_Actin_RPEL_3 (англиски)
• LIG_Actin_WH2_1 (англиски)
• LIG_Actin_WH2_2 (англиски)
• Тридимензионална макромолекуларна структура на актински филаменти на Европската банка на податоци за белковини Архивирано на 5 ноември 2013 г. (англиски)
• Серија предавања на проф. д-р. Џули Териот од Стенфордскиот универзитет за улогата на актинот во клеточниот мотилитет (iBiology курсеви) (англиски)

Статијата „Актин“ е избрана статија. Ве повикуваме и Вас да напишете и предложите избрана статија (останати избрани статии).