Јужни Алпи
Јужните Алпи (англ. Southern Alps) се планински венец кој се протега долж западната страна на Јужниот Остров на Нов Зеланд, и го дели Јужниот Остров на два дела по целата должина. Поимот „Јужни Алпи“ се однесува на целиот венец, но помалите венци во склоп на него имаат свои имиња.
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f2/South_Island.jpg/300px-South_Island.jpg)
Аораки/Кукова Планина е највисоката планина на венецот (и во земјата) со 3.754 m. Венецот има уште 16 врва кои надминуваат 3.000 метри во височина. Голем дел од венецот е заштитен како дел од разни национални паркови, од кои позначајни се националниот парк Вестленд, Маунт Аспајринг, и Аораки/Кукова Планина. Според едно пребројување од доцните 1970-ти, Јужните Алпи имале над 3000 ледници поголеми од еден хектар,[1] а најголемиот од нив – Тасмановиот Ледник – е долг 29 километри.[2]
Јужните Алпи ги именувал капетанот Кук на 23 март, 1770, опишувајќи ја нивната „запрепастувачка височина“.[3] Пред Кук ги видел и Абел Тасман во 1642, чиј опис на западното крајбрежје на Јужниот Остров честопати се преведува како „крај издигнат на високо“.[4]
Јужните Алпи се протегаат долж тектонска граница, дел од т.н. Тихоокеански Огнен Прстен, при што Тихоокеанската Плоча на југоисток турка западно и се судира со северно насочената Индоавстралиска Плоча на северозапад.[5] Во текот на изминатите 45 милиони години, судирањата од Тихоокеанската Плоча истиснале карпи со широчина од 20 км образувајќи ги Алпите, иако најголемиот дел од овој истисок денес е одронет. Нагорниот раст бил најбрз во последните 5 милиони години, и ова извишување продолжува и денес благодарјќи на тектонскиот притисок, кој предизвикува земјотреси во Алпскиот Расед. И покрај значителноото извишување, највеќето релативни движења на Алпскиот Расед се странични, а не вертикални.[6]
Бидејќи венецот е ориентиран нормално на предоминантните западни ветришта, венецот создава одлични услови за летање со едрилица. Гратчето Омарама, која е во заветрина од планините, има стекнато меѓународно реноме за неговите услови за воздушно едрење. Предоминантните западни ветришта исто така создаваат и временска појава наречена „Северозападен Лак“, каде влажниот воздух се истиснува нагоре над планините, обликувајќи облачен лак во инаку синото небо. Оваа временска појава честопати е видлива во текот на летото преку Кантербери и Северен Отаго. Тамошниот северозападен ветер е фенски ветер сличен на Чинукот во Канада, каде влажните ветришта удираат во планинските венци и го истиснуваат воздухот нагоре, така разладувајќи го воздухот и кондензирајќи ја влажноста во дожд, па со тоа се добиваат суви топли ветрови во спуштениот воздух во заветрина на планините.
Наводи
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1f/Southern_Alps_from_Hamilton_Peak.jpg/1080px-Southern_Alps_from_Hamilton_Peak.jpg)
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/52/Mountains_in_New_Zealand.jpg/220px-Mountains_in_New_Zealand.jpg)