José Serrato

A sö famiggia a l'êa uriginâia du paize de Giüstexine, l'êa difêti figgiu de Domingo Serrato (Dumenegu di Sérèi), in êzule maziniàn che in Uruguay u l'axeva fêtu furtüna cumme custrutû, e de María Bergeróo.^[2][3] L'axêva frequentòn a scöa Elbio Fernández, fundâ da parte de José Pedro Varela, diplimanduse in Agraria.^[2] A 18 anni u cunbatte da vuluntariu in-te forse de reasiun, cuntru a ditatüa de Massimo Santos, pé dapö laureâse in-te l'Üniverscitê di geometri in-tu 1888.^[3] De seguitu l'ha stüdiòn izegnerîa in-ta Üniverscitê da repüblica, laureanduse in-te l'ànnu 1892, esendu ün di primmi tréi inzegnê a cunseguî u titulu. L'ha travaggiòn cumme prufesû e mestru de matematica in-te l'insegnamentu segundàiu e a livellu ciü de d'âtu. Da segnalâ u matrimoniu cun Josefina Perey. In-tu 1897 u l'intra in-ta Zunta ecunomicu-aministrativa de Muntevidêu, incumensandu a cariêra pulitica. U möe a Muntevidêu in-tu 1960.^[2]

Menbru du partîu puliticu du Colorado, cumme sö puê, l'ê stêtu deputòn, Ministru di Travaggi Püblici in-tu 1913, de Finanse fra u 1904 e u 1906, de l'Internu in-tu 1911 e di Esteri fra u 1943 e u 1945.

Elezüu Prescidente da Repüblica in-tu 1923, l'ê restòn in càrega fin a-u 1927. In-tu mentre l'ha firmòn in tratòn de cunfin cun l'Argentina, istituìu a Curte Eleturâle, inauguròn u Palàssu Legislatìvu, creòn i fundi de pensciunamentu e u relatìvu scistemma a livellu sivìle, de ansianitê e pé i impieghê de bànche.^[3]

L'ê stêtu ascì u primmu prescidente de l'Uruguay a esse elezüu pé vutasiùn üniversâle, mecanismu previstu daa Custitusiun emanâ in-tu 1918.

Incaregòn pöi a l'internu du Cunseggiu du Stattu du 1942 cun u scòppu de furmulâ a Custitusiun e ancù cumme Canselê da Repübblica e ministru di esteri, vegnindu cunscideròn cumme ün di prinsipâli punti de riferimentu pe' l'ONU in via de furmasiun.^[2]

José Serrato l'ha püblicòn quarche articulu cu-u survanumme "Engignour", da-u fransese "inzegnê", u sö mestê.^[4] Sutta a stu-chi l'ha püe intrategnüu in'inpurtante discüsciun finansiària cun Julio Herrera y Obes in-te l'annu 1902 pé vía de 'na série de artìculi püblichê in sci giurnâli de Muntevideu^[3]

L'ê ricurdòn pé avê dirèttu u «Laudo Serrato», ch'u l'ha segnòn a riunificasiun du balùn uruguayan in-tu 1926. U mêximu l'êa stêtu divizu in-tu 1922, fra l'«Asociación Uruguaya de Football», capitanâ da-a squaddra nasiunâle de balùn, e a «Federación Uruguaya de Football» du «Club Atlético Peñarol». In-tu 1925 sun stêti suspezi i turnei urganizê da-e due asuciasiui e, dapö ina lunga tratatìva, s'ê decizu che pé 1926 se duxeva tegnî in Turneu du Cunseggiu Pruvizòriu. A-a fin s'ê rivê a-a definisiun de in ünica urganizasiùn l'Asociación Uruguaya de Fútbol.^[5]

• Wikimedia Commons a contêgne di files in sce José Serrato