Barestin

• 
  L'Erexea mirà dau Munte de San Peru
• 
  A Rocca Cian de Prai da San Peru
• 
  L'Arpe de Barestin, de lungu da San Peru
• 
  A Colla de Barestin

U cumün de Barestin u se tröva inte l'entrutæra da Rivera de Punente, a ciü o menu 7 chilometri dau mæ, int'ina valle lateræle de chella du Varatèlla, traversà dau Rian du Punte^{[n. 2]}, e p'ina parte ascì inte chella du Rian de Carpe, cu'ina superfice ch'a riva a 11,26 km² in tüttu^[6].

A valle de Barestin a l'è serà sciü træi fianchi da cadene de munti ch'i sun intu grüppu du Munte Cærmu: a cresta ciü æta a l'è chella ch'a cara żü daa Rocca e, rivà inte tære barestee aa Rocca du Cian de Prai (827 m), a passa pe a Rocca Cüraira (721 m), a Colla de Barestin (660 m) e l'Erexea (o Arexea, 813 m), pe rivæ au cunfin cun Türan, de dunde a carerà żü fina au Burghettu, in curispundensa du Munte Aü (748 m) e a Punta Barèste. Da pöi, i ghe sun ancua i munti ciü bassi ch'i særa u valun a nord, cu'a crèsta che dau Cian de Prai a se svilüppa vèrsu levante pasandu pe u Pöżżu de l'Arpe (614 m) e u Pöżżu de Barestin (539 m), cu'ina diramasiun a nord inti scögli di Spèttari e du Bæżu du Mercöiru (491 m)^[7][8].

I riai du valun i sun mesci grossu moddu de travèrsu au Rian du Punte, tantu ch'an scavou e rive di munti au reundu cun de furme ch'i se ripete, dae żotte ciü svilüppae intu fiancu au sciuriu, dund'u gh'è u paiże. Intu teritoriu de Barestin ghe nasce ascì di riai ch'i cara vèrsu nord pe fenì intu Rian de Carpe o inta Varatèlla, cumme u Rian de Funtana Grossa, chellu de Caranche e chellu de l'Uriva^[8][9].

• 
  Panuramma de Bergalla Suttana, l'antigu Vilæru
• 
  Panuramma du Cuniu
• 
  Panuramma du Pöżżu Survan e Suttan
• 
  Panuramma du Burgu

U cumün de Barestin u se cumpune de quattru frasiui, de lucalitae recunusciüe dau sò statütu e de burgae tostu sparie da Fasciöra e du Fusou^[1]. In particulà, da munte a valle, e quattru frasiui barestee i sun chelle de:

• Bergalla: a frasiun ciü a munte, a l'è furmà dae burgae de Bergalla Suttana e Survana, spartie intu messu dau stradun pe Castrevegliu. A burgà de sutta, antigamente diccia Vilæru, a se tröva intu scitu dund'i se tacca e due vie ch'i travèrsa a valle e a s'è svilüpà int'ina furma a prumuntoriu; chella Survana a l'è int'in cian de d'ætu au stradun e a se presenta cumm'ina riga de cà mescie in parallelu aa via. In curispundensa du stradun a gh'è ascì a capella da burgà, intitulà a Sant'Apulonia^[10].
• Cuniu: frasiun mescia a messa costa, appena sutta au stradun, a s'è svilüpà a valle da veglia via pe Bergalla, in si fianchi d'in riżżö perpendiculære a sta chi ch'u cara żü pe i campi sutta ae cà, facciu ch'u gh'à dou ina furma alungà vèrsu u bassu. A capella du Cuniu, ch'a se tröva ciü a punente, a l'è dedicà a Sant'Antoniu^[10].
• Pöżżu: a żinquesèntu metri a munte du Burgu, u l'è spartiu inte due burgae du Pöżżu Suttan e du Pöżżu Survan, destacae dau stradun che chi u piglia u camin da veglia via. U Pöżżu Suttan, ciü picenin, u se tröva in żimma a in briccu e u l'è liou aa via da valle da l'antigu riżżö da Muntaella; a burgà survana a l'è pe cuntru ciü svilüpà, cu'e sò cà ch'i se tröva in si dui fianchi da via Piemunte, ch'a munta vèrsu l'Arpe de travèrsu au stradun. Intu Pöżżu, cresciüu du bèllu cun l'abandun du Burgu, a gh'è a gexa növa de Sant'Andria, a parocchia de Barestin^[10].
• Burgu: sede da cumüna e frasiun ciü impurtante primma de l'abandun da sò parte veglia, a l'è custruia au reundu d'in bæżu dund'u gh'è, in sa żimma, u castellu di marchesi de Barestin. Intu burgu vegliu, in ruvina, i se tröva ancua di ætri edifiżżi storici, cumme a gexa veglia de Sant'Andria, u Tribunæ, l'Uspiæ e, dau stradun, l'uratoriu de San Carlu e e scuderie du Marchese^[10].

U cumün de Barestin u gh'à di cunfin cun chellu de Türan a nord e a levante, cu-u Seriæ a süd-est, Cixan a süd, Sücaré a süd-ovest e Castrevegliu a punente^[1].

Abitanti censîi^[11]

Dandu amentu a l'ISTAT, au 31 de dixèmbre du 2023 a Barestin i ghe sun 18 residenti furèsti^[12].

I cugnummi ciü difüxi a Barestin i sun: Panizza (Paniżża), Rosso (Russu), Richero (Richeru), Ronco (Runcu) e Pastorino (Pastürin)^[13].

Notte au testu

Notte bibliugrafiche

• (IT) Antonino Ronco, Balestrino: una valle, un feudo, una civiltà, Sena, De Ferrari Editore, Lügliu 2000.
• (IT) Francesco Gallea e Eugenio Lertora, Balestrino. Il Castello e le sue Borgate, Löa, Tipolitografia Natgraf, Nuvembre 2005.

• Wikimedia Commons a contêgne di files in sce Barestin

• (IT) Enrico Zunino, Piano di Recupero del Borgo antico di Balestrino (PDF), in sce balestrino-api.municipiumapp.it, 22 màzzo 2015. URL consultòu o 7 arvî 2024.