Âta Vîa di Mónti Lìguri

L'Âta Vîa a l'è nasciûa ofiçialmènte into 1983 da in progetto ch'o và a riunì o Çentro Stùddi Unioncamere Lìguri, o Club di Arpìn Italien e a Federaçión Italiann-a Escurscionìsmo. Sta ræ a l'è totelâ graçie a-a lézze regionâle do 25 de zenâ do 1993, nùmero 5 ch'a l'ha afidòu a gestion a inn-a associaçión co-o mæximo nomme costitoîa in mòddo apöxito.^[2] In percorso o l'ha ascì anticipòu o traciòu de l'Âta Vîa d'ancheu: o l'éa segnalòu inti prìmmi ànni dòppo a goæra da-a F.I.E. (Federaçión Italiann-a Escurscionìsmo) o tòcco fra a Còlla do Zôvo (SV) e a Còlla de Çénto Crôxe (SP).^[3]

O percorso o l'è fraçionòu in 44 tàppe de diferenti longhesse e dificoltæ e o l'è segnalòu co 'n segnavîa rósso-gianco-rósso co-a scrita AV inta parte gianca. O ponto ciù a ponente o se trêuva inta çitæ de Vintimiggia, mèntre o terminâle a levànte o se trêuva a Ceparann-a, inta ciann-a de Bolàn, a-o confin co-a region Toscann-a.

O sentê o traversa o Pàrco natuâle regionâle de Àrpi Lìguri, o Pàrco natuâle de Cabànn-e de Marcaiêu e o Pàrco natuâle regionâle de l'Àveto. O moménto de mascima artessa tocâ into percorso o l'è o mónte Sciacaréllo (2201 m s.l.m.).

L'Âta Vîa a l'è percorìbile intregaménte a pé o ascì (pe longhi tòcchi) in biçicletta da montàgna (ranpighìn) ò a cavàllo. Quarchedùnn-a de tappe o de porçioîn de ste chi se pêuan fà co-a màchina o co-a möto in sciâ stradda asfaltâ ò sterâ.

Ghe sun çerte varietæ do percórso individoòu into 1983, a ciù inportànte de ste chi a l'è quella ch'a pìggia in conscideraçión e tappe 38 e 39 comme inn-a sola, colegàndo diretamènte o Passo da Capelétta co-o Passo Câsavitéllo.

L'Âta Vîa di Mónti Lìguri fa a pàrte do progètto ciamòu Sentê Itàlia, itinerâio longo ciù de 6.000 chilòmmetri ch'o parte da Trieste, e u travèrsa tùtto l'arco arpìn, a cadénn-a di Apenìn, a Siçillia e a Sardegna fin a Santa Teréiza de Galûa, adêuviando ascì e ræe de viêu de l'Âte Vîe da Val d'Aòsta, a piemontéize GTA, a toscànn-a GEA, ciù quélle de l'Ùnbria.

• 
  O Mónte Sciaccaréllo
• 
  Orméa, a Còlla de San Bærtomê
• 
  Garésce, a Còlla de San Benàrdo
• 
  A Bochétta d'Artâ, in scio Còlle de Cadebónn-a
• 
  Vìsta do Parco Natuâle do Beigua da l'Âta Vîa
• 
  O Faiàllo
• 
  Cartéllo do Pàsso da Bochétta

• (IT) Centro Studi Unioncamere Liguri e Studio Cartografico Italiano, Alta Via dei Monti Liguri, Zêna, 1983.
• (IT) Andrea Parodi, Alte vie della Liguria, Rensén, Andrea Parodi Editore, 2003.
• (IT) Alta Via dei Monti Liguri, Setti Mirco, Gruppo Editoiâle l'Esprèsso, 2014.

• Wikimedia Commons a contêgne di files in sce Âta Vîa di Mónti Lìguri