Қара сексеуіл
Қара сексеуіл (лат. Haloxylon aphyllum) [1] – алабұталар тұқымдасы, сексеуіл туысына жататын бұта.
Қара сексеуіл | ||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Ғылыми топтастыруы | ||||||||||
| ||||||||||
Екі-есімді атауы | ||||||||||
Haloxylon aphyllum |
Ботаникалық сипаты
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1e/Stamp_of_Kazakhstan_549.jpg/150px-Stamp_of_Kazakhstan_549.jpg)
- Биіктігі 2,5-10 м, тамырының ұзындығы 8-12 м.
- Діңі тырбиған, қисық әрі жуан (диаметрі 20 – 40 см), көп бұтақты болып біткен.
- Қабығы қара сұр түсті.
- Бір жылдық шөптесін өркендері көгілдір не көк түсті, жыл сайын үзіліп түсіп қалады.
- Жапырағы ұсақ, қабыршаққа ұқсайды.
- Гүлі майда, бір-бірден орналасқан, қос жынысты. Сәуірден маусымға дейін гүлдеп, қыркүйекте жеміс береді.
- Жемісі – қанатты жаңғақшауылы 50 – 70, кейде 100 жылдай жасайды.[2]
- Сүрегі тығыз, ауыр, суға салсаң батып кетеді. Түсімі 15-50 т/га.
Құрамы
Құрғақ затында 10,1-15,3% протеин, 16-,6-30,3% күл, 9,1-25,1% жасұнық, 1,6-2,3% май, 30,1-40,1% азотсыз экстрактивті заттар болады.
100 кг мал азығында 43,4-58,9 азық өлшемі, 7,1-10,9 кг сіңімді протеин бар.
Өсетін жері мен аймағы
Қазақстанның шөлді аудандарында, әсіресе, Қызылорда, Жамбыл, Алматы және Оңтүстік Қазақстан облыстарында кездеседі. Құмды, сортаңды жерлерде, тақырда өседі.
Шаруашылықтағы қолданысы
Қара сексеуілді түйе (жыл бойы) мен қой (күзде және қыста) жақсы жейді.[3]
Қара сексеуіл негізінен отынға пайдаланылады (қызуы мол).
Сусымалы құмды бекіту үшін оны қолдан егіп те өсіреді.
Дереккөздер
🔥 Top keywords: Басты бетҚазақша жыл санауХОК коды тізіміИсламдағы жыныстық өмір әдебіБаланы қырқынан шығаруҚазақстанЕтеккірАбай ҚұнанбайұлыПроспект (Мэн)Арнайы:ІздеуҚазақ хандығыАрнайы:Жуықтағы өзгерістерМұхаммедАлланың есімдеріҚазақстан қалаларыТуыстық атауларыАутизмБесін намазыСоқырішекӘл-Фатиха сүресіҚарақұртЖер аумағы бойынша мемлекеттер және тәуелді аймақтар тізіміҚазақ хандарыҚуық түбі безінің қабынуыЖыныс қатынасынан жұғатын ауруларҚазақ руларыСағи Асанәліұлы ӘшімовХалық саны бойынша мемлекеттер және тәуелді аймақтар тізіміЖылқы малының атауларыАрғынШыңғыс ханМастопатияНаймандарФутболдан 2024 жылғы Еуропа чемпионатыСалауатҚазақстан қазақтарының ер есімдерінің тізіміҚазақ халқының өлім-жітім жөнелту салтыЕл тізімі (жалпы қабылданған атаулар)Мемлекет астаналары тізімі