Қазақстан Республикасының еңбек сіңірген спорт шебері

«Қазақстан Республикасының еңбек сіңірген спорт шебері» — 1994 жылы белгіленген жоғары спорттық атақ (2014 жылға дейін – құрметті спорттық атақ^[1]). Атақ беру және одан айыру туралы мәселені Қазақстан Республикасының дене шынықтыру және спорт саласындағы жоғарғы басқару органы шешеді^[2].

Бұл құрметті спорт атағын бірінші болып — Вячеслав Чиванин алған.

Қазақстан Республикасының азаматтарына «Қазақстан Республикасының еңбек сіңірген спорт шебері» спорттық атағын республикалық және аймақтық спорт федерациялары аккредиттелген облыстың (республикалық маңызы бар қалалардың, астаналардың) жергілікті атқарушы органының ұсынысы бойынша дене шынықтыру және спорт саласындағы уәкілетті орган береді.

«Қазақстан Республикасының еңбек сіңірген спорт шебері» спорттық атағы Олимпиада ойындарында, әлем чемпионаттарында жоғарғы спорттық нәтижелерге қол жеткізген және келесі талаптарды орындаған спортшыларға беріледі:

• Ересектер арасындағы Олимпиада ойындарында 1-3 орын;
• Ересектер арасындағы әлем чемпионатында 1-2 орын немесе ересектер арасындағы әлем чемпионатында екі рет 3 орынды иеленген.

Ойындық спорт түрлері бойынша «Қазақстан Республикасының еңбек сіңірген спорт шебері» спорттық атағы келесі талаптарды орындаған спортшыларға беріледі:

• Олимпиада ойындарының немесе әлем чемпионатының, УЕФА Чемпиондар лигасының (UEFA) топтық кезеңіне немесе ересектер арасындағы УЕФА (UEFA) Еуропа лигасының финалына шыққаны үшін.

Олимпиадалық емес спорт түрлері бойынша «Қазақстан Республикасының еңбек сіңірген спорт шебері» спорттық атағы келесі талаптарды орындаған спортшыларға беріледі:

• үш рет ересектер арасындағы әлем чемпионатында 1-орынды иеленгендер.

Спорт түрлері бойынша мүгедек спортшылар арасында «Қазақстан Республикасының еңбек сіңірген спорт шебері» спорттық атағы келесі талаптарды орындаған спортшыларға беріледі:

• Паралимпиада немесе Сурдлимпиада ойындарында 1-3 орын.
• Спорттық атақ қайта берілмейді.

	Жыл	Спортшы	Спорт түрі	Туған жылы	Туған жері	Ескерту
		Жәнібек Әлімханұлы	Бокс	01.04.1993	Алматы облысы
		Марат Майнышұлы Асаинов	Армрестлинг	27.07.1967	Ақмола облысы Атбасар қ.
		Тоқтар Оңғарбайұлы Әубәкіров	Ғарышкерлік	27.07.1946	Қарағанды облысы
	2015	Бахтияр Бағашарұлы Байсейітов	Грек-рим күресі	25.09.1971	Алматы облысы
	2016	Дмитрий Игоревич Баландин	Жүзу	04.04.1995	Алматы қ.
		Жан Шайыхұлы Баяшев	Су астындағы бағдарлау	09.02.1972
		Азамат Сайлауұлы Белгібаев	Кикбоксинг
	1996	Сергей Николаевич Беляев	Оқпен ату	08.05.1960	Ташкент қ.
	2008	Мирас Сағатұлы Бірімжанов	Кикбоксинг	07.03.1983	Солтүстік Қазақстан облысы
	2008	Алла Ивановна Важенина	Ауыр атлетика	25.05.1983	Қорған облысы
		Татьяна Верина	Армрестлинг	23.07.1993	Жамбыл облысы Тараз қ.
	1994	Александр Николаевич Винокуров	Велосипед спорты	16.09.1973	Солтүстік Қазақстан облысы
		Валерий Валерьевич Волгин	Су астындағы бағдарлау	29.04.1972	Алматы қ.
	2012	Марина Ивановна Вольнова	Бокс	26.07.1989	Қызылорда облысы
	2012	Даниял Магомедұлы Гаджиев	Грек-рим күресі	20.02.1986	Дағыстан АКСР Қызылжұрт қ.
	1999	Дмитрий Владимирович Гааг	Триатлон	27.01.1962	Қарағанды қ.
	2016	Отгонцэцэг Галбадрах	Дзюдо	25.01.1992	Ұланбатыр қ.
	2003	Геннадий Геннадиевич Головкин	Бокс	08.04.1982	Қарағанды қ.
	2007	Евгений Владимирович Гончаров	Кір спорт	16.01.1981	Ақтөбе қ.
	2008	Мария Александровна Грабовецкая	Ауыр атлетика	10.04.1987	Көкшетау қ.
		Мария Сергеевна Гриднева	Каратэ	13.05.1981	Целиноград қ.
	2009	Наталья Владимировна Гурова	Оқпен ату	14.08.1976	Алматы қ.
	2012	Әсел Егізбайқызы Далиева	Тоғыз-құмалақ	03.10.1989	Қызылорда қ.
	2005	Ердос Үсенұлы Жаңабергенов	Бокс	14.08.1976	Қарақалпақстан АКСР
	2003	Галиб Мұсаұлы Жафаров	Бокс	09.05.1978	Ақтөбе облысы
		Лада Владимировна Джиенбаланова	Бессайыс	10.04.1970	Ташкент қ.
		Галина Анатольевна Долгушина	Бессайыс	28.03.1981	Алматы қ.
		Мәмет Айбазұлы Жүсіпов	Армрестлинг	18.07.1984	Жамбыл облысы
	2009	Виталий Михайлович Диденко	Кір спорт	27.10.1986	Солтүстік Қазақстан облысы
	1999	Мұхтархан Қабыланбекұлы Ділдәбеков	Бокс	19.03.1976	Шымкент облысы
	2002	Ольга Вячеславовна Довгун	Оқпен ату	01.09.1970	Шымкент қ.
	1998	Ғани Қабылбекұлы Досаев	Кикбоксинг	10.10.1973	Жамбыл облысы
	2012	Иван Федорович Дычко	Бокс	11.08.1990	Қостанай облысы
	2004	Серік Саматұлы Елеуов	Бокс	15.12.1980	Қарағанды қ.
	1996	Василий Валерьевич Жиров	Бокс	04.04.1974	Жезқазған облысы
	2008	Асқат Расулұлы Жіткеев	Дзюдо	14.04.1981	Талдықорған қ.
	2016	Дина Жоламан	Бокс	31.10.1992	Ақмола облысы
	1995	Болат Нұретдинұлы Жұмаділов	Бокс	22.04.1973	Жамбыл қ.
	2011	Мақсұт Сағынтайұлы Жұмаев	Альпинизм	01.01.1978	Батыс Қазақстан облысы
	1996	Ермахан Сағиұлы Ыбрайымов	Бокс	01.01.1972	Жамбыл облысы
	2005	Илья Александрович Ильин	Ауыр атлетика	24.05.1988	г. Қызылорда
	2008	Қанат Ислам	Бокс	13.09.1984	Шыңжаң Ұйғыр автономиялық ауданы Алтай қ.
	2004	Дмитрий Васильевич Карпов	Жеңіл атлетика (онсайыс)	23.07.1981	Қарағанды қ.
	2011	Алмат Қабдрашұлы Кебіспаев	Грек-рим күресі	12.12.1987	Семей облысы
		Сергей Роальдович Колос	Стенд көздеу	01.12.1959	Алматы қ.
		Алексей Борисович Корниенко	Су астындағы бағдарлау	1978	Алматы қ.
		Владимир Кресс	Кір спорт		Арқалық қ.
		Татьяна Николаевна Кудрявцева	Пауэрлифтинг	30.09.1982	Шевченко қ.
	2013	Денис Валерьевич Кузин	Конькимен жүгіру спорты	04.12.1988	Қостанай қ.
		Ләззат Тешебайқызы Күнгейбаева	Бокс	04.12.1987	Оңтүстік Қазақстан облысы Шардара қ.
		Назым Қызайбай	Бокс	14.09.1993	Алматы облысы
	2004	Геннадий Казбекович Лалиев	Еркін күрес	30.03.1979	Оңтүстік Осетин автономиялы облысы
	1997	Ирина Юрьевна Леонова	Садақ ату	03.02.1961	Алматы қ.
	2012	Алексей Александрович Луценко	Велосипед спорты	07.09.1992	Солтүстік Қазақстан облысы
	2012	Айдар Әлімжанұлы Махметов	Каратэ	11.02.1979	Целиноград
	2003	Светлана Анатольевна Малахова-Шишкина	Шаңғы жарысы	27.03.1977	Шығыс Қазақстан облысы
		Николай Михайлович Максимов	Су добы	15.11.1972	Мәскеу қ.
	2012	Рүстем Жүрсінбекұлы Мәліков	Армрестлинг	09.09.1992	Өскемен қ.
	2012	Жұлдыз Расулқызы Маматқұлова	Бокс	27.10.1987	Жамбыл облысы
	2008	Әсет Секенұлы Мәмбетов	Грек-рим күресі	10.06.1982	Семей облысы
	1994	Мәулен Сатымбайұлы Мамыров	Еркін күрес	04.12.1970	Талдықорған облысы
	2009	Майя Манеза	Ауыр атлетика	01.11.1985	Тоқмақ қ.
	1998	Мкхитар Размикович Манукян	Грек-рим күресі	20.09.1973	Ленинакан қ.
	1994	Гүзәл Таһирқызы Манюрова	Еркін күрес	24.01.1978	Мордов АКСР Саранск қ.
		Сергей Владимирович Матвиенко	Грек-рим күресі	03.06.1972	Қостанай қ.
	1994	Юрий Васильевич Мельниченко	Грек-рим күресі	05.07.1972	Жалалабат қ.
	1994	Дмитрий Витальевич Муравьев	Альпинизм	16.01.1967	Алматы қ.
	2008	Марид Камилович Муталимов	Еркін күрес	24.01.1978	Махачқала қ.
	2009	Ирина Сергеевна Некрасова	Ауыр атлетика	01.03.1988	Қостанай облысы
	2011	Әділбек Сәбитұлы Ниязымбетов	Бокс	19.05.1989	Қарақалпақстан АКСР Нүкіс қ.
	1996	Болат Кеңесбекұлы Ниязымбетов	Бокс	19.09.1972	Жамбыл қ.
		Серік Өтеуұлы Нұрғалиев	Пауэрлифтинг	16.07.1956	Қарағанды облысы
	1995	Асқар Сабалақұлы Оразалинов	Су добы	13.09.1961	Алматы қ.
	2014	Арман Әріпханұлы Оспанов	Самбо	07.12.1989	Шымкент қ.
	1996	Александр Владимирович Парыгин	Бессайыс	25.04.1973	Алматы қ.
	2011	Василий Талгатович Пивцов	Альпинизм	16.08.1975	Алматы қ.
	1997	Елена Валерьевна Плотникова	Садақ ату	16.07.1977	Орал қ.
	2009	Светлана Николаевна Подобедова	Ауыр атлетика	25.05.1986	Иркутск облысы Зима қ.
		Екатерина Геннадьевна Полевая	Су асты спорты	22.11.1974	Алматы облысы
	2012	Алексей Юрьевич Полторанин	Шаңғы жарысы	29.04.1987	Шығыс Қазақстан облысы Риддер қ.
	2011	Татьяна Васильевна Потемкина	Кір спорт	23.07.1973	Қарағанды облысы Теміртау қ.
	2009	Максим Сергеевич Раков	Дзюдо	07.02.1986	Қарағанды қ.
	2011	Ольга Сергеевна Рыпакова	Жеңіл атлетика (қатарынан үш рет секіріп түсу)	30.11.1984	Өскемен қ.
		Қаныбек Қолқаманұлы Сағындықов	Бильярд	08.08.1983	Алматы қ.
	2005	Серік Жұманғалиұлы Сәпиев	Бокс	16.11.1983	Қарағанды облысы
	2008	Бақыт Әбдірахманұлы Сәрсекбаев	Бокс	29.11.1981	Павлодар қ.
	2009	Владимир Владимирович Седов	Ауыр атлетика	02.03.1988	Талдықорған облысы
		Алексей Николаевич Сивоконь	Пауэрлифтинг	07.09.1973	Қарағанды облысы
	1995	Нұржан Дініқұлұлы Сманов	Бокс	17.02.1972	Шымкент облысы
	2016	Алмас Сүлейменов	Самбо	27.07.1985	Целиногорад облысы
	2012	Ақжүрек Достықұлы Таңатаров	Еркін күрес	03.09.1986	Жамбыл қ.
	2013	Денис Юрьевич Тен	Мәнерлеп сырғанау	13.06.1993	Алматы қ.
	2008	Нұрбақыт Молдахметұлы Теңізбаев	Грек-рим күресі	10.04.1983	Талдықорған облысы
	2008	Таймураз Вазноевич Тигиев	Еркін күрес	15.01.1982	Солтүстік Осетин АКСР Орджоникидзе қ.
		Дмитрий Трубин	Армрестлинг	07.11.1988	Жамбыл қ.
	1997	Яна Артуровна Туниянц	Садақ ату	29.10.1972	Алматы қ.
	1997	Сергей Владимирович Федорченко	Гимнастика	18.09.1974	Алматы облысы
	2004	Сергей Юрьевич Филимонов	Ауыр атлетика	02.02.1975	Талдықорған облысы
	2016	Валентина Олеговна Хальзова	Бокс	17.01.1997	Ақмола қ.
	2010	Елена Владимировна Хрусталева	Биатлон	28.09.1980	Красноярск қ.
	2003	Георгий Александрович Цурцумия	Грек-рим күресі	29.10.1980	Тсаленджиха қ.
	2013	Николай Сергеевич Чеботько	Шаңғы жарысы	29.10.1982	Көкшетау облысы Щучинск қ.
	1994	Вячеслав Трофимович Чиванин	Армрестлинг	30.09.1956 — 12.08.2001	Алматы қ.
	2008	Арман Константинұлы Шілманов	Тхэквондо	20.04.1984	Қарағанды облысы
	2009	Зүлфия Салахарқызы Чиншанло	Ауыр атлетика	25.07.1993	Алматы қ.
		Сергей Борисович Шабалин	Семсерлесу	24.08.1971	Семей қ.
	2008	Елена Евгеньевна Шалыгина	Еркін күрес	15.12.1986	Осинники қ.
	2001	Асхат Берлешұлы Шахаров	Дзюдо	03.10.1978	Орынбор қ.
	2004	Асхат Берлешұлы Шахаров	Самбо	03.10.1978	Орынбор қ.
	1995	Ольга Васильевна Шишигина	Жеңіл атлетика (кедергілермен жүгіру)	23.12.1968	Алматы қ.
	2017	Қайратхан Шоңқу	Еркін күрес	16.10.1987	Ұланбатыр қ.
		Людмила Григорьевна Шумилова	Су астындағы бағдарлау	02.08.1969	Алматы облысы
	2008	Еркебұлан Құрмаханұлы Шыналиев	Бокс	07.10.1987	Шымкент қ.
	2008	Жұлдыз Аттақұрқызы Әшімова	Еркін күрес	02.01.1988	Фрунзе қ.
		Владимир Михайлович Смирнов	Шаңғы жарысы	07.03.1964	Көкшетау облысы Щучинск қ.
	2000	Ислам Ілиясұлы Байрамуков	Еркін күрес	12.06.1971	Жамбыл облысы