Таджуид

Таджуид (араб.: تجويد‎) сөзі араб тілінде сөзді әдемілеу, ділмарлық деген мағынада қолданылады, жалпы мағынасы Құранды дауыстап оқу ережелері. Сөз түбірі ж-у-д үш әріптен құралған, мағынасы жақсырақ қылу.

Мусхаф әл-Таджуид, Құранда таджуид ережелеріне сәйкес оқуды жеңілдету үшін әріптер түрлі түстермен жазылды.

Тәджуид Ислам тарала бастаған алғашқы кезеңдерден бастап дамыған,ұрпақтан ұрпаққа сабақтастықпен жалғасқан дәстүрі бар, шебер оқушылар меңгерген орындаушылық өнер болып табылады. Оның қарапайым оқуын бастауышмектептер мен медреселерде үйретеді.Ислам ғұламалары Тәджуидке арнал классикалықараб тілінің фонетикасын егжей-тегжейлітүсіндірген көптеген трактаттар жазған.Бұларда дауыс үндестігі, дыбыстардыңөзара ықпалдастығы мен үйлесімі, сөзтіркесі мен оның мағыналық екпініне,дауысты сәл үзу мен созған кезде дейдідұрыс алу, т.б. білімдер мен тәсілдергекөп көңіл бөлінген. Осылардың көмегіменоқудың айшықтылығына, әуезділігіне қолжеткізді.[1]

Араб әліппесі және грамматикасы

Араб жазуы
ا    ب    ت    ث    ج    ح
خ    د    ذ    ر    ز    س
ش    ص    ض    ط    ظ    ع
غ    ف    ق    ك    ل
م    ن    هـ    و    ي
Тарихы · Транскрипция
Әлиф мақсура · Харакат · Һамза ء
Араб сандары · Нөмірлеу к · т · ө
Толық мақаласы: Араб грамматикасы

Араб тілінде 28 әріп бар.


Дауысты шығару

Махариджул Хуруф деп аталатын дауысты шығарудың 17 нүктесі бар. Бұлар адамның тамағы, тілі, мұрны және басқа ауыз бөліктерінде орналасқан.

Жуан және жіңішке

Созулары

Сәкинәһ

Мим сәкинәһ

Мим әрпінің үстіне сукун харакаты қойылған уақытта ол мим сәкинәһ деп аталады.

Қалқала

Қалқала дауыссыз дыбыстары бесеу:ق, ط, ب, ج және د


Тоқтау ережелері

Тоқтау сигналдары, немесе румуз әл-ауқаф:

مـ -- тоқтау қажет

قلي -- тоқтау ұқыпты

ج -- тоқтауға болады

صلي -- тоқтамаған жақсы

لا -- тоқтамау шарт

Манералар

Жүрек мәнері

  • Сөз түбірін түсіну.

Сыртқы мәнерлер

  • Дене, киім және отыратын орын тазалығына мән беру керек.

Дереккөздер

Кітаптар және журналдар

  • Chapter in "The Art of Reciting the Qur'an" by Kristina Nelson, American University in Cairo Press (Cairo, NY) 2001.
  • “Theory and Practice of Tajwid,” Encyclopedia of Arabic Language and Linguistics, IV, Leiden, Brill, 2007 (or still in press)

Сыртқы сілтемелер