Литва
Литва (лит. Lietuva), ресми атауы Литва Республикасы (лит. Lietuvos Respublika) — Еуропаның солтүстік бөлігінде орналасқан мемлекет.
| Литва Республикасы Lietuvos Respublika | |||||
| |||||
| Әнұран: «Tautiška giesmė» (тыңдау ) | |||||
 | |||||
| Тарихы | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Тәуелсіздік күні | 16 ақпан 1918 жыл (де-юре РСФКР-ден) 11 наурыз 1990 жыл (де-факто КСРО-дан) 6 қыркүйек 1991 жыл (де-юре КСРО-дан) | ||||
| Мемлекеттік құрылымы | |||||
| Ресми тілі | литва тілі | ||||
| Елорда |  Вильнюс | ||||
| Ірі қалалары | Вильнюс, Каунас, Клайпеда | ||||
| Үкімет түрі | Аралас республика | ||||
| Президенті Премьер-министрі Сейма төрағасы | Гитанас Науседа Ингрида Шимоните Викторас Пранцкетис | ||||
| Географиясы | |||||
| Жер аумағы • Барлығы • % су беті | Әлем бойынша 121-ші орын 65 300 км² 1,35 | ||||
| Жұрты • Сарап (2019) • Тығыздығы | 2 793 486[1] адам (137-ші) 43 адам/км² (173-ші) | ||||
| Экономикасы | |||||
| ЖІӨ (АҚТ) • Қорытынды (2019) • Жан басына шаққанда | 102 млрд.[2] $ (83-ші) 36,700[2] $ (38-ші) | ||||
| ЖІӨ (номинал) • Қорытынды (2019) • Жан басына шаққанда | 54 млрд.[2] $ (80-ші) 19,266[2] $ (42-ші) | ||||
| АДИ (2017) | ▲ 0,858[3] (өте жоғары) (35-ші) | ||||
| Этнохороним | литвалық, литвалықтар | ||||
| Валютасы | Еуро | ||||
| Қосымша мәліметтер | |||||
| Интернет үйшігі | .lt, .eu | ||||
| ISO коды | LT | ||||
| ХОК коды | LTU | ||||
| Телефон коды | +370 | ||||
| Уақыт белдеулері | UTC+2, жазда UTC+3 | ||||
Географиялық орналасуы
Ауданы 65 300 км². Солтүстіктен оңтүстікке қарай ұзындығы 280 км, ал батыстан шығысқа қарай 370 км.
Халқы
Халық саны 2 795 175 адамды құрайды (қаңтар, 2021 жыл). Халық саны бойынша дүние жүзінде 137-ші, территориясы бойынша 121-ші орында.
Теңізі
Балтық теңізіне шығу мүмкіндігі бар және оның шығыс жағалауында орналасқан. Жағалау сызығы небәрі 99 км (Балтық жағалауы елдерінің ішіндегі ең кішісі). Ауданы мен халқының саны бойынша бұл ең үлкен Балтық мемлекеті.
Көршілес мемлекеттері
Солтүстікте Латвиямен, оңтүстік-шығыста Беларусьпен, оңтүстік-батыста Польшамен және Ресейдің Калининград облысымен шектеседі.
Қосымша ақпараттар
Астанасы — Вильнюс. Ресми тілі — литва тілі. Ақша бірлігі – еуро.
1990 жылы 11 наурызда ел тәуелсіздігін қалпына келтіру жарияланды. 1991 жылы 6 қыркүйекте КСРО Мемлекеттік кеңесі Литваның тәуелсіздігін мойындады.
Литва БҰҰ (1991), ЕҚЫҰ (1991), Еуропа Кеңесінің (1993), ДСҰ (2001), Еуропа Одағы (2004), НАТО (2004) және ЭЫДҰ (2018) мүшесі. Ол Шенген аймағы мен Еуроаймақтың бөлігі болып табылады.
Әкімшілік бөлініс
Литва территориясы 10 уездге бөлінген. Уездер (апскритис) 9 қала мен 43 ауданның жергілікті өзін-өзі басқару аумақтарын, сондай-ақ жаңадан құрылған 8 жергілікті өзін-өзі басқару органдарын құрайды. Жергілікті басқару органдары старостволар (сянюния) болып бөлінеді.
 |
|