Курил аралдары
Курил аралдары — Охота теңізі мен Тынық мұхит аралығындағы аралдар тізбегі. Ресей Федерациясының Сахалин облысы аумағында, Камчатка түбегіндегі Лопатка мүйісінен Хоккайдо аралына дейін 1200 км-ге созылған. Біршама ірі 36 және 20-дан астам ұсақ аралдардан, көптеген жартастардан тұрады. Жалпы ауданы 15,6 мың км². Курил аралдары – Үлкен және Кіші Курил қырқаларының су бетіне шығып жатқан бөлігі. Кіші Курил қырқасы Тынық мұхиттағы Витязь су асты жотасына ұласады. Үлкен Курил қырқасының аралдары, негізінен, жанартау әрекетінен пайда болған. Әр арал жеке жанартаудан, немесе табандары бір-бірімен тұтасып кететін жанартаулар тізбегінен тұрады. Орташа биіктігі 500-1000 м. Ең биік жері – Атласов аралындағы Алаид жанартауы (2339 м). Кіші Курил қырқасының аралдары аласа. Курил аралдарында 160-қа тарта жанартау бар, оның 38-і әрекетті. Жиі қайталайтын зілзалалар аса биік жойқын толқындарды – цунамиді туғызады. Климаты муссондық, қоңыржай салқын. Ең суық ақпан айының орташа температурасы –7°С. Тамыздың орташа температурасы солтүстікте 10°С-тан оңтүстікте 17°С-қа дейін, жылдық жауын-шашын 600–1000 мм аралығында. Өзендерінің суы мол, көлдері көп. Солтүстікте тау тундрасы және жатаған самырсын мен қандыағаш бұталары таралған. Оңтүстік аралдарда бамбук тоғайлары, аралас және жалпақ жапырақты ормандар өседі. Балық аулау кәсіпшілігі, балық өндеу өнеркәсібі бар. Кунашир аралында қорық орналасқан. Басты елді мекендері: Курильск, Солтүстік Курильск. Жапония мемлекеті оңтүстіктегі 4 аралға (Итуруп, Кунашир, Шикотан және Хабомаи) иелікке таласуда. Өйткені, бұл аралдарды КСРО мемлекеті 1945 ж. өзіне күшпен қосып алған.
| Курил аралдары орыс. Курильские острова | |
 | |
| Сипаттамасы | |
|---|---|
| Аралдар саны | 56 |
| Ірі аралы | Итуруп |
| Жалпы ауданы | 10 500 км² |
| Ең биік нүктесі | 2339 м |
| Тұрғындар (2018 жыл) | 20 517 адам |
| Халық тығыздығы | Айтылым қатесі: Күтілмеген оператор < адам/км² |
| Орналасуы | |
| 46°30′ с. е. 151°30′ ш. б. / 46.5° с. е. 151.5° ш. б. (G) (O) (Я) 151°30′ ш. б. / 46.5° с. е. 151.5° ш. б. (G) (O) (Я) | |
| Архипелагты шаятын акваториялар | Охота теңізі, Тынық мұхит |
| Ел |  Ресей |
| Аймақ | Сахалин облысы |
 Курил аралдары Ортаққорда | |
Курил аралдарының тізімі
| Атауы | Ауданы, км² | Максималды биіктігі, м | Ендік | Бойлық | |
|---|---|---|---|---|---|
| Үлкен Курил тізбегі | |||||
| Солтүстік топ | |||||
| Атласов | 150 | 2339 | 50°52' | 155°34' | |
| Шумшу | 388 | 189 | 50°45' | 156°21' | |
| Парамушир | 2053 | 1816 | 50°23' | 155°41' | |
| Анциферов | 7 | 747 | 50°12' | 154°59' | |
| Маканруши | 49 | 1169 | 49°46' | 154°26' | |
| Онекотан | 425 | 1324 | 49°27' | 154°46' | |
| Харимкотан | 68 | 1157 | 49°07' | 154°32' | |
| Чиринкотан | 6 | 724 | 48°59' | 153°29' | |
| Экарма | 30 | 1170 | 48°57' | 153°57' | |
| Шиашкотан | 122 | 934 | 48°49' | 154°06' | |
| Ораңғы топ | |||||
| Райкоке | 4,6 | 551 | 48°17' | 153°15' | |
| Матуа | 52 | 1446 | 48°05' | 153°13' | |
| Расшуа | 67 | 948 | 47°45' | 153°01' | |
| Ушишир | 5 | 388 | — | — | |
| Рыпонкича | 1,3 | 121 | 47°32' | 152°50' | |
| Янкича | 3,7 | 388 | 47°31' | 152°49' | |
| Кетой | 73 | 1166 | 47°20' | 152°31' | |
| Симушир | 353 | 1539 | 46°58' | 152°00' | |
| Броутон | 7 | 800 | 46°43' | 150°44' | |
| Чёрные Братья | 37 | 749 | — | — | |
| Чирпой | 21 | 691 | 46°30' | 150°55' | |
| Брат-Чирпоев | 16 | 749 | 46°28' | 150°50' | |
| Оңтүстік топ | |||||
| Уруп | 1450 | 1426 | 45°54' | 149°59' | |
| Итуруп | 3318,8 | 1634 | 45°00' | 147°53' | |
| Кунашир | 1495,24 | 1819 | 44°05' | 145°59' | |
| Кіші Куриль тізбегі | |||||
| Шикотан | 264,13 | 412 | 43°48' | 146°45' | |
| Полонский | 11,57 | 16 | 43°38' | 146°19' | |
| Жасыл | 58,72 | 24 | 43°30' | 146°08' | |
| Танфильев | 12,92 | 15 | 43°26' | 145°55' | |
| Юрий | 10,32 | 44 | 43°25' | 146°04' | |
| Анучин | 2,35 | 33 | 43°22' | 146°00' | |
Сыртқы сілтемелер
- География Курильских островов
- Южные Курилы, Итуруп и Кунашир
- Н. А. Гвоздецкий, Н. И. Михайлов. Курильские острова. Физическая география СССР. М., 1978.
| Ортаққорда бұған қатысты медиа санаты бар: Kuril Islands |