ქალები უზბეკეთში

კონტრაცეპტივებისა და დედის ჯანმრთელობის დაცვის შესაძლებლობა შერეულია. ქალების 62,3% 2003 წელს იყენებდა უფასო კონტრაცეპტივებს. ^{[9] [10]} ამასთან, გაეროს შეფასებით, უზბეკეთში ქალების დაახლოებით 13.7%, ვისაც სურს შემდეგი ორსულობის თავიდან აცილება ან შეფერხება, არ შეუძლიათ ამის გაკეთება კონტრაცეპტივებზე შეზღუდული ხელმისაწვდომობის გამო. ^[11] 2000 წელს ქვეყანაში დაახლოებით 20,900 ბებიაქალი იყო. ^[12]

არსებობს ცნობები, რომ უზბეკეთში ქალების იძულებითი სტერილიზაცია ხდება. ^{[13] [14] [15]} 2012 წლის 12 აპრილს BBC მსოფლიო სამსახურის „დავალების“ ანგარიშში აღმოჩნდა, რომ ქალები სტერილიზდებიან, ხშირად მათი ცოდნის გარეშე, მთავრობის მიერ მოსახლეობის რაოდენობის კონტროლის მიზნით. ^[16]

თვითდაწვა უზბეკეთის ქალებში სუიციდის გავრცელებული ფორმაა. ^[17] 2001 წელს შეფასდა, რომ დაახლოებით 500 ქალი წელიწადში თავს იკლავს შეურაცხმყოფელი სიტუაციების გამო. ^[18]

გაერომ აღიარა მთავრობის ზოგიერთი მცდელობა ადამიანებით ვაჭრობის (ტრეფიკინგის) შემცირებისა. ^[19] მაგალითად, ტრეფიკინგის მსხვერპლთათვის ხელმისაწვდომია სატელეფონო ცხელი ხაზები, ^[20] და ტრეფიკინგისთვის დამნაშავეს 5-დან რვა წლამდე თავისუფლების აღკვეთა ემუქრება. ^{[9] [10]}

ტრეფიკინგი კვლავ გრძელდება, რადგან უზბეკეთი ტრეფიკინგის ქალების მიმწოდებელიც და მომხმარებელიცაა. ^{[21] [10]} ” ტრეფიკინგი ხდება როგორც „შატლის“ ვაჭრობის გაგრძელება. ქალები ტურისტებად იგზავნებიან დასაქმების დაპირებით, როგორც ძიძები, რეპეტიტორები ან ბავშვის მზრუნველები, მაგრამ ისინი უმეტესად მუშაობენ სექს-ინდუსტრიაში. ” ^[18]

„გენდერული როლები ეკონომიკაში შეიცვალა საბჭოთა პერიოდში და კვლავაც იცვლება დამოუკიდებლობის მოპოვების შემდეგ.“ ^[22] მიუხედავად იმისა, რომ უზბეკეთის სახელმწიფოს აქვს პროგრამები, რომლებიც ხელს უწყობს ქალების ეკონომიკური შესაძლებლობების გაზრდას, პრობლემები არსებობს. მაგალითად, შრომის ბაზარი სქესის მიხედვით არის გამიჯნული და ქალებს, ჩვეულებრივ, უფრო დაბალი ხელფასი აქვთ. ^[23] „არასაწარმოო სექტორის არაკვალიფიციური პერსონალი პრაქტიკულად მთლიანად ქალებისგან შედგება.“^{[9] [10]} ქალებმა არ უნდა იმუშაონ ღამის საათებში ან ზეგანაკვეთური სამუშაოსთვის. 2003 წლისთვის არ იყო კანონი სექსუალური შევიწროების წინააღმდეგ. ^[24]

სპეციალური საჭიროების მქონე ბავშვთა დედებს ან მრავალშვილიან დედებს შეუძლიათ პენსიაზე გავიდნენ 50 წლის ასაკში, რაც ხუთი წლით ადრეა საპენსიო ასაკთან შედარებით . ^[9]

2004 წლის მონაცემებით, უზბეკეთის საარჩევნო კანონი მოითხოვს, რომ პოლიტიკურმა პარტიებმა პარლამენტში წარადგინონ პარტიული სიის მინიმუმ 30 % ქალი კანდიდატი. ამასთან, ქალთა არასაკმარისი წარმომადგენლობა ენდემურია მმართველობის ყველა დონეზე. ^[10]

უზბეკეთს აქვს საყოველთაო საარჩევნო უფლება. ^[9], „საზოგადოებრივი აზრის ცენტრის მიერ ჩატარებული გამოკითხვების თანახმად, ქალაქის 64% და სოფლად მცხოვრები ქალების 50% მიიჩნევს, რომ მამაკაცებს უფრო მეტი შესაძლებლობები აქვთ თავიანთი უფლებების განსახორციელებლად პოლიტიკურ სფეროში“.

პატარძლის გატაცების გზით იძულებითი ქორწინება ხდება ქვეყნის ზოგიერთ ნაწილში, განსაკუთრებით ყარაყალპაკეთის რესპუბლიკაში. ^[25] ითვლება, რომ პატარძლის გატაცება ეკონომიკურ არასტაბილურობასთან არის დაკავშირებული. იმის გათვალისწინებით, რომ ქორწილები შეიძლება ძალიან ძვირი იყოს, გატაცებებით თავიდან იცილებენ როგორც ცერემონიის ღირებულებას, ისე პატარძლის ნებისმიერ ფასს. ^[26] ზოგი მკვლევარი აღნიშნავს, რომ ნაკლებად სასურველი მამაკაცი, რომელსაც აქვს დაბალი განათლება ან აქვს ნარკომანიისა და ალკოჰოლის პრობლემა, უფრო მეტად იტაცებს პატარძლებს. ^[27]