კუსკოს სამეფო
კუსკოს სამეფო — თავდაპირველად წარმოადგენდა პატარა სამეფოს ანდების მთებში, რომელიც მე-12 საუკუნეში ინკებმა დააარსეს როგორც ერთი პატარა ქალაქი-სახელმწიფო. სულ მალე, ამ სახელმწიფომ დაიწყო გაფართოება და გარდაიქმნა ინკების იმპერიად.
მე-12 საუკუნის დასაწყისში ინკები დასახლებას იწყებენ კუსკოს მიდამოებში.მანკო კაპაკის მმართველობისას, ისინი აარსებენ პატარა ქალაქ-სახელმწიფო კუსკოს (რუკაზე წითლად)1438 წელს საპა ინკა პაჩაკუტის (მსოფლიოს მბრძანებელი) მმართველობისას, იწყება ინკების შორეული ექსპანსია. პაჩაკუტის მიერ დაპყრობილი ტერიტორია ზომით 1776 წლის აშშ-ის 13 კოლონიის ტოლი იყო. პაჩაკუტიმ კუსკოს სამეფო გადააქცია დიდ იმპერიად, რომელსაც უწოდებდნენ ტაუანტინსუიუს. იმპერია იმართებოდა ფედერალური სისტემით – ცენტრალური ხელისუფლების გარდა არსებობდა ოთხი პროვინცია. აღსანიშნავია, რომ სწორედ იმპერატორმა პაჩაკუტიმ წამოიწყო მაჩუ-პიკჩუს, როგორც დასასვენებელი, თავისუფალი დროის გასატარებელი კომპლექსის მშენებლობა.
კუსკოს სამეფოს პირველი დინასტიის საპა ინკები (მმართველები) იყვნენ: მანკო კაპაკი, სინჩი როკა, ლოკე იუპანკი, მაიტა კაპაკი და კაპაკ იუპანკი
ლიტერატურა
- (ესპანური) María Rostworowski. Enciclopedia Temática del Perú: Incas. Lima: El Comercio S.A., 2004.
- (ესპანური) Editorial Sol 90. Historia Universal 5: América precolombina. Barcelona, España, 2002.
- (ინგლისური) Bushnell. Peru, Ancient people and places.
- (ინგლისური) MacQuarrie, Kim. The Last Days of the Incas. Simon & Schuster, 2007. ISBN 978-0-7432-6049-7.