იუნესკოს მსოფლიო მემკვიდრეობის კომიტეტის 43-ე სესია
იუნესკოს მსოფლიო მემკვიდრეობის კომიტეტის 43-ე სესია გაიმართა ქალაქ ბაქოში (აზერბაიჯანი) 2019 წლის 30 ივნისიდან 10 ივლისის ჩათვლით. თავმჯდომარეობდა აზერბაიჯანის კულტურის მინისტრი აბულფაზ ყარაევი. სხდომას ესწრებოდნენ მსოფლიო მემკვიდრეობის კომიტეტის 21 წევრი ქვეყნის დელეგაცია, ასევე დამკვირვებლები 1972 წლის მსოფლიო კულტურული და ბუნებრივი მემკვიდრეობის კონვენციის მონაწილე ქვეყნები.
კომიტეტს განსახილველად გადაეცა 35 ნომინაცია მსოფლიოს 34 ქვეყანაში, მათ შორის ერთი ნომინაცია საზღვრების მნიშვნელოვანი ცვლილებისთვის.[1]. გარდა ამისა, შემოთავაზებული იქნა გადაეხედათ 166 მსოფლიო მემკვიდრეობის ძეგლის სტატუსი, მათ შორის 54 საფრთხეში მყოფი მსოფლიო მემკვიდრეობის ძეგლი[2]
სესიის შედეგად, სია შეივსო 29 ახალი ობიექტით (24 კულტურული კრიტერიუმით, 4 ბუნებრივი, 1 შერეული), ერთი ობიექტი გაფართოვდა.[3] გარდა ამისა, საფრთხის ქვეშ მყოფი ძეგლების სიაში ცვლილებები შეიტანეს. აღნიშნულ სიაში ერთი ობიექტი შეიტანეს და სიიდან ორი ობიექტი ამორიცხეს.[4][5][6]
2019 წლის 10 ივლისის მდგომარეობით, მსოფლიოს 167 ქვეყნიდან 1121 ობიექტი იყო მსოფლიო მემკვიდრეობის სიაში. საფრთხის ქვეშ მყოფი მსოფლიო მემკვიდრეობის სია შედგებოდა 53 ძეგლისაგან 33 ქვეყანაში.
სხდომაზე გადაწყდა, რომ მსოფლიო მემკვიდრეობის კომიტეტის 44-ე სესია 2020 წელს გაიმართოს ჩინეთის ქალაქ ფუჯოუში.[7]
მსოფლიო მემკვიდრეობის ძეგლები
# | სურათი | სახელწოდება | ქვეყანა | № | კრიტერიუმები |
---|---|---|---|---|---|
1 | ![]() | ბაბილონი | ერაყი | 278 | iii, vi |
2 | ![]() | პარატი და ილია-გრანდე – კულტურა და ბიომრავალფეროვნება | ბრაზილია | 1308 | v, x |
3 | ![]() | მადნის მთების სამთამადნო რეგიონი | გერმანია | 1478 | ii, iii, iv |
4 | ![]() | ფრენკ ლოიდ რაიტის XX საუკუნის არქიტექტურა | აშშ | 1496 | ii |
5 | ![]() | სოვონი - კორეის ნეოკონსფუციანური აკადემიები | სამხრეთი კორეა | 1498 | iii |
6 | ![]() | ფსკოვის არქიტექტურული სკოლის ეკლესიები | რუსეთი | 1523 | ii |
7 | ![]() | დილმუნის ყორღანები | ბაჰრეინი | 1542 | iii, iv |
8 | ![]() | შაქის ისტორიული ცენტრი ხანის სასახლესთან ერთად | აზერბაიჯანი | 1549 | ii, v |
9 | ![]() | პროსეკოს გორაკები კონეგლიანოსა და ვალდობიადენეში | იტალია | 1571 | v |
10 | ![]() | მაფრის სამეფო შენობები – მაფრის სასახლე | პორტუგალია | 1573 | iv |
11 | ![]() | ბუჯ-ბიმის კულტურული ლანდშაფტი | ავსტრალია | 1577 | iii, v |
12 | ![]() | რისკო-კაიდოს კულტურული ლანდშაფტი და გრან-კანარიას წმინდა მთები | ესპანეთი | 1578 | iii, v |
13 | ![]() | აუგსბურგის წყლის რესურსების მართვის სისტემა | გერმანია | 1580 | ii, iv |
14 | ჰირკანის ტყეები | ირანი | 1584 | ix | |
15 | ![]() | ქილების ხეობა | ლაოსი | 1587 | iii |
16 | ![]() | პაგანი | მიანმარი | 1588 | iii, iv, vi |
17 | კლადრუბის ცხენების მოშენებისა და საცერემონიო ეტლებისათვის წვრთნის ლანდშაფტი | ჩეხეთი | 1589 | iv, v | |
18 | ბონ-ჟეზუში ბრაგაში | პორტუგალია | 1590 | iv | |
19 | ![]() | ლიანჩჟუს კულტურის არქეოლოგიური ნანგრევები | ჩინეთი | 1592 | iii, iv |
20 | ![]() | მოზუ-ფურუიჩის კოფუნების ჯგუფი | იაპონია | 1593 | iii, iv |
21 | ![]() | ჯოდრელ-ბენკის ობსერვატორია | დიდი ბრიტანეთი | 1594 | i, ii, iv, vi |
22 | ![]() | ვრაიტინგ-ონ-სტოუნის პროვინციული პარკი | კანადა | 1597 | iii |
23 | ![]() | კშემიონკი | პოლონეთი | 1599 | iii, iv |
24 | ![]() | ბურკინა-ფასოს ძველი მეტალურგიული ძეგლები (დურულა, ტივეგა, იამანე, კინდიბო, ბექუი) | ბურკინა-ფასო | 1602 | iii, iv, vi |
25 | ![]() | საფრანგეთის სამხრეთული და ანტარქტიდული ტერიტორიების]] მიწები და ზღვები | საფრანგეთი | 1603 | vii, ix, x |
26 | [ვატნაიიოკუდლის ეროვნული პარკი]] | ისლანდია | 1604 | viii | |
27 | ![]() | ჯაიპური | ინდოეთი | 1605 | ii, iv, vi |
28 | ![]() | ყვითელი ზღვა-ბოხაივანის გადამფრენი ფრინველების ნაკრძალები | ჩინეთი | 1606 | x |
29 | ![]() | ომბილინის ქვანახშირის საბადო | ინდონეზია | 1610 | ii, iv |
მსოფლიო მემკვიდრეობის ძეგლების გაფართოება
# | სურათი | სახელწოდება | ცვლილებები | ქვეყანა | № | სიაში შეყვანის წელი |
---|---|---|---|---|---|---|
1 | ![]() | ოჰრიდის რეგიონის ბუნებრივი და კულტურული მემკვიდრეობა | საიტი მოიცავს მიწის ნაკვეთს ალბანეთში (113.79 კმ 2). | ალბანეთი | 99 | 1980 |
საფრთხის ქვეშ მყოფი ძეგლების სიაში შეყვანილი ძეგლები
# | სურათი | სახელწოდება | სიაში შყვანის მიზეზი | ქვეყანა | № | სიაში შეყვანის წელი |
---|---|---|---|---|---|---|
1 | ![]() | კუნძულები და დაცული ტერიტორიები კალიფორნიის ყურეში | კალიფორნიის გვინეას ღორის ენდემური სახეობის გადაშენების საფრთხის გამო. | მექსიკა | 1182 | 2005 |
საფრთხის ქვეშ მყოფი ძეგლების სიიდან ამორიცხული ძეგლები
# | სურათი | სახელწოდება | შენიშვნა | ქვეყანა | № | სიაში შეყვანის წელი |
---|---|---|---|---|---|---|
1 | ![]() | უმბერსტონისა და სანტა-ლაურას გვარჯილის ქარხანა | ობიექტი შეყვანილ იქნა სიაში 2005 წელს, შენობების არასტაბილურობის, შენარჩუნებისა და მონიტორინგის სისტემების არარსებობის, ასევე ძლიერი ქარის შედეგად მიყენებული ზიანის გამო. გამორიცხულია ღამის საათებში დაკვირვების დადგენის, ღობეების მშენებლობის, შემოვლითი გზის მშენებლობის, აგრეთვე ვიზიტორებისთვის უსაფრთხოების ზომების დაწესების გამო. | ჩილე | 1178 | 2005 |
2 | ![]() | მაცხოვრის შობის ტაძარი | ობიექტი შეყვანილ იქნა 2012 წელს ბაზილიკის არადამაკმაყოფილებელი მდგომარეობის გამო. გამორიცხულია სამუშაოების მაღალი ხარისხის, მათ შორის მისი სახურავის, ექსტერიერის ფასადების, მოზაიკის და კარების აღდგენის ჩათვლით. | პალესტინა | 1433 | 2012 |