იუგოსლავიის სახალხო-გამათავისუფლებელი ომი

იუგოსლავიის სახალხო-გამათავისუფლებელი ომი
მეორე მსოფლიო ომის ნაწილი
ზევიდან საათის ისრის მიმართულები: ადოლფ ჰიტლერისა და ანტე პაველიჩის შეხვედრა ბერგჰოფში; სტეპან ფილიპოვიჩი სიკვდილით დასჯის წინ ყვირის „სიკვდილი ფაშიზმს, თავისუფლება ხალხს!“; გენერალი დრაჟა მიხაილოვიჩი და მისი ჩეტნიკები; მარშალი იოსიპ ბროზ ტიტო და მისი მოკვაშირე ჯარი
თარიღი	4 ივლისი 1941 — 15 მაისი 1945
მდებარეობა	იუგოსლავია
Casus belli	„რომი-ბერლინი-ტოკიოს ღერძის“ ქვეყნების იუგოსლავიაში შეჭრა და ქვეყნის შემდგომი ოკუპაცია
შედეგი	იუგოსლავიის სახალხო გამათავისუფლებელი არმიის გამარჯვება, იუგოსლავიის სოციალისტური რესპუბლიკის შექმნა
ტერიტორიული ცვლილებები	იტალიის სამეფოს ტერიტორიის ნაწილის იუგოსლავიისთვის შემოერთება
მხარეები
იუგოსლავიის კომუნისტური პარტია იუგოსლავიის სახალხო-გამათავისუფლებელი არმია სლოვენიის სახალხო-გამათავისუფლებელი არმია მაკედონიის სახალხო-გამათავისუფლებელი არმია იუგოსლავიის ერთიანი სახალხო-გამათავისუფლებელი ფრონტი სლოვენიის გამათავისუფლებელი ფრონტი ალბანეთის ეროვნულ-გამათავისუფლებელი მოძრაობა იუგოსლავიის ჯარი სამშობლოში (1941 წლის 1 ნოემბრამდე იყო იუგოსლავიის სახალხო-გამათავისუფლებელი არმიის მოკავშირე) (1944 წლის 28 სექტემბრიდან) ბულგარეთი (c 1944) დამხმარე: დასავლეთი მოკავშირეები (1943-დან) (1943 წლის 14 დეკემბრიდან 1944 წლის 28 სექტემბრამდე) იუგოსლავიის ჯარი სამშობლოში (1941 წლის ნოემბრიდან 1942 წლამდე გამოდიოდნენ „მესამე ძალის“ როლში) მხარდაჭერით: დასავლეთი მოკავშირეები (1943-მდე)[1][2][3][4] ღერძის ქვეყნები: გერმანია იტალია (1943-მდე) უნგრეთი (1944-მდე) ბულგარეთი (1944-მდე) მარიონეტული სახელმწიფოები და კოლაბორისტული ფორმირებები: ხორვატია უსტაშები ხორვატიის დომობრანი ხორვატიის შეიარაღებული ძალები სერბეთი (1944-მდე) სსდ სმკ რდკ სლოვენიის ალიანსი (до 1943)[5] სიკვდილის ლეგიონი ჩერნოგორია (1944-მდე)[6] ლოვჩენის ბრიგადა ჩერნოგორიის სახალხო არმია ალბანეთი (1944-მდე)[7] ალბანეთის ფაშისტური პარტია ბალი კომბეტარი ვულნეტარი იუგოსლავიის ჯარი სამშობლოში (1942 წლიდან ეთანამშრომლებიან საოკუპაციო ჯარებს და აგრძელებენ ხორვატიისა და ჩერნოგორიის წინააღმდეგ ბრძოლას, იყენებენ დასავლეთი მოკავშირეების მხარდაჭერას 1943 წლამდე) სლოვენიის დომობრანი (1943-დან) უნგრეთი (1944-დან) გადაკვეთილი ისრები მაკედონია (1944-ში) მოშრო

იუგოსლავიის სახალხო-გამათავისუფლებელი ომი (სერბ. Народноослободилачки рат Југославије, ხორ. Narodnooslobodilački rat Jugoslavije, სლოვენ. Narodnoosvobodilni boj Jugoslavije, მაკედ. Народно-ослободителната воjна на Југославија), უფრო მეტად ცნობილია, როგორც იუგოსლავიის ხალხის სახალხო-გამათავისუფლებელი ბრძოლა ან უბრალოდ სახალხო-გამათავისუფლებელი ბრძოლა (სერბ. Народноослободилачка борба народа Југославије, ხორ. Narodnoslobodilačka borba Jugoslavije, სლოვენ. Narodnoosvobodilna borba jugoslovanskih narodov, მაკედ. Народно-ослободителната борба на Југославија) — იუგოსლავიის პარტიზანების ომი, რომელშიც იუგოსლავიის მოკავშირეები იყვნენ საბჭოთა ჯარები (1944 წლიდან) და რომლის მთავარი მიზანიც იყო იუგოსლავიის განთავისუფლება გერმანელი, იტალიელი, უნგრელი ოკუპანტებისა და მათი მოკავშირე-კოლაბორაციონისტებისგან. იწარმოებოდა 1941 წლის 4 ივლისიდან 1945 წლის 15 მაისამდე და დამთავრდა იუგოსლაველი პარტიზანების სრული გამარჯვებითა და ქვეყნის ოკუპაციისაგან განთავისუფლებით.

იუგოსლავიის სახალხო-გამათავისუფლებელი ომი წარმოადგენს მთელ ევროპაში წინააღმდეგობის მოძრაობის განუყოფელ ნაწილს: იუგოსლაველი პარტიზანებისა და მათი მოკავშირეების მოქმედება ბალკანეთში ბოჭავდა გერმანიის ჯარის მნიშვნელოვან ნაწილს და ვერმახტს საშუალებას არ აძლევდა, დამხმარე ჯარები გაეგზავნა როგორც დასავლეთ, ასევე აღმოსავლეთ ფრონტზე; ეს პარტიზანული მოძრაობა რაოდენობრივად მხოლოდ სსრკ-ს პარტიზანულ მოძრაობას უთმობდა. იუგოსლავიის ისტორიაში ეს ომი იკავებს ზუსტად ისეთივე ადგილს, როგორსაც დიდი სამამულო ომი სსრკ-სა და რუსეთის ისტორიაში.