ეპიკური ფენტეზი

ეპიკური ფენტეზის ჟანრის მოვლენები მიმდინარეობს ალტერნატიულ, გამოგონილ და არა ნამდვილ სამყაროში. ასეთი ალტერნატიული სამყარო, როგორც წესი, თანმიმდევრულია, მაგრამ მისი კანონები ნამდვილისგან განსხვავდება. მასთან შედარებით, არაეპიკური ფენტეზის მოვლენები მიმდინარეობს ნამდვილ სამყაროში, თუმცა - ჯადოსნური ელემენტების მონაწილეობით.^[3][4][5][6]

ეპიკური ფენტეზის ადრეულ მაგალითად მიიჩნევა უილიამ მორისის ნამუშევრები, მაგალითად „ჭა მსოფლიოს კიდეზე“.^[7] ჟანრის სანიმუშო ნაწარმოებია ჯ. რ. რ. ტოლკინის ნამუშევრები - განსაკუთრებით „ბეჭდების მბრძანებელი“.^[7] სტივენ რ. დონალდსონის „თომას კოვენანტის ქრონიკები“ ასევე აღსანიშნავი ნიმუშია.^[8]

ეპიკური ფენტეზის ჟანრის ამბების მთავარი პერსონაჟი ერთია და თხრობაც მისი პერსპექტივიდან მიმდინარეობს. სიუჟეტი ხშირად აღწერს მის მემკვიდრეობას ან რამე იდუმალ გარემოებებს. რომანების უმეტესობაში პერსონაჟი ობოლია ან უცნაური და ან ძმა, რომელსაც ჯადოსნური თვისებები გააჩნია. ამბის თხრობის დასაწყისში იგი ახალგაზრდაა, ხოლმე - ბავშვიც.^[9] სხვა ნაშრომებში იგი შეიძლება იყოს უკვე ჩამოყალიბებული პიროვნება, უნიკალური ხასიათით და სულით.

თუ პერსონაჟი თხრობის დასაწყისში აღწერილია, როგორც ბავშვი, თხრობასთან ერთად იგი მწიფდება, იძენს გამოცდილებას ბრძოლაში ან ამა თუ იმ სირთულეების გადაწყვეტაში.^[10] ამბის სიუჟეტი ხშირად აღწერს გმირის ბრძოლას ბოროტ ძალებთან - რასაც ეწოდება „აღმზრდელობითი რომანი“.

მრავალ ნაწარმოებში არსებობს პერსონაჟი - იდუმალი მასწავლებელი. იგი შეიძლება იყოს ჯადოსანი ან მებრძოლი, რომელიც მთავარ პერსონაჟს აძლევს რჩევებს და ეხმარება.

სხვადასხვა წიგნში მთავარი ბოროტი პერსონაჟია ბნელი მბრძანებელი, რომლის ამოცანას, უფრო ხშირად, წარმოადგენს სამყაროს დაპყრობა და მთავარი პერსონაჟის მოკვლა. ასეთი პერსონაჟი არის ბოროტი ჯადოსანი ან გრძნეული, ხოლმე - ღმერთის ან დემონის მსგავსი. მას შეიძლება ჰყავდეს დიდი არმია და ერთგული მსახურების გუნდი. ხშირად მთავარ ბოროტ პერსონაჟებს ჰყავთ წინამორბედებიც - მათზე უფრო ძლიერები.

ამბის თხრობისას პერსონაჟი ხშირად ეცნობა მეტ დეტალს მისთვის უცნობი ძალების შესახებ, რომლებიც უპირისპირდებიან.^[11]

პერსონაჟის თავგადასავლები ხშირად წიგნის რამდენიმე ტომს მოიცავენ.

„სიკეთის და ბოროტების დაპირისპირება“ ეპიკური ფენტეზის მუდმივი თემაა. ბოროტ პერსონაჟს ეპიკურ ფენტეზიში მნიშვნელოვანი როლი ენიჭება^[12], რისი მაგალითიც არის „ბეჭდების მბრძანებელი“. მეტიც, სიკეთის და ბოროტების დაპირისპირება ეპიკურ ფენტეზის გამოარჩევს ხმლის და მაგიის ჟანრისგან.^[13] ეპიკური ფენტეზის მრავალ ნამუშევარში ეს კონფლიქტი ღრმად უკავშირდება მორალურ პრობლემებს. სხვა ნამუშევრებში კონფლიქტი წარმოადგენს ძალაუფლების ჭიდილს – მაგალითად, ჯადოსნები უპასუხისმგებლოდ იქცევიან, განურჩევლად იმისა, კეთილები არიან თუ ბოროტები.^[14]

გვიანდელ პერიოდში ეპიკური ფენტეზის ჟანრში სიკეთის და ბოროტების დაპირისპირების თემის გარდა, წამოიწია ისეთი გარემო და სიუჟეტი, რომელმა ნაწარმოები დააახლოვა ისტორიული რომანის, უფრო ნატურალისტური ნაირსახეობის ჟანრებთან. ასეთი ნაწარმოების ავტორები არიან ჯორჯ რეიმონდ რიჩარდ მარტინი, ანჯეი საპკოვსკი და, ნაწილობრივ - სტივენ ერიკსონი.

როლური თამაშები, როგორიც არის გერი გაიგექსის „Greyhawk“, ტრეისი ჰიკმენის და მარგარეტ უაისის „Dragonlance“^[15] და ედ გრინვუდის „Forgotten Realms“, წარმოადგენენ ტიპურ საფუძველს მრავალი ფენტეზის ჟანრის წიგნისთვის, რომელთა შექმნაში არაერთი ავტორი მონაწილეობს.

ეპიკური ფენტეზის ჟანრი გავრცელდა ვიდეო თამაშებშიც. ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი სერიაა „Dungeons and Dragons“, ისევე, როგორც გვიანდელი „Warcraft“ და „The Elder Scrolls“. წარმატებულია „ბეჭდების მბრძანებლის“ ვიდეო თამაშების სახით ადაპტირებებიც.

• ჰეროიკული ფენტეზი
• ხმალი და მაგია
• ერიკ რიუკერ ედისონი – ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი მწერალი, რომელიც წერდა ამ ჟანრში, ჯ. რ. რ. ტოლკინამდე.
• შუასაუკუნოვანი ფენტეზი
• ისტორიული ფენტეზი

• „ლექცია ფენტეზის ჟანრის შესახებ“ - მაიკლ ჯოზეფი მიმოიხილავს ეპიკურ ფენტეზის და წყაროდ მოჰყავს ალექსანდრის თეორიები.
• „ბრტყელფეხიანი მუზა“, ლოიდ ალექსანდრი, ტერმინის „ეპიკური ფენტეზი“ გამომგონებელი, საუბრობს ფენტეზის სამყაროს შექმნაზე და „ფენტეზის პრობლემებზე და დისციპლინებზე“.
• „ფენტეზი წიგნების წერა: 7 რჩევა“ - ტერმინის წარმოშობა, ლოიდ ალექსანდრის ციტირებით და ჟანრში წერის რჩევებით.