Rauðyllir

Rauðyllir er uppruninn frá Evrópu, norðurhluta Asíu, og Norður-Ameríku.^[1] Hann vex í frjósömum og rökum jarðvegi, á árbökkum og skógum.^[4]

Rauðyllir er runni eða tré allt að 6 metra hátt. Stofninn og greinarnar eru með mjúkum kjarna.

Hvert blað er samsett af 5 til 7 blaðlaga smáblöðum, hvert að 16 sm langt, lensulaga til mjóegglaga, og óreglulega tennt á jaðrinum. Blöðin eru með óþægilega lykt ef þau eru kramin.^[5]

Blómskipunin vægt keilulaga. Blómaknúpparnir eru bleikleitir óopnaðir, ilmandi blómin hvít, rjómahvít til gulleit.^[4]

Berin eru fagurrauð, jafnvel purpuralituð, með 3 til 5 fræjum.

• Sambucus racemosa subsp. kamtschatica — ættaður frá norðaustur-Asíu.^[6]
• Sambucus racemosa var. melanocarpa — Svartberjayllir, ættaður frá vesturhluta Bandaríkjanna og vesturhluta Kanada, þar á meðal Klettafjöllunum og í Sierra Nevada.^[7][8][9]
• Sambucus racemosa subsp. pubens — Dúnyllir, Rauðberjayllir
• Sambucus racemosa subsp. racemosa — Rauðberjayllir.^[10]
• Sambucus racemosa var. racemosa — ^[11][12][13]
• Sambucus racemosa subsp. sibirica — Síberíuyllir, ættaður frá Síberíu.^[14]
• Sambucus racemosa subsp. sieboldiana — Japansrauðyllir

Stofnar, rætur og blöð eru eitruð og berin geta verið eitruð eða valdið velgju ef þau eru étin hrá.^[15]

Hann hefur verið notaður í hefðbundnar lækningar innfæddra, þar á meðal Bella Coola, Carrier, Gitksan, Hesquiaht, Menominee, Northern Paiute, Ojibwa, Paiute, og Potawatomi.^[4][16] Þar á meðal til uppkasta, stemmandi (hægðir), gegn kvefi og hósta, við húðvandamálum og kvenlækningar og blóðstemmandi.^[16]

Berin eru talin örugg til átu ef þau eru elduð, en yfirleitt eitruð hrá. Þau voru nýtt af ýmsum innfæddum ættflokkum, þar á meðal Apache, Bella Coola, Gitxsan, Gosiute, Makah, Ojibwa, Quileute, Skokomish og Yurok.^[4]

Berin eru vinsæl hjá fuglum sem svo dreifa berjunum.^[17]

Sambucus racemosa er ræktaður sem skrautplanta eða runni og til að forma landslag.^[15]

• 
  Ber (Mount Baker-Snoqualmie National Forest)
• 
  Blöð og brum rauðberjayllis
• 
  Blóm og blöð
• 
  Berjaklasi

• CalFlora Database: Sambucus racemosa (red elderberry, American red elder)
• Jepson Manual (JM93) treatment of Sambucus racemosa
• Jepson eFlora (TJM2) treatment of Sambucus racemosa
• Burke Museum Profile Geymt 2 ágúst 2009 í Wayback Machine
• UC Photos gallery — Sambucus racemosa

Wikilífverur eru með efni sem tengist Sambucus javanica.

Wikimedia Commons er með margmiðlunarefni sem tengist Rauðyllir.

  Þessi líffræðigrein er stubbur. Þú getur hjálpað til með því að bæta við greinina.