Keisaraviður

Keisaraviður (Cryptomeria japonica) er japanskt tré og hið eina af ættkvíslinni Cryptomeria ("faldir hlutar") sem er af einiætt (Cupressaceae). Keisaraviður var áður talinn til Taxodiaceae. Hann er einlendur í Japan og gengur þar undir nafninu sugi (japanska: 杉).[2][3][4]

Keisaraviður
Plata úr "Flora Japonica" eftir Philipp Franz von Siebold og Joseph Gerhard Zuccarini
Plata úr "Flora Japonica" eftir Philipp Franz von Siebold og Joseph Gerhard Zuccarini
Ástand stofns
Vísindaleg flokkun
Ríki:Jurtaríki (Plantae)
Fylking:Berfrævingar (Pinophyta)
Flokkur:Barrtré (Pinopsida)
Ættbálkur:Pinales
Ætt:Einisætt (Cupressaceae)
Ættkvísl:Cryptomeria
Tegund:
C. japonica

Tvínefni
Cryptomeria japonica
(L.f.) D.Don
Samheiti
Listi
  • *Cryptomeria araucarioides Henkel & W.Hochst.
  • *Cryptomeria compacta Beissn.
  • *Cryptomeria elegans Jacob-Makoy
  • *Cryptomeria fortunei Hooibr. ex Billain
  • *Cryptomeria generalis E.H.L.Krause
  • *Cryptomeria kawaii Hayata
  • *Cryptomeria lobbiana Billain
  • *Cryptomeria lobbii (Carrière) Lavallée
  • *Cryptomeria mairei (H.Lév.) Nakai
  • *Cryptomeria mucronata Beissn.
  • *Cryptomeria nana Lindl. & Gordon
  • *Cryptomeria nigricans Carrière
  • *Cryptomeria pungens Beissn.
  • *Cryptomeria variegata Beissn.
  • *Cryptomeria viridis Beissn.
  • *Cupressus japonica Thunb. ex L.f.
  • *Cupressus mairei H.Lév.
  • *Schubertia japonica (Thunb. ex L.f.) Jacques
  • *Schubertia japonicum (Thunb. ex L. f.) Brongn.
  • *Taxodium japonicum (Thunb. ex L.f.) Brongn.
Great sugi of Kayano eða 栢野大杉

Lýsing

Cryptomeria japonica: (vinstri) sproti með þroskuðum könglum og óþroskuðum frókönglum efst; (miðja) sproti með fullorðinsbarri; (hægri) sproti með ungviðsbarri
Köngull og fræ

Keisaraviður er mjög stórt sígrænt tré, allt að 70 m hátt og 4 m í stofnþvermáli, með rauðbrúnan börk sem flagnar í láréttum flögum. Barrnálarnar liggja í spíral eftir greinunum, 0,5 - 1 sm langar og könglarnir eru hnattlaga, 1 - 2 sm í þvermál með 20–40 köngulskeljum.

Tegundin hefur verið ræktuð svo lengi í Kína að það er oft talið innfætt þar. Form sem hafa verið valin til skrauts eða til timburframleiðslu fyrir löngu í Kína hafa verið lýst sem sérstakt afbrigði Cryptomeria japonica var. sinensis (eða jafnvel sem sjálfstæð tegund, Cryptomeria fortunei), en þau eru vel innan þess breytileika sem finnst villt í Japan, og það eru engar sannanir fyrir að tegundin hafi fundist villt í Kína. Erfðagreining á frægasta stofni af Cryptomeria japonica var. sinensis á Tianmu-fjalli, sem er með tré sem eru talin tæplega 1000 ára gömul, styður þá kenningu að sá stofn sé innfluttur.[5]

Trjágöng við Togakushialtarið í Nagano
Ræktunarskógur af Cryptomeria

Búsvæði

Cryptomeria vex í skógum með djúpum jarðvegi með góðu frárennsli, og í hlýju og röku loftslagi, og vex það hratt við þau skilyrði. Það þolir illa lélegan jarðveg og kaldara og þurrara loftslag.[6]

Planki skorinn af Cryptomeria japonica
Cryptomeria japonica - bolur

Nytjar

Ræktað sem bonsai

Timbur Cryptomeria japonica er ilmríkt, veður, fúa og skordýraþolið, mjúkt og með lítinn þéttleika.[7][8]

Tilvísanir

Viðbótarlesning

Tenglar

  Þessi líffræðigrein er stubbur. Þú getur hjálpað til með því að bæta við greinina.