Fort XIII Twierdzy Toruń
Narzędzia
Ogólne
Drukuj lub eksportuj
W innych projektach
nr rej. A/304 z 5 października 1971 | |||
Główne wejście do fortu | |||
Państwo | |||
---|---|---|---|
Województwo | |||
Miejscowość | |||
Adres | ul. Okólna 32–40 | ||
Typ budynku | |||
Rozpoczęcie budowy | 1880 | ||
Ukończenie budowy | 1885 | ||
52°58′58,11″N 18°36′56,33″E/52,982808 18,615647 | |||
|
Fort XIII Twierdzy Toruń (dawniej VI Winrich von Kniprode, po 1920 Karola Kniaziewicza[1]) – główny fort artyleryjski położony przy ul. Okólnej 32–40[2].
Powierzchnia fortu wynosi 5,02 ha[3].
Został wzniesiony w latach 1880–1885, w pierwszej fazie wznoszenia toruńskich fortów, podobnie jak fort II, V, VII, XI i XV[2][4]. Stary typ fortyfikacji jest widoczny w barkanowym narysie obiektu i otwartych stanowiskach artyleryjskich (łącznie 15) bez betonowych umocnień. Obiekt miał być ważnym punktem obrony Torunia od południa; ogień z jego dział sięgał do miejscowości Popioły i Grabie[potrzebny przypis]. Koszt budowy fortu wyniósł 2 219 479 marek niemieckich[5].
Obiekt był modernizowany w latach 1889–1893, ok. 1905 i w 1914 roku[2].
Po przejęciu fortu przez Wojsko Polskie w obiekcie umieszczono najpierw internowanych „białych Rosjan” z armii Wrangla, a od 1922 roku w obiekcie mieściły się naprzemiennie koszary piechoty i artylerii przyjeżdżających na ćwiczenia na toruński poligon. W latach 1922-1924 fort został wyremontowany. Na nowo otwarto zamurowane okna i naprawiono instalację elektryczną. W jeden z baterii urządzono skład artyleryjski[potrzebny przypis].
We wrześniu 1939 roku w forcie mieściło się stanowisko dowodzenia Armii Pomorze, co stało się przyczyną zbombardowania go przez wojska hitlerowskie[2]. W 1941 roku Niemcy umieścili w forcie najpierw jeńców polskich, a następnie część jeńców brytyjskich osadzonych w Stalagu XXA[2][6].
Jest to jedyny fort wchodzący w skład Twierdzy Toruń, który jest użytkowany przez Wojsko Polskie[2]. W obiekcie nie przeprowadzono żadnych większych przeróbek. Do czasów współczesnych zachowały się m.in. drzwi przeciwpodmuchowe, stalowe osłony nisz amunicyjnych, napisy informacyjne na ścianach[7].