İnyupik dilinin istifadə xəritəsi-1 North Slope Borough (Əsl Şimali Alyaska İnyupikçəsi) İnyupik dilinin istifadə xəritəsi-2 Northwest Arctic Borough(Malimiut) İnyupik dilinin istifadə xəritəsi-3 Nome Census Area (Seward Yarımadası İnyupikçəsi) İnyupik dili — İnyupiklərin ana dili. Eskimos-Aleut dil ailəsinin İnuit qrupuna daxildir. Amerika Birləşmiş Ştatlarının Alyaska ştatında və Uummarmiutun dialekti Kanadanın İnuvik və Aklavik şəhirlərində danışılır.
Seward Yarımadası İnyupikçəsi (İngilis dilində Seward Peninsula Inupiaq )Bering Boğazı İnyupikçəsi (İngilis dilində Bering Strait Inupiaq ) QawiaraqQərb QawiaraqSiñġaġmiut Qaviaraġmiut Ayaqsaaġiaaġmiut Aziagmiut Şərq Qawiaraq və ya Iġałuiŋmiut Şimali Alyaska İnyupikçəsi (İngilis dilində Northern Alaskan Iñupiaq )Malimiut KotzebuePittaġmiut Kaŋiġmiut Qikiqtaġruŋmiut KobukKuuŋmiut Kiitaaŋmiut və ya Kiitaaġmiut Siiḷviim Kaŋianiġmiut Nuurvinmiut Kuuvaum Kaŋiaġmiut Akuniġmiut Nuataaġmiut Napaaqtuġmiut Kivalliñiġmiut Əsl Şimali Alyaska İnyupikçəsi (İngilis dilində North Alaskan Inupiatun )Tikiġaġmiut North Slope İnyupikçəsi (İngilis dilində North Slope Inupiatun )Utuqqaġmiut Siḷaliñaġmiut KakligmiutSidarumiut Utkiavinmuit Nuvukmiut Kuulugruaġmiut Ikpikpagmiut KuukpigmiutKañianermiut Killinermiut Kagmalirmiut Nunataaġmiut Uummarmiut (xalq), Uummarmiutun (dil) İsaġvik Kolleconin əsas binası və balina başının heykəli İngiliscə (Welcome to Barrow ) və İnyupikçə (Paġlagivsigiñ Utqiaġvigmun ) Borroya xoş gəlmisiniz tablosu və hər iki tərəfdə qoyulan balina heykəli 13.500 nəfərlik etnik İnyupik əhalisindən yalnız 3000 nəfəri [2] anadilində danışa bilir. 6 – 16 yaş arası bütün İnyupik uşaqları qanuni olaraq sayları 73 olan federal Bureau of Indian Affairs məktəblərinə getməyə məcburdurlar.[3] Digər tərəfdən Alyaska ştatında 77 kənd məktəbi vardır.[4] North Slope bölgəsində dərs ili avqust ayında başlayır və cəmi 180 gün davam edir.. Barrowda orta məktəbin ən yüksək hissəsinə,keçid imtahanı Iḷisaġvik College adlı kolecdə keçirilir.
Alyaskada 1980 və 1992 -ci illərdə, Eskimo-Aleut dillərində dannışa bilən əhali [5]
Ayaska etnik sayı anadilində danışa bilənlərin sayı % danışa bilənlərin orta yaş həddi 1980 . . . . Sibir Yupikləri 1.100 1.050 95 Orta nəslin çoxu və uşaqların hamısı Yupikler 17.000 14.000 80 Orta nəslin çoxu və uşaqların bir qismi İnyupikler 12.000 5.000 40 Orta nəslin çoxu və uşaqların bir qismi Supikler 3.000 1.000 33 Orta nəslin çoxu və uşaqların bir qismi Aleutlar 2.200 700 35 Orta nəslin çoxu və uşaqların bir qismi 1992 . . . . Sibir Yupikləri 1.100 1.050 95 Orta nəslin hamısı və uşaqların böyük bir qismi Yupiklər 18.000 12.000 67 Orta nəslin hamısı və uşaqların kiçik bir qismi İnyupiklər 13.000 4.000 31 Orta nəslin çoxu və uşaqların bir qismi Supiklər 3.100 600 19 Orta nəslin çoxu və uşaqların bir qismi Aleutlar 2.100 400 19 Orta nəslin çoxu və uşaqların bir qismi
Dialektlerin əlifbası:
Diomede : e Bering : w , z , zr Kobuk : ’ Seward : b Kanadada Uummarmiut dialektinin əlifbası:
Şimal Alyaska dialekti [6] Şimal-qərb Alyaska dialekti[6] Ukiuvaŋmiut dialekti[8] mənası atausiq atausriq atausiq 1 malġuk malġuk maġluuk 2 piŋasut piñasrut piŋasut 3 sisamat sisamat sitamat 4 tallimat tallimat tallimat 5 itchaksrat itchaksrat aġvinikłit 6 tallimat malġuk tallimat malġuk tallimat maġluuk 7 tallimat piŋasut tallimat piñasrut tallimat piŋasut 8 quliŋuġutaiḷaq quliŋŋuutaiḷaq qulinŋutailat 9 qulit qulit qulit 10 qulit atausiq qulit atausriq qulit atausiq 11 qulit malġuk qulit malġuk qulit maġluuk 12 qulit piŋasut qulit piñasrut qulit piŋasut 13 akimiaġutaiḷaq akimiaŋŋutaiḷaq agimiaġutailaq 14 akimiaq akimiaq agimiaq 15 akimiaq atausiq akimiaq atausriq agimiaq atausiq 16 akimiaq malġuk akimiaq malġuk agimiaq maġluuk 17 akimiaq piŋasut akimiaq piñasrut agimiaq piŋasut 18 iñuiññaŋŋutaiḷaq iñuiñaġutaiḷaq inuinaġutailat 19 iñuiññaq iñuiñaq inuinnaq 20 iñuiññaq qulit iñuiñaq qulit inuinaq qulit 30 malġukipiaq malġukipiaq maġluutiviaq 40 malġukipiaq qulit malġukipiaq qulit maġluutiviaq qulit 50 piŋasukipiaq piñasrukipiaq piŋasuutiviaq 60 piŋasukipiaq qulit piñasrukipiaq qulit piŋasuutiviaq qulit 70 sisamakipiaq sisamakipiaq . 80 sisamakipiaq qulit sisamakipiaq qulit . 90 tallimakipiaq tallimakipiaq tallimativiaq 100 kavluutit . kabluutit 1000
İnyupik dilindeki Vikipediya versiyası : Makpiġaaq Kanna