Ֆրեդերիկ Աշտոն

Ծնվել է Էկվադորի Գուայակիլ քաղաքում։ Երեք տարեկանում ծնողների հետ տեղափոխվել է Պերու` Լիմա։ 1917 թվականին՝ 13 տարեկանում, Աշտոնը տեսել է Աննա Պավլովայի ելույթը Լիմայի քաղաքային թատրոնում, որը փոխել է նրա կյանքը. նա սիրահարվել է բալետին և որոշել պարող դառնալ։ 1919 թվականին ծնողները նրան ուղարկել են Մեծ Բրիտանիա՝ Դովերի քոլեջ, որը նա չի ավարտել։

Թողնելով քոլեջը՝ Աշտոնը տեղափոխվել է Լոնդոն, որտեղ իսպաներենի և ֆրանսերենի իմացության շնորհիվ կարողացել է աշխատանք գտնել Սիթիում։ Իր աշխատավարձի մեծ մասը նա ծախսել է Դյագիլևի Ռուսական բալետի պարող Լեոնիդ Մյասինի հետ մասնավոր պարապմունքների վրա։ Լոնդոնից մեկնելիս Մյասինը Աշտոնին խորհուրդ է տվել սովորել Մարի Ռամբերի մոտ։

Լոնդոնում Դյագիլևյան թատերախմբի հյուրախաղերի ժամանակ Աշտոնը տեսել է «Քնած գեղեցկուհի» բալետը (Ավրորայի արքայադստեր դերում՝ Օլգա Սպեսիվցևա), որը նրա վրա մեծ տպավորություն է թողել և ստիպել ավելի շատ սիրել դասական բալետը։ Նրա երազանքն էր պարող դառնալը, սակայն նրա ֆիզիկական տվյալները թույլ չէին տալիս։ Այնուամենայնիվ, Մարի Ռամբերը, աշակերտի մեջ հայտնաբերելով պարարվեստային ընդունակություններ, նրան հնարավորություն է տվել բեմադրել իր առաջին բալետը՝ «Նորաձևության ողբերգությունը», որը ցուցադրվել է 1926 թվականի հունիսի 15-ին «Ռամբերի ակումբի» ուժերով Քնարական թատրոնի բեմում՝ ռևյու-ծրագրի կազմում։ Այն դառնում է ոչ միայն նրա թատերախմբի առաջին լիարժեք ներկայացումը և Աշտոնի դեբյուտը որպես բալետմաստեր, այլև համարվում է անգլիական ազգային առաջին բալետային ներկայացումը։

1939 թվականին բալետմաստերն իր կարիերայում առաջին անգամ բալետ է բեմադրել արտասահմանյան ընկերության՝ Մոնտե Կառլո ռուսական բալետի համար՝ «Սատանայի արձակուրդները» (Devil's Holiday)^[5]։ Աշտոնը բեմադրություն է դրել նաև կինոյի, դրամատիկական ներկայացումների և օպերային ներկայացումների համար։ 1930-ականներին նա հիմնականում ժամանցային բալետներ է բեմադրել։ Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի ժամանակ նրա ստեղծագործություններն ավելի մռայլ են դառնում։

1940-ականների վերջերին և 1950-ականների սկզբներին աշխատել է տարբեր բալետային խմբերում՝ ստեղծելով երկեր փարիզյան բալետների համար (Le Rêve de Léonor (1949), Բենջամեն Բրիտտենի վարիացիաները Ֆրանկ Բրիջի թեմայով, Նյու Յորք Սիթի բալետի համար՝ «Illuminations»-ը (1950), և Բրիտտենի «Les Britten's Les»-ը)։ Նա պարեր է բեմադրել ֆիլմերի համար, այդ թվում՝ «Հոֆմանի հեքիաթները» (1951) և «Սիրո երեք պատմություններ» (1953), բեմադրել է օպերաներ Գլայդբորնի օպերային փառատոնի և Կովենտ Գարդենի համար^[6][7][8][9]։

Աշտոնի երկրորդ լիամետրաժ բալետը «Սիլվյան» էր դե Վալուայի թատերախմբի համար (1952):

1959 թվականին Պարի թագավորական ակադեմիայի կողմից պարգևատրվել է Եղիսաբեթ II-ի մրցանակով, 1962 թվականին բալետի բնագավառում ունեցած վաստակի համար ստացել է ասպետի կոչում, նույն թվականին ստացել է ֆրանսիական Պատվավոր Լեգեոնի շքանշան, իսկ 1963 թվականին՝ Շվեդիայի Դանեբրոգի շքանշան։ 1963 թվականից մինչև 1970 թվականը ղեկավարել է Մեծ Բրիտանիայի Թագավորական բալետի թատերախումբը։

• 1948 թվականի դեկտեմբերի 23-ին՝ «Սեդլերս-Ուելս բալլե» Կովենտ Գարդենի բեմում Սերգեյ Պրոկոֆևի «Մոխրոտը» (Մոխրոտ՝ Մոյրա Շիրեր, արքայազն՝ Մայքլ Սոմս, ծաղրածու՝ Ալեքսանդր Հրանտ, Մոխրոտի քույրեր՝ Ռոբերտ Հելպմանը և ինքը՝ բալետմաստերը)
• 1949 թվական՝ «Լեոնորի քունը» Բրիտտենի երաժշտությամբ, լիբրետոն, բեմանկարները և կոստյումները՝ Լեոնոր Ֆինիի։

• Frederick Ashton:a choreographer and his ballets by Zoë Dominic and John Selwyn Gilbert. London:Harrap, 1971. ISBN 024550351X
• Frederick Ashton and his ballets by David Vaughan. London:A. and C. Black, 1977. ISBN 0394410858
• Secret Muses:The Life of Frederick Ashton by Julie Kavanagh. London:Faber, 1996. ISBN 0571143520
• Following Sir Fred’s Steps:Ashton’s Legacy edited by Stephanie Jordan and Andrée Grau. London:Dance Books, 1996. ISBN 1852730471
• A network of Styles:Discovering the Choreographed Movement of Frederick Ashton by Geraldine Morris. University of Surrey, 2000.

• Ballet.co Ashton pages
• Archive film of Frederick Ashton's Thais Pas de Deux performed by Nina Ananiashvili and David Ananeli in 2010 at Jacob's Pillow
• www.ashtonballets.com

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ֆրեդերիկ Աշտոն» հոդվածին։