Ֆուլդա (քաղաք)

Ֆուլդան գտնվում է մեղմ, բարեխառն կլիմայի գոտում։

• Միջին տարեկան առավելագույն ջերմաստիճանը՝ 12,6 °C^[5]
• Միջին տարեկան նվազագույն ջերմաստիճանը՝ 4,8 °C^[5]
• Տեղումների միջին տարեկան քանակը՝ 664,7 մմ^[6]
• Միջին օրական արևաջերմ ժամանակամիջոցը՝ 3,8 ժամ^[6]

Քաղաքի ներկայիս տարածքում դեռ Մերովինգների ժամանակներում բերդամրոց է եղել^[7]։

Վաղ միջնադարում՝ 742 թվականին Բոնիֆացիուսն այստեղ հիմնել է առաջին եկեղեցին։ Դրանից երկու տարի անց կազմավորվել է աբբայությունը, որի՝ այսպես կոչված՝ «Բարձր տաճարում» հետագայում ամփոփվել են սրբադասված Բոնիֆացիուսի՝ «գերմանացիների առաքյալի» մասունքները։ Վանահոր պաշտոնում նրան հաջորդել է Բաուգուլֆոն^[8]։ 751 թվականին այստեղ կառուցված ոչ մեծ եկեղեցին 790-ից հետո վերակառուցվել է, ստացել նավակերպ բազիլիկի տեսք՝ ապսիդի շուրջը ունենալով երկու շրջանաձև աշտարակ^[9]։ Աբբայության շուրջը ժամանակի ընթացքում կազմավորվել է բնակավայրը, որին 1114 թվականին շնորհվել է քաղաքի կարգավիճակ։ Իր ծոցում պահած պաշտամունքային կարևորագույն կառույցի շնորհիվ Ֆուլդան պատկերավոր կերպով անվանվել է կաթոլիկության օրրան, դարձել Հյուսիսային Եվրոպայի մշակութային կենտրոններից մեկը^[10]։ 965 թվականին Ֆուլդա է այցելել իսպանահպատակ արաբ (ըստ որոշ աղբյուրների՝ հրեա) ճանապարհորդ Իբրահիմ իբն Յակուբը, որը, տպավորված, իր գրքում նկարագրել է աբբայությունն ու վանական գանձերը^[11]։

Ֆուլդան, իշխանի ու եպիսկոպոսի տիտղոս ունեցող վանահայրերի գլխավորությամբ, մինչև 19-րդ դարի սկիզբը պահպանել է իր քաղաքական ինքնուրույնությունը;

Մեր օրերում Ֆուլդան համբավված է ոչ միայն վանական համալիրով, այլև կիրառական գիտությունների խոշոր ու հեղինակավոր համալսարանով, բեռնատար ավտոմեքենաների անվադողեր արտադրող մեծ ձեռնարկությամբ, արդյունաբերության ավտոմատացման համակարգեր ու տվիչներ-ցուցիչներ թողարկող Jumo գործարանով...

• Ադամ Ֆուլդացի (մոտ. 1445—1505) — երաժշտության տեսաբան, կոմպոզիտոր
• Գեորգի Ադելման (1811—1888) — վիրաբույժ, մանկավարժ
• Ալֆրեդ Դրեգգեր — ՔԴԿ-ի առաջնորդներից, 1956—1970 թթ. Ֆուլդայի օբեր-բուրգամիստր
• Կառլ Ֆերդինանդ Բրաուն (1850—1918) — ֆիզիկոս, Նոբելյան մրցանակի դափնեկիր
• Հենրիխ Բուրհարդ (1894—1945) — Երրորդ ռայխի զորահրամանատարներից մեկը, զենիթային զորքերի գեներալ
• Վոլֆգանգ Դրաֆ (1940—2011) — բժիշկ
• Սեբաստիան Կել (ծնվ. 1980) — ֆուտբոլիստ
• Ֆրանց Լեբլայն (1744—1810) — բուսաբան
• Թոբիաս Սամմետ (ծնվ. 1977) — կոմպոզիտոր, երգիչ, Edguy և Avantasia երաժշտախմբերի հիմնադիր
• Հուգո Շտելե (1826—1848) — կոմպոզիտոր

• Առլ, Ֆրանսիա, 1964
• Կոմո, Իտալիա, 1960
• Քրեդիտոն, Մեծ Բրիտանիա
• Դոկկում, Նիդերլանդներ
• Լիտոմերիցե, Չեխիա, 2001
• Սերգիև Պոսադ, Ռուսաստան, 1991,
• Վայմար, Գերմանիա
• Վիլմինգտոն, ԱՄՆ, 1997

• 
  Ֆուլդան 17-րդ դարի կեսերին
• 
  Ֆուլդա. 1830 թ.
• 
  Տաճարը
• 
  Սբ. Բոնիֆացիուսի արձանը
• 
  Կարլ Ֆերդինանդ Բրաունի տուն-թանգարանը
• 
  Համալսարանը
• 
  Դղյակը
• 
  Սբ. Միքայել եկեղեցին
• 
  Երկաթուղային կայարանը
• 
  Տաճարում պահվող նկարազարդումներից
• 
  Հին ռատուշան
• 
  Սբ. Երանելիների եկեղեցին

• * (Գերմաներեն) Քաղաքի պաշտոնական կայքէջը
• (Գերմաներեն) Městský archiv Fulda

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ֆուլդա (քաղաք)» հոդվածին։