Փոլ Սվերե Վալհեյմ Հագեն

Փոլ Սվերե Վալհեյմ Հագենը ծնվել է 1980 թվականին Ստավանգերում, Նորվեգիայի հարավ–արևմուտքում։ Նրա հայրը՝ Պոար Հագենը, նկարազարդող է և ծաղրանկարիչ, 1986 թվականից համագործակցում է նշանավոր նորվեգական ամենօրյա «Верденс Ганг» օրաթերթի հետ^[10]։ Երբ տղան ութ տարեկան էր, ընտանիքը տեղափոխվեց Էսթլանդ, որտեղ ապրեց 11 տարի^[11], որից հետո փոխեց բնակավայրը, այս անգամ Օսլոյից ոչ հեռու Նեսօդդեն կումունայում։ Չհաշված 11 տարին, որ անցկացրել է Էստլանդում, Հագենը շարունակեց իրեն հաշվել Ստավանգերից տոհմից՝ պահպանելով այդ շրջանի յուրահատուկ առոգանությունը^[11][12]։

Բարձր դասարաններում Հագենը հաճախեց թատերական վարպետության դասերին և զարգացրեց հետաքրքրությունը դեպի այդ ոլորտը։ (Այլընտրանքային մասնագիտությունը, իր սեփական բառերով, կարող էր իր համար դառնալ ծովային բիոլոգիայի կարիերա^[13][14][15]): Օսլո գալով՝ որոշեց ընդունվել Նորվեգիայի ազգային թատերական ակադեմիա, սակայն առաջին փորձը անհաջողությամբ ավարտվեց, դրանից հետո Հագենը մեկ տարի սովորեց Ռումերիկեի Բարձրագույն ժողովրդական դպրոցում (նորվ.՝ Romerike Folkehøgskole), հայտնի նրանով, որ իր հետ սովորող երեխաներից շատերը դարձան դերասաններ^[11]։ 2000 թվականի ամռանը Հագենը կատարեց երկրորդ փորձը, ընդունվել Թատերական ակադեմիան, ելույթ ունենալով Լակկի պիեսի մենախոսությամբ ընդունող հանձնաժաղովի առաջ «В ожидании Годо» Սամուել Բեկկետի^[14]։ Դրանից հետո նա հրավիրված է կրկնվող լսումներին և վերջապես ընդունեցին^[11]։

Թատերական ակադեմիայում սովորելով երեք տարի և 2003 թվականին ավարտելով, Հագենը Օսլոյի Նորվեգական թատրոնի բեմում (նորվ.՝ Det Norske Teatret) Ֆրուդե Գրյունտենի «Песни пчелиного улья» վեպի հիման վրա պիեսով առաջնաելույթ ունեցավ (նորվ.՝ Bikubesong)^[14]։ Դրանից հետո հաջորդեցին գլխավոր դերերը «Պարոն Բիմը և պարոն Բրամատի» «Господин Бима и господин Брамати» ներկայացումում (նորվ.՝ Herr Bima og herr Bramati (2003 թվական) նորվեգական դրամատուրգ Տորդա Ակերբեկի պիեսում և «Թեքություն» «Склон» (նորվ.՝ Skråninga) Կարլ Ֆրուդե Տիլլերի համանուն վեպի (2004 թվական) նույն թատրոնի բեմում^[14][16]։

Հագենը սկսեց նաև համագործակցել Տրոմսի Հալոգալանտ (նորվ.՝ Hålogaland Teater) թատրոնի հետ։ Նրա բեմում նա կատարեց «Իվանով» (ըստ Ա․ Պ․ Չեխովի, բեմադրում 2004 թվական) և «Раскольников» (ըստ «Ոճիր և պատիժ» վեպի Ֆյոդոր Դոստոեվսկու, բեմադրում 2005 թվական) պիեսներում գլխավոր դերեր^[17]։

Հագենի բառերով ասած, խաղալ «Склон» и «Раскольников» պիեսներում, ֆիզիկապես շատ դժվար էր ( «Склон» պիեսում նա ուներ երիտասարդ մարդու գլխավոր դեր,տեղավորված հոգեբուժական կլինիկայում՝ երեխայի նկատմամբ դաժան կատարյալ գործողություններից հետո։ 2009 թվականին Հագենը ասաց, որ իր դերը «Склон» պիեսում երկրորդ անգամ չկարողացավ խաղալ և հիշեց, ինչպես «Раскольниковым»ի վրա աշխատանքները ավարտելուց հետո ստիպված էր վերցնել կես տարվա արձակուրդ, որպեսզի վերականգնի ուժերը^[13]։

2006 թվականի դարձավ Նորվեգական թատրոնի մշտական թատերախմբի անդամ (նորվ.՝ Det Norske Teatret)^[17]։ 2007 թվականին արժանացավ «Գեդդի» (նորվ.՝ Heddaprisen) թատերական մրցանակի երկրորդ պլանի լավագույն տղամարդու դերի համար, շնորհիվ «Ամենասիրահարված զույգը աշխարհում » ( Ռունե Բելսվիկի մանկական գրքի, Բյորնա Դիսելյա դերի համար оль Бьорна Диселя) և «Գնդապետին ոչ ոք չի գրում» ( Գաբրիել Գարսիա Մարկեսի համանուն պատվածքի, գնդապետի կռվան աքաղաղի դերի համար) ներկայացման մասնակցելու և շահեց այն^[17]։

Նորվեգական թատրոնի (նորվ.՝ Det Norske Teatret) թատերաբեմում Հագենի մասնակցությամբ այլ ներկայացումների թվում էր , Այն, ինչ նրան գժժվացնում է «То, что её заводит» (Ուլեուգ Նիլսենի համանուն վեպի) և «Հրավառության գյուտարարի աղջիկը» «Дочь изобретателя фейерверков» ( Ֆիլիպ Պուլմանի մանկական գիրք)։ 2008 թվականին դերասանը ստանում է արքայազն Հենրիի (Хэла) դերը Ուիլյամ Շեքսպիրիպիեսի բեմադրությունում «Հենրիխ IV,1 մաս» и «Հենրիխ IV, 2 մաս» երեք ժամ քառասուն րոպե տևողությամբ^[18][19]։

2009 թվականին Հագենը խաղաց գլխավոր դեր Հ․ Պ․ Էրդմանի պիեսի մոտիվով սև կոմեդիայի ժանրի «Երջանիկ ինքնասպանություն» (նորվ.՝ Ett lykkelig sjølvmord) ներկայացումում^[20], նաև երկրորդ պլանի դեր «Անդրոմախի» Խանա Ռասինի պիեսի ներկայացումում^[21]։

Նրա վրա ամենամեծ ազդեցություն գործած դերասաններ, Հագենը անվանում է Բյորնա Սունդկվիստի^[13]։ «Ես նրանից շատ բան եմ սովորել։ Մեզ երկուսիս հետաքրքրում էր որոշակի էներգիա, որը դժվար է տալ սահմանում, սակայն որը ստեղծագործական ինքնարտահայտման մեջ վճռող դեր խաղաց։ Դերասանական խաղի այդ ձևը, որին մենք երկուսով հակված ենք, իրեն հիմքում ունի հենց այդ էներգիան և ես շատ ուրախ եմ դրանում համախոհ գտնել»^[13]։

2010 թվականի աշնանը Հագենը որոշեց մասնակցել Յուդջին Օ Նիլի «Երկար ճանապարհորդություն գիշերում», Նորվեգական թատրոնի (նորվ.՝ Nationaltheatret) և Պետական շարժական թատրոնի (նորվ.՝ Riksteatret)համատեղ նախագծում^[22]։ Հագենը կատարեց Էդմունդ Տայրոնի դերը, Լիվ Ուլման, 20– ամյա ընդմիջումից հետո վերադառնելով նորվեգական թատերաբեմ, նրա մոր դերը՝ Մերի Տայրոն,հոր դերը՝ Ջեմս Տայրոն^[23][24]։

Դագլաբետ թերթի հեղինակներից մեկը ներկայացման գովասական գրախոսականի համար ,ընթերցողների ուշադրությանը հրավիրեց այն բանի, որ դա արդեն երրորդ անգամ է, երբ Բյորն Սունդկվիստը և Պոլ Պոլ Սվերրե Վալխեյն Հագենը հոր և որդու կամ գործող նման կապեր։ 2008 թվականին տեղի ունեցավ «Հենրիխ IV» ներկայացումը,որտեղ Սունդկվիստը խաղաց Ֆալստաֆին, իսկ Հագենը՝ արքայազն Հենրի, 2009 թվականին նրանք միասին նկարահանվեցին «Երնանգեր» ֆիլմում գլխավոր դերերում, պարզվելով, սակայն հոդվածի հեղինակի կարծիքով «նրանց տաղանդի համար չափազանց փոքր է», և վերջապես 2010 թվականին Յուդջին Օ’ Նիլի ներկայացումում^[25]։ Գրախոսության հեղինակը նույնպես նրանց անվանեց Նորվեգական թատրոնի ամենատպավորիչ դերասանական դուետը(նորվ.՝ Det Norske Teatret)^[25]։

2014 թվականի փետրվարին Նորվեգական ազգային թատրոնում (նորվ.՝ Nationaltheatret) Հագենը առաջին անգամ խաղացել է Նիկոլայ Ստավրոգինի դերը «Դև 2014»(նորվ.՝ Demoner 2014) ներկայացումում Ֆ․ Ի․ Դոստոևսկու «Դևեր» վեպի մոտիվներով^[26][27]։

Հագենի կինոյում առաջնաելույթը տեղի ունեցավ 2004 թվականին՝ «Նա, ով վախենում է գայլերից» (նորվ.՝ Den som frykter ulven)։ Նա նույնպես նկարահանվել է մի շարքում այլ ժապավեններում , ներառյալ Էրիկ Պոպպի «Անհանգիստ ջուրը» (նորվ.՝ DeUsynlige, 2008) ֆիլմի գլխավոր դերը, որի համար արժանացել է «Канон» (նորվ.՝ Kanonprisen)մրցանակին «Լավագույն տղամարդու դեր» անվանակարգում ամենամյա Տրոնխեյմում «Косморама» կինոֆեստիվալում^[28]։

Բացի «Անհանգիստ ջրերը», 2008 թվականին Հագենը նկարահանվեց մի շարք այլ քննադատների կողմից ընդունված ֆիլմերում՝ «Սառը ճաշ» (նորվ.՝ Lønsj), , «Հիմարների տուն» (նորվ.՝ De Gales hus) և «Մաքս Մանուս» (նորվ.՝ Max Manus)։ В январе 2009 թվականին «Афтенпостен»(норв. «Aftenposten», «Вечерняя почта») գրեց ,որ Հագենին կարելի է տեսնել երեք ֆիլմերում, միաժամանակ գնում է Օսլոյի կինոթատրոններում («Մաքս Մանուս», «Պղտոր ջուրը» և «Ернангер») և նա նույնպես Նորվեգական թատրոնում ակտիվորեն մասնակցում է «սյուռեալիստական կոմեդիայի» «Երջանիկ ինքնասպանություն» փորձերին (նորվ.՝ Det Norske Teatret)^[24]. Դրան պատասխան դերասանը ասում է «Եթե մարդիկ հոգնեն ինձանից, ես նորից ինչ–որ բանով կզբաղվեմ»^[24]։

«Ернангер» (նորվ.՝ Jernanger, 2009) ֆիլմում Կրիսայի դերի համար, Հագենը արժանացավ «Канон» մրցանակին«Լավագույն տղամարդու դեր» անվանակարգում ամենամյա «Косморама» կինոֆեստիվալում, երկու տարի անընդմեջ^[28]։

2011 թվականի աշնանը Հագենը խաղաց «Բազզ Օլդրին, այս խառնաշփոթության մեջ որտե՞ղ ես դու?» (նորվ.՝ Buzz Aldrin, hvor ble det av deg i alt mylderet?), չորս սերիանոց մինի–սերիալում, նկարահանված նորվեգական հեռուստատեսության համար Յուխան Խարստադի վեպի հիման վրա։

Հնարավորություններ հայտարարել իր մասին միջազգային մասշտաբում, Հագենին տվեցին «Кон-Тики» (Կաղապար:Год в кино) ֆիլմում գլխավոր դեր, որում պատմում են նորվեգական հետազոտող Թուր Հեյերդալինի 1947 թվականի «Խաղաղ օվկիանոս»ով ճանապարհորդության մասին.

2011 թվականի հոկտեմբերին «Верденс Ганг»թերթի հոդվածում, նվիրված ֆիլմի նկարահանմանը, խոսվեց, որ , «ֆիլմի նկարահանողները դուրս եկան իրենց վնասեցին, երբ Պոլ Սվերրե Վալխեեյմ Հագենը սկսեց խոսել անգլերեն Հեյերդալին բնութագրող Լարվիկի բնակչության ակցենտով»^[29]։ «Մեզ մոտ բոլորի մեջքին սկսեցին վազել մրջյունները», — ասաց Էսպեն ՍանդբերգЭспен Сандберг ռեժիսորը^[29]։ Թուր Հեյերդալի դերի Հագենի նկարահանումներ սկսվեց էպիզոդով, որում նա Վաշինգտոնում ներկայացնում է իր հայացքները Ազգային աշխարհագրական հասարակության անդամներին, և Սանդերբերգի ասածով, «Նա դա անում էր այնքան համոզիչ, որ մենք կանգնել էինք բաց ձեռքերով» այնպիսի զգացողությամբ, կարծես «նրանց առաջ, ինքը՝ թուրն է։ Իհարկե, ես գիտեի, որ դա Պոլ Սվերրեն ՝, բայց երբեմն պատահում է այնպիսի կախարդություն և բարեբախտաբար, մենք կարողացանք տեսախցիկով նրան նկարահանել »^[29]։

«Օրական»(Dagsavisen)ամենօրյա թերթը 2012 թվականի օգոստոսին («Կան Տիկի (Кон-Тики)») նորվեգական պրեմիերից քիչ առաջ գրեց այն մասին, որ Հագենը «համարյա առանց տարբերության» վերարտադրեց Հեյերդալի ակցենտը^[30]։ Ինքը՝ դերասանը, մեկնաբանեց, «Ես դիտավորյալ ջանում էի խոսել անգլերեն այնպես, ինչպես նա։ Ամենակարևորը ինձ համար այն է, որ երբ մարդիկկ այն լսեն, նրանց մոտ առաջանա Թուրի ներկայության զգացողությունը։ Շատ շատերը հիշում են հենց նրա խոսելու ձևը։ Նա ուներ խիստ յուրահատուկ առոգանություն»^[30]։

Հագենը նույնպես ասաց, որ նրան շատ դժվար էր գտնել իսկական դիմակով Թուր Հեյերդալին, որին ճանապարհորդը ստեղծել է այդպիսի վարպետությամբ, որպեսզի արդարացնի հասարակության սպասումները^[31]։ « Կարևոր է հիշել, որ իրադարձությունների ժամանակը, որը նկարագրվում է ֆիլմում,Թուր Հեյերդալը դեռ չէր դարձել լեգենդ, նա դեռ Հեյերդալ չէ»^[31]։

Ամերիկյան կինոարվեստի ակադեմիան «Օսկար մրցանակում հինգ հավակնորդներից մեկը ընտրեց «Կոն–Տիկին»»2012թվականի «Օտար լեզվով լավագույն ֆիլմ» նոմինացիաում^[32][33] (արդյունքում մրցանակ ստացավ Միքայել Խանեկի «Սեր ֆիլմը»^[32]):

Շնորհիվ «Կոն Տիկի ի» ֆիլմի նկարահանման Պոլ Սվերրե Վալհեյմ Հագենը առաջին անգամ իր կարիերայի համար դարձավ ամենամյա «Ամանդա» մրցանակաբաշխության նորվեգական հեղինակավոր դափնեկիր, «Լավագույն տղամարդու դեր» նոմինացիայում^[34][35]։

2013 թվականի հոկտեմբերին տեղի ունեցավ նորվեգական ընտանեկան արկածային ֆիլմի պրեմիարան պատմական ոգուն համապատասխան Ինդիան Ջոնսի « Ռագնարոկի գաղտնիքի» մասին (նորվ.՝ Gåten Ragnarok),որում Հագենը խաղաց հնագետ Սիգուրդ Սվենդսենի գլխավոր դերը, համակված աշխարհի վերջի վիկինգների հանելուկ լեգենդի լուծման գաղափարով^[36][37]։ Ֆիլմում Հագենի խաղընկերների դարձան շվեդ դերասանուհի և «Կամուրջ» սերիալի աստղ Սոֆյա Հելինը և նորվեգական դերասան Նիկոլայ Կլեվ Բրոշը և քանի անգամ Հագենի վաղեմի կոլեգա Բյորն Սունդկվիստը, որի հետ դերասանը բարեկամ է և ամենօրյա կյանքում^[38]։

• 2011 թվականին նորվեգական հեռարձակման կորպոռացիայի հարցազրույցին, տրված «Բազզ Օլդրին» սերիալի դուրս գալու նախօրյակին ոորտե՞ղ այս խառնաշփոթում ես հիմա դու, իր անվան երկարության դիտողության մասին ասաց․ «Ես հիշում եմ, որ մարդիկ իմ անունը ընդունում են չափից երկար։ Ես փորձեցի կատակել նրանց, որ և ես ինքս նույնպես չափազանց միջին հասակից բարձր եմ։ Բայյց ինձ այդպես են անվանում։ Ես չեմ պատրաստվում փոխել այն ավելի կարճ ու հիշվող»^[15]։
• Նույն հարցազրույցում խոստովանեց, որ Նորվեգական և Հոլուգալաննի թատրոնների հետ այդ տարիներին համագործակցելիս, նրա մոտ կուտակվել է բեմիրերի ամբողջ հավաքածու, «որը բռնագրավման բաժինը, անկասկած, ցանկանում էր ետ ստանալ»^[15]։
• Չնայած հաջող դերասանական կարիերայի, շարունակում է հետաքրքրվել ծովային բիոլոգիայով․ «Ես պարզապես սիրում եմ ձուկ,նայել նրանց, նրանց վարքագծին․․․Եվ ուտել, իհարկե։<...> Ծովային բիոլոգիան մնում է իմ հոբբին»^[14]։ «Եթե կա ձուկ, որին չեմ կարողանում հետևել, այն կարող է շեղել ուշադրությունս ինչից ուզեք։ Դա փաստ է»^[15]։ Հարցազրույցի հեղինակներից մեկը 2011 թվականին գրեց․ «խոսակցությունները այն մասին, ինչպես է կառավարությունը տնօրինում ծովի հարստությունը, նա՝ [Հագեն]ը, առաջվա նման կարող է լուրջ հեռանալ։Դեռ ավելին, նա լիովին համոզված է, ձկնարդյունաբերությունը ավելի կարևոր է թատրոնից»^[15]։ 2013 թվականին Դագբլադետի հարցազրույցում դիտողության պատասխանը այն մասին, որ նա ստիպված էր շատ ճանապարհորդել տարբեր երկրներ , «Կոն–Տիկիի» առաջխաղացմանը, ասաց․ «Չնայած նրան, որ ապրել եմ հյուրանոցներում՝հուրահատուկ հետաքրքրության համար, ինձ դուր է գալիս լինել նոր տեղերում։ Եվ ես միշտ ինձ հետ տանում եմ հարմար կարթ»^[38]։
• Դերասանի հասակը՝ 197 սմ.^[24][39]
• 2009 թվականի հունվարին «Афтенпостен» հարցազրույցում ընտանեկան դրության հարցին պատասխանեց․ «Ամուսնացած չեմ։ Պարզապես չեմ ամուսնացել և վերջ»^[24]։ 2013 թվականի սեպտեմբերին Դագբլադետի հարցազրույցում Հագենը մանրամասնության մեջ չմտնելով և չանվանելով ընկերուհու անունը, ասաց որ նրանք միասին փնտրում են իրենց համար տուն։ «Իմ մասին պատմել, իմ գործը չէ, դա ուրիշների գործն է։ Բացի դրանից, ես ինձ ներկայացնում եմ այնքան, մենակության կարիքից է առաջանում»^[38]։