Փառք Ռուսաստանին (հրվանդան)
Փառք Ռուսաստանին, հրվանդան ԱՄՆ-ի Ալյասկա նահանգի Բերինգի ծովի Սուրբ Մատթեոս կղզու ամենահյուսիսային կետում[1][2][3]։ Հրվանդանը լեռնոտ է, գագաթի բարձրությունը 1,3 մղոն (2,1 կմ) հարավ հրվանդանից 1,475 ոտնաչափ (450մ) է, մինչդեռ ափամերձ հատվածում հրվանդանը գտնվում է ծովի միջին մակարդակից 5 մ բարձրության վրա[4]։
| Փառք Ռուսաստանին | |
|---|---|
 | |
| Տեսակ | հրվանդան և headland? |
| Երկիր |  ԱՄՆ |
| Վարչատարածք | Ալյասկա |
 | |
 | |
.svg)
Մոտակա քաղաքը՝ Նեշ Հարբորը, գտնվում է Բեթելի շրջանում՝ հրվանդանից մոտ 414 մղոն (666կմ) հեռավորության վրա։ Սուրբ Պաուլ կղզու օդանավակայանը հրվանդանին ամենամոտ օդանավակայանն ու ուղղաթիռների կայանն է, նրանից մոտ 234 մղոն (377կմ) հեռավորության վրա։
Ամբողջ Սուրբ Մաթևոս կղզին կառավարվում է Ալյասկայի ծովային ազգային վայրի բնության արգելոցի կողմից, որը զգալի ֆիտոաշխարհագրական հետաքրքրություն է ներկայացնում իր բազմազան քարաքոսերի պատճառով[5]։ Կղզին ունի 22 մղոն (35կմ) երկարություն և 2-3 մղոն (3,2–4,8կմ) լայնություն՝ շեղվելով դեպի հյուսիս և գտնվում է Ալյասկայից 220 մղոն (350կմ) արևմուտք։ Այն թռչունների արգելոցի մի մասն է, որը ստեղծվել է 1909 թվականի փետրվարին և հայտնի է որպես Բերինգի ծովի արգելոց։ Մեկուսացված կղզու բլուրները բարձրանում են մոտ 1800 ոտնաչափ (550մ) բարձրությամբ և ծածկված են մամուռով և քարաքոսով[6][7][8]։ 1983 թվականի հունիսի 12-ից 24-ը «Փառք Ռուսաստանին» հրվանդանի մոտակայքում գտնվող աուկլետների գաղութներում նկատվել են փոքր գագարներ, թռչուններ, որոնք սովորաբար ապրում են Հյուսիսային Ատլանտիկայում[9][10]։
Հրվանդանն անվանվել է ռուս բևեռային հետազոտող և հիդրոգրաֆ Գավրիլ Սարիչևի կողմից՝ ի պատիվ «Փառք Ռուսաստանին» նավի[11]։ Հրվանդանը, հավանաբար, անվանվել է նաև «Փառք Ռուսաստանին» հրվանդան, Ռուսաստանի հիդրոգրաֆիական դեպարտամենտի կողմից (քարտեզ 1427) 1849 թվականին՝ ի պատիվ լեյտենանտ Սարիչևի նավի, որը խարսխվել է այստեղ 1791 թվականի հուլիսի 14-ին[12]։
1989 թվականի նոյեմբերի 15-ին, «Փառք Ռուսաստանին» հրվանդանի մոտ, վթարի է ենթարկվել 8105 տոննա տարողությամբ և 485 ոտնաչափ (148 մ) երկարությամբ հունական Milos Reefer նավը[13]։
Ծանոթագրություններ
Գրականություն
- Сарычев Г. А. Плавание к острову Святого Лаврентия // Путешествие флота капитана Сарычева по Северо-Восточной части Сибири, Ледовитому морю и Восточному океану в продолжение осьми лет, при Географической и Астрономической морской Экспедиции, бывшей под начальством флота Капитана Биллингса с 1785 по 1793 год.. — St. Petersburg: Типография Шиора, 1809. — Vol. 2. — pp. 87–88. (in Russian)
- Слава России в словаре «Топонимика. Города и страны» (ru)