Վոտկինսկ
Վոտկինսկ (/ˈvɒtkɪnsk/; ռուս.՝ Воткинск), հայտնի է նաև Վոտկա, Վոտկակար անվանումներով (/ˈvɒtkə/; ուդմ.՝ Вотка), քաղաք Ռուսաստանի Դաշնության Ուդմուրտական Հանրապետությունում, Կամայի վտակ Վոտկա գետի ափին։ Արդյունաբերական կենտրոն է, ինչպես նաև՝ վարչական կենտրոնը նույնանուն շրջանի, որի կազմի մեջ չի մտնում։ 2019 թվականի սեպտեմբերի 26-ին ստացել է Ուդմուրտական հանրապետության մունիցիպալ քաղաքային շրջան՝ «քաղաք Վոտկինսկ» պաշտոնական անվանումը[2][3]։ 2023 թվականին արժանացել է «Աշխատանքային արիության քաղաք» պատվավոր կոչման։ Զբաղեցնում է 113 քառակուսի կիլոմետր տարածք։ 2010 թվականի տվյալներով բնակչության թվաքանակը եղել է 99 022, 2021 թվականի տվյալներով՝ 96 861[4]:
| Բնակավայր | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Վոտկինսկ | |||||
| ռուս.՝ Воткинск | |||||
| |||||
 | |||||
| Երկիր |  Ռուսաստան | ||||
| Հիմնադրված է | 1759 թ. | ||||
| Մակերես | 113 կմ² | ||||
| ԲԾՄ | 108 մետր | ||||
| Բնակչություն | ▼97 550 մարդ (հունվարի 1, 2018)[1] | ||||
| Հեռախոսային կոդ | 34145 | ||||
| Փոստային դասիչ | 427430–427459 | ||||
| Պաշտոնական կայք | votkinsk.ru(ռուս.) | ||||
| |||||
.png)
.png)
Վոտկինսկը աշխարհահռչակ ռուս կոմպոզիտոր Պյոտր Չայկովսկու ծննդավայրն է։
1958 թվականից ի վեր՝ այստեղ ամեն տարի ապրիլ-մայիս ամիսներին անց է կացվում Չայկովսկու անվան երաժշտական փառատոն։ Կազմակերպվում է նաև պատանի երաժիշտների միջազգային մրցույթ, որը կրում է «Չայկովսկու բնօրրան» անվանումը։
Ժողովրդագրություն
| Տարին | Բնակչ. |
|---|---|
| 1939 | 38.634 |
| 1959 | 59.666 |
| 1970 | 74.088 |
| 1979 | 89.779 |
| 1989 | 103.509 |
| 2002 | 99.441 |
| 2010 | 99.022 |
Պատմություն
Բնակավայրը հիմնադրվել է 1759 թվականի ապրիլին[5]՝ որպես մետաղաձուլական ձեռնարկությունների կենտրոն (մետալուրգիան ու հարակից արտադրությունները այսօր էլ մնում են քաղաքի տնտեսության գլխավոր ճյուղը)[6]։ Քաղաքի կարգավիճակ պաշտոնապես ստացել է 1935 թվականին։
Վոտկինսկը հնուց համարվում է բնակության կենտրոնը ուդմուրտական հրեաների, որոնց խոսակցական լեզուն յուրօրինակ իդիշն է[7]։
Կլիմա
Վոտկինսկին բնորոշ է տաք ամառներով մայրցամաքային կլիման (Koppen Dfb):
| Votkinsk, Udmurtի կլիմայական տվյալները | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Ամիս | հունվ | փետ | մարտ | ապր | մայ | հուն | հուլ | օգոս | սեպ | հոկ | նոյ | դեկ | Տարի |
| Միջին բարձր °C (°F) | −10.3 (13.5) | −8.2 (17.2) | −1.2 (29.8) | 8.5 (47.3) | 17.9 (64.2) | 22.6 (72.7) | 24.6 (76.3) | 21.7 (71.1) | 14.8 (58.6) | 5.4 (41.7) | −2.2 (28) | −7.4 (18.7) | 7.18 (44.93) |
| Միջին օրական °C (°F) | −14.2 (6.4) | −12.4 (9.7) | −5.7 (21.7) | 3.9 (39) | 11.9 (53.4) | 16.6 (61.9) | 18.9 (66) | 16.3 (61.3) | 10.3 (50.5) | 2.4 (36.3) | −5 (23) | −10.9 (12.4) | 2.67 (36.8) |
| Միջին ցածր °C (°F) | −18.0 (−0.4) | −16.6 (2.1) | −10.1 (13.8) | −.7 (30.7) | 5.9 (42.6) | 10.7 (51.3) | 13.3 (55.9) | 10.9 (51.6) | 5.8 (42.4) | −.6 (30.9) | −7.8 (18) | −14.3 (6.3) | −1.79 (28.77) |
| Տեղումներ մմ (դյույմ) | 40 (1.57) | 27 (1.06) | 25 (0.98) | 33 (1.3) | 41 (1.61) | 62 (2.44) | 67 (2.64) | 65 (2.56) | 58 (2.28) | 56 (2.2) | 48 (1.89) | 41 (1.61) | 563 (22.14) |
| աղբյուր: {{{աղբյուր 1}}} | |||||||||||||
Պատկերասրահ
Չայկովսկու դաստակերտ-թանգարանի բակը
«Խարիսխ» հուշարձանը
Վոտկինյան լճի առափնյան
Ամբարտակը
Փառքի ծառուղին
Քաղաքի պատմական կառույցներից մեկը
«Հոբելյանական» համերգասրահը
.jpg)
Ծանոթագրություններ
Գրականություն
- Металлургические заводы Урала XVII—XX вв. Энциклопедия / гл. ред. В. В. Алексеев. — Екатеринбург: Академкнига, 2001. — 536 с. — 1000 экз. — ISBN 5-93472-057-0
- Поспелов Е. М. Географические названия России. Топонимический словарь. — М.: Астрель, АСТ, 2008. — 523 с. — 1500 экз. — ISBN 978-5-17-054966-5
Արտաքին հղումներ
- Wotkinsk auf mojgorod.ru (russisch)
- Website des Wotkinsker Tschaikowski-Museums Արխիվացված 2007-10-14 Wayback Machine (russisch)
- Website des Raketenherstellers Wotkinski Sawod (russisch / englisch)
- Fotos von Wotkinsk
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Վոտկինսկ» հոդվածին։ |