Վարվառե Սահակյան

Երիտասարդ տարիքում անցել է Հայ հողափոխական դաշնակցության շարքերը։ 1919 թվականի հունիսին անցած Հայաստանի Հանրապետության խորհրդարանական ընտրությունների արդյունքում ընտրվել է Հայաստանի Հանրապետության Խորհրդարանի 2-րդ գումարման պատգամավոր^[1]։ Ընդգրկված է եղել կրթական ծրագրերում^[1], եղել է դպրոցական-կրթական, աշխատանքի և խնամատարության հանձնաժողովների անդամ^[2]։ Սահակյանը նախաձախնդիր է եղել մանկապարտեզներ և տարրական դպրոցներ բացելու հարցում։ Խորհրդարանի 1919 թվականի նոյեմբերի 28-ի նիստում նա զեկուցել է հանրային կրթության, ըստ իր հայեցողության մանկապարտեզներ բացելու համար։ Առվել ակտիվ է եղել խորհրդարանի Աշխատանքի և խնամատարության հանձնաժողովում, որի անդամները, այդ թվում Վարվառե Սահակյանը, մեծ աշխատանք են կատարել օգնություն ստացողների հավաքագրելու առումով, յուրահատուկ մոտեցում են ցուցաբերել գաղթականներին ու որբերին։ Հանձնաժողովի գործունեության շրջանակներում Սահակյանը քայլեր է ձեռնարկել բնակչությանն աշխատանքի տեղավորելու համար, սակայն այդ ասպարեզում քիչ հաջողություն է ունեցել՝ պայմանավորված աշխատանքի բացակայության, ցածր աշխատավարձերի պատճառով։

Այդ ժամանակահատվածում Վարվառե Սահակյանը մեծ կորուստ է ունեցել. անհրաժեշտ դեղորայքի պակասից մահանցել է նրա զավակը՝ Վիգենը։ Դրան հաջորդել է Հայաստանի խորհրդայնացումը, ամուսնու՝ Ավետիք Սահակյանի բանտարկությունը։ Փետրվարյան հեղափոխության ժամանակ Վարվառե Սահակյանը, ամուսինը և երկու զավակները (Սուրեն և Արմեն) ոտքով փախել են Թավրիզ, որտեղ Սահակյանների ընտանիքը սոցիալական ծանր կյանքով է ապրել^[3]։ Վեց տարի Թավրիզում ապրելուց հետո փոխադրվել են Թեհրան։ Պարսկական իշխանությունները Ավետիք Սահակյանին աշխատանքի են հրավիրել գյուղատնտեսության ոլորտում։ Որոշ ժամանակ Թեհրանում ապրելուց հետո տեղափոխվել են Հարավային Իրան, ապա՝ Իրաք։ Սակայն Իրաքի կլիման չափազանց վատ է անդրադարձել Վարվառե Սահակյանի առողջության վրա, որի պատճառով ընտանիքը ստիպված է եղել տեղափոխվել Լիբանան։

Բեյրութում Վարվառե Սահակյանը նորից ներգրավվել է հասարակական գործունեության մեջ՝ մասնակցելով Օգնության խաչ կազմակերպության աշխատանքներին։ 1932 թվականին Վարվառե Սահակյանը կորցրել է մյուս զավակին՝ Արմենակին, մեկ տարի անց՝ ամուսնուն։ Այս հարվածները վերջնականապես քայքայել են Վարվառե Սահակյանի առողջությունը, և նա մահացել է 1942 թվականի հուլիսի 8-ին։ Հետագայում Սահակյանների մյուս որդին՝ Սուրենը, տեղափոխվել է Թեհրան։

Ամուսանցած է եղել Հայաստանի առաջին Հանրապետության Խորհրդարանի 1-ին գումարման նախագահ Ավետիք Սահակյանի հետ^[1]։

• Սոնա Զեյթլյան, «Հայ կնոջ դերը հայ հեղափոխական շարժման մեջ», Լոս Անջելես, 1992

• Կանանց ընտրական իրավունքի հայկական բանաձևը Արխիվացված 2019-09-25 Wayback Machine