Վարդի ասպետը

Օպերան ստեղծվել է Ռիխարդ Շտրաուսի կողմից 1909-1910 թվականներին թատերագիր Հուգո ֆոն Հոֆմանթսանի հետ գործակցելով, ով ավելի վաղ արդեն գրել էր լիբրետտո Շտրաուսի այլ օպերայի՝ «Էլեկտրայի», համար։ Հետագայում այդ ստեղծագործական միությունը շարունակվեց, և ստեղծվեցին «Արիադնան Նաքսոսում», «Կինը առանց ստվերի», «Եգիպտական Ելենան» և «Արաբելլան»։Լիբրետտոյի ստեղծման ժամանակ Հոֆմանթսանը ձգտում էր հստակ ոճավորել այն 18-րդ դարի ստեղծագործություններին համապատասխան, մասնավորապես Մոցարտի օպերաներին համապատասխան։ Միաժամանակ կոմպոզիտորը ստեղծագործման ժամանակ ցուցաբերում է ավելի ազատություն, գիտակցաբար թույլ տալով անոխրոնիզմներ և, ինչպես նշում են երաժշտագետները, «համադրելով մելոդիկան, որը բնորոշ է հին ժամանականերին (վարդի մատուցման տեսարանը, իտալացի երգչի կանցոնետտան), վալսերով՝ ներկայացնելով նույնիսկ ոչ թե 19-րդ դարը, այլև 20-րդ դարը^[2]»։«Վարդի ասպետում» զետեղված են ծաղերգության տարրեր։ Օրինակ՝ Մարալշայի և Օքտավիանոսի միջև տեսարանում՝ օպերայի առաջին ակտից, ներկա է հղում սիրային տեսարանին Ռիխարդ Վագների՝ «Տրիստան և Իզոլդայի» երկրորդ ակտից^[2]։Ռուս հանդիսատեսին օպերան գրեթե հայտնի չէ։ Առաջին անգամ այն բեմադրել է 1928 թվականին Լենինգրադում Սերգեյ Ռադլովը^[3]։Ժամանակի ընթացքում մյուս բեմադրումը իրականացավ 2012 թվականին Մեծ թատրոնի թատերախմբով^[4]։

• Jefferson, Alan (1985). Richard Strauss: Der Rosenkavalier. Cambridge: Cambridge Opera Handbooks. 0-521-27811-2.
• Kennedy, Michael (1999). Richard Strauss: Man, Musician, Enigma. Cambridge: Cambridge University Press. 9780521581738.
• Kennedy, Michael (2001). «Richard Strauss», pp. 886–905, in The New Penguin Opera Guide, edited by Amanda Holden. New York and London: Penguin Books. 0-14-029312-4.
• Murray, David (1992). «Rosenkavalier, Der», vol. 4, pp. 43–47, in The New Grove Dictionary of Opera, edited by Stanley Sadie. London: Macmillan. 0-333-73432-7.
• Strauss, Richard (1912). Der Rosenkavalier (The Rose-Bearer), Comedy for Music in three Acts by Hugo von Hofmannsthal, English Version by Alfred Kalisch, vocal score in English and German. London: Boosey & Hawkes. OCLC 42239315. See also file #117568 at IMSLP.
• Boyden, Matthew (1999). Richard Strauss. Boston: Northeastern University. 1-55553-418-X
• Del Mar, Norman (2000). Richard Strauss: A Critical Commentary on His Life and Works. Cornell University Press. 978-0-8014-9318-8 0801493188
• Reynolds, Michael. Creating 'Der Rosenkavalier': From Chevalier to Cavalier. The Boydell Press. 978-1-78327-049-1

• Действующие лица и либретто оперы Արխիվացված 2019-03-29 Wayback Machine
• Recording of «Da geht er hin» Արխիվացված 2011-07-09 Wayback Machine by Lotte Lehmann in MP3 format
• Marie Theres'! ... Hab' mir's gelobt" ՅուԹյուբում, sung by the original cast (Siems, von der Osten, Nast)
• Piano-vocal score of Der Rosenkavalier from the Indiana University School of Music
• German libretto of Der Rosenkavalier Արխիվացված 2009-05-12 Wayback Machine from opera-guide.ch
• Synopsis of Der Rosenkavalier Արխիվացված 2012-08-13 Wayback Machine (Metropolitan Opera)

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Վարդի ասպետը» հոդվածին։