Վայոց ձորի մարզի լքված գյուղերի ցանկ

Ստորև ներկայացվում է Վայոց ձորի մարզի լքված գյուղերի ցանկը[1][2][3][4][5][6][7][8]

#ՊատկերԱնունԿառուցման տարեթիվԲնակավայր և հեռավորությունը նրանիցԼրացուցիչ տվյալներ
1Գյուղատեղի «Անապատ»9-15 դդ.Ագարակաձոր գյուղից 1,5 կմ հվ-աե9-րդ դարի ամրոցի հվ ստորոտին, գյուղատեղիում գտնվում է 13-14 դդ.-ի «Անապատ» մատուռը, որը վերականգնվել է 1960 թ.-ի
2Թուխ Մանուկ եկեղեցին Բոլոաբերդ գյուղատեղիումԳյուղատեղի Բոլորաբերդ16-20 դդ.Ագարակաձոր գյուղից 10 կմ հվապաբնակեցված 1960-ական թթ., տարածքում պահպանվել է 18-րդ դարի եկեղեցին ագուցված խաչքարերով
319-րդ դարի եկեղեցին Գանձակ (Նորիք, Էնգիջա) գյուղատեղիումԳյուղատեղի Գանձակ (Նորիք, Էնգիջա)13-20 դդ.Ագարակաձոր գյուղից 12 կմ հվ-ամԳնիշիկ տանող ճանապարհից ձախ, Գնիշիկից 3-4 կմ հս-աե, ապաբնակեցված 1970-ական թթ., պահպանվել է եկեղեցին շրջակա խաչքարերով
4Գյուղատեղի Վարդաբլուր13-18 դդ.Ագարակաձոր գյուղից 12-14 կմ հվ, Բոլորաբերդից 2 կմ հվ, Վարդաբլուր լեռան լանջինգյուղատեղիում պահպանվել է 1740 թվականի եկեղեցին
5Սուրբ Աստվածածին եկեղեցի Վանքի Ձոր գյուղատեղիումԳյուղատեղի «Վանքի ձոր» («Ներքին Ուլգյուր»)9-14 դդ.Աղավնաձոր գյուղից 4 կմ հս-ամ, Ռինդ և Աղավնաձոր գյուղերի միջև, Վերին Ուլգյուրից աեգյուղատեղիում պահպանվել է 13-14 դդ.-ի Սուրբ Աստվածածին եկեղեցին, որտեղ վիշապակերպերը վերափոխվելեն խաչքարերի
6Գյուղատեղի11-13 դդ., 14 դ., 19 դ.Աղնջաձոր գյուղից 2 կմ հս, Գեղարքունիք-Վայոց ձոր հին քարավանային ճանապարհին, Սելիմի լեռնանցքի հվ ստորոտինգյուղատեղիում պահպանվել է 14-րդ դարի քարավանատուն և 19-րդ դարի կամուրջ
7Գյուղատեղի «Յավար»11-17 դդ.Աղնջաձոր գյուղից 2 կմ հս-աե
8Նորավանքը Ամաղու գյուղատեղիումԳյուղատեղի «Ամաղու» («Վերին Ամաղու»)10-20 դդ.Արենի գյուղից 8 կմ հվ, Գնիշիկ գետի ձախ ափին, բարձրադիր, Մարդաղ լեռան լանջինԱյստեղ է գտնվում Նորավանքի վանական համալիրը, որը իրենից ներկայացնում է հայ ճարտարապետության գլուխգործոց
9Արենու սուրբ Աստվածածին եկեղեցին «Առփա» գյուղատեղիումԳյուղատեղի «Առփա»8-17 դդ.Արենի գյուղի աե մասում, Արփա գետի ձախ ափինգյուղատեղիում է գտնվում է Մոմիկ ճարտարապետի կողմից կառուցված 1321 թվականի Սուրբ Աստվածածին եկեղեցին
10Գյուղատեղի «Դարբն», Դերբ» («Դամրչլար»)15-17 դդ.Արտավան գյուղից 6 կմ հս-աեԱրփայի ձախ վտակ Դարբ գետի ձախ ափին պատմական Դարբն և ԴԵրբ գյուղերի տարածքն է՝ լքված՝ 1920-ական թթ.
11Գյուղատեղի «Մարթուզ»10-18 դդ.Արտավան գյուղից 3 կմ աե1936-1937 թթ.-երին ավերվել է գյուղատեղիի եկեղեցին, շատ են խաչքարերը
12Գյուղատեղի «Չրախլու»13-19 դդ.Արտավան գյուղից 5 կմ հս-աեգյուղատեղիի եկեղեցին ավերակ է
13Գյուղատեղի «Ջուլ»10-18 դդ.Արտավան գյուղի կենտրոնումհին Արտավանի մի հատվածն է, որի 1703 թ. կառուցված եկեղեցին քանդվել, իսկ գերեզմանոցը ավերվել է, տարածքում պահպանվել են տեղահանված խաչքարեր ու տապանաքարեր
14Էրթիջ ամրոցը «Էրթիջ» գյուղատեղիումԳյուղատեղի «Էրթիջ»12-14 դդ.Արփի գյուղից 2 կմ հվ, ամորցի տարածքումգյուղատեղիում է գտնվում «Ջրովանք» մատուռը
15Գյուղատեղի «Հին Բարձրունի»14-19 դդ.Բարձրունի գյուղից 1 կմ հվ-աենախկին Սուլթանբեկ գյուղն է՝ լքված 19 դ. 2-րդ կեսին, գյուղատեղիում է գտնվում 14-րդ դարի կիսավեր եկեղեցին
16Գյուղատեղի13-17 դդ.Գետիկվանք գյուղի աե մասումԳյադիկվան գետի ձախ ափին, թեք սարալանջին
17Գյուղատեղի «Արծաթավան» («Գյումաշխանե»)9-14 դդ., 19-20 դդ.Գնդեվազ գյուղից 4 կմ հվ-աետարածվում է 2 բլրալանջերին, առկա են խաչքարեր
18Գյուղատեղի13-19 դդ.Գնդեվազ գյուղից 5 կմ հվ-աե
19Գյուղատեղի «Գնիշիկ»9-20 դդ.Գնիշիկ գյուղի ամ մասումգյուղատեղի կենտրոնական մասում պահպանվել է եկեղեցին մի քանի տասնյակ խաչքարերով
20Գյուղատեղի «Ախտա» («Վերին Ախտա»)13-19 դդ.Գոմք գյուղից 2 կմ հս-ամհավանաբար պատմական Աղթաբույնք գյուղն է
21Գյուղատեղի «Դարաքայանդ»14-20 դդ.Գոմք գյուղից 6 կմ աե
22Գյուղատեղի «Վանքի ձոր»9-14 դդ.Կապույտ գյուղից 1,5 կմ աեգյուղատեղիում պահպանվել է եկեղեցին խաչքարերով
23Գյուղատեղի14-17 դդ.Եղեգիս գյուղից հվ-աե մասումԵղեգիս գետի ձախ ափին, «Յապոնի բաղեր» վայրում, թեք ձորալանջին
24Գյուղատեղի11-17 դդ.Եղեգիս գյուղից 5 կմ հսգյուղի արոտավայրերում, Ցաղաց քար համալիրից 1 կմ աե
25Հոստուն գյուղատեղիԳյուղատեղի «Հոստուն» («Ոստինք»)5-17 դդ.Եղեգիս գյուղից 2 կմ ամԵղեգիս և Շատին գյուղերի միջև, Եղեգիս գետի աջ ափին, պահպանվել է կիսավեր եկեղեցին խաչքարերով
26Գյուղատեղի «Բերդի վիզ»17-18 դդ.Զառիթափ գյուղի աե մասում, «Փշոնք» ամրոցի տարածքումամրոցի աե կողմում
27Նիկողոս եկեղեցին Հորադիս գյուղատեղիումԳյուղատեղի «Հորադիս»11-20 դդ.Հորադիս գյուղից 2,5 կմ ամհին գյուղն է՝ ապաբնակեցված 1970-ական թթ.
28Գյուղատեղի «Առնետ»10-13 դդ.Խաչիկ գյուղից 6 կմ հս2 ձորակների միջև, գոմերի մոտ, ենթադրվում է, որ պատմական Արաստամուխ գյուղն է
29Գյուղատեղի «Հին Գյուղ»10-15 դդ.Խաչիկ գյուղից 0,5 կմ հվ-աե
30Նիկողոս եկեղեցին Հորադիս գյուղատեղիումԳյուղատեղի «Քարկոփ»10-15 դդ.Խաչիկ գյուղից 4 կմ հսգյուղատեղիում է գտնվում Քարկոփի Սբ. Աստվածածին (Խոտակերաց վանք) վանական համալիրը
31Գյուղատեղի «Խնձորուտ»9-20 դդ.Խնձորուտ գյուղից 2 կմ հվ-ամՀին Խնձորուտ (Ալմալու) գյուղն է՝ լքված 1969-1970 թթ.
32Գյուղատեղի «Օղբին»17-20 դդ.Խնձորուտ գյուղից 8 կմ հս-աեգյուղատեղիում է գտնվում 1666 թվականի եկեղեցին, որին ագուցված խաչքարը կրում է եկեղեցու կառուցման արձանագրությունը
33Գյուղատեղի «Գենդիրե» («Գենդարա»)13-19 դդ.Կարմրաշեն գյուղից 3 կմ հս-ամձգվում է Հերհեր գետի հս վտակի երկայնքով
34Գյուղատեղի «Գուտենի» («Քյոթանլի»)9-17 դդ.Կարմրաշեն գյուղից 2 կմ հվտարածվում է 4 բլուրներին, գյուղատեղիում է գտնվում եկեղեցու ավերակներ և Սբ. Պողոս-Պետրոս որմնափակ խաչքարը
35Գյուղատեղի «Ջևեդարա»9-19 դդ.Կարմրաշեն գյուղի աե եզրին, դեպի հանքահորեր տանող ճանապարհի 2 կողմերումգյուղատեղիում է գտնվում եկեղեցու ավերակներ
36Գյուղատեղի «Ղուշչի»7-20 դդ.Կեչուտ գյուղի ամ մասումՀին Կեչուտ գյուղն է, որի 7 դ. եկեղեցին մնացել է Կեչուտի ջրամբարի տակ, գյուղատեղիում է գտնվում 3 եկեղեցու ավերակներ
37Գյուղատեղի «Ներքին Զիրակ»13-19 դդ.Կեչուտ գյուղից 1,5 կմ հս-աեքարհանք տանող ճանապարհի 2 կողմերում
38Գյուղատեղի «Ջրանլու»13-19 դդ.Կեչուտ գյուղից 2 կմ հս-ամՎայք - Ջերմուկ հին ավտոճանապարհից հս, Կեչուտի ջրամբարի հս եզրից 0,5 կմ դեպի հս
39Գյուղատեղի «Վերին Զիրակ»13-19 դդ.Կեչուտ գյուղից 3 կմ հս-աենախկին Զիրակ գյուղն է՝ լքված 1949 թ.
40Գյուղատեղի13-19 դդ.Հերհեր գյուղի հվ մասումգյուղ մտնող ճանապարհի 2 կողմերում, այգիների տարածքում
41Գյուղատեղի «Առինջ»10-19 դդ.Հերհեր գյուղից 6 կմ հվլքվել է 1940-ական թթ.՝ գյուղերի խոշորացման հետևանքով, Վայք - Հերհեր ավտոճանապարհի աջ կողմում, Հերհերի ջրամբարի հս եզրին, Հերհեր գետի 2 ափերին
42Գյուղատեղի «Բազմաղբյուր» («Ղոշաբուլաղ», «Բուլաղլար»)10-17 դդ.Հերհեր գյուղից 2-3 կմ հվԱռինջից 2 կմ հս, Վայք - Հերհեր ավտոճանապարհի աջ կողմում նախկին Բուլաղլար գյուղն է՝ լքված 1949 թ.
43Գյուղատեղի «Գյոյաբաս»12-17 դդ.Հերհեր գյուղից 2,5 կմ հսնախկին Գյոգաբաս գյուղն է՝ լքված 1918 թ.
44Գյուղատեղի «Մահմեդոլան»12-19 դդ.Հերհեր գյուղից 5 կմ հս-աեԿարմրաշենից 3 կմ աե, համանուն անասնապահական ամառանոցների տարածքում
45Այգիկ գյուղատեղիի խաչքարերիցԳյուղատեղի «Այգիկ» («Բախչաջուղ»)9-15 դդ.Հորբատեղ գյուղից 0,5 կմ հսՀորբատեղ գետակի ձախ ափին
46Գյուղատեղի «Վանք»9-17 դդ.Հորս գյուղից 3 կմ հս-ամԳնդասարի գագաթին մոտ, տափարակին
47Գյուղատեղի «Աղխաչ»15-20 դդ.Մարտիրոս գյուղից 7-8 կմ ամՀորադիս տանող ճանապարհի աջ կողմում
48Գյուղատեղի «Լվիս»9-17 դդ.Մարտիրոս գյուղից 4 կմ հվ-ամԼվիս գյուղն է՝ լքված 1918 թ. եկեղեցին ավերված է շուրջը գեղաթանդակ խաչքարեր
49Գյուղատեղի «Վերին լիճ» («Վերին գյոլ»)9-17 դդ.Մարտիրոս գյուղից 2 կմ աեգույատեղիում մի քանի մատուռ է պահպանվել
50Գյուղատեղի «Անգեղի»5-20 դդ.Շատին գյուղից 1 կմ հվԱնգեղի ձորում, ձորալանջին
51Գյուղատեղի13-19 դդ.Չիվա գյուղից 0,5 կմ ամՉիվա - Եղեգնաձոր ճանապարհի աջ կողմում գյուղատեղիի կնտ-ում նորակառույց մատուռն է
52Գյուղատեղի9-10 դդ.Ռինդ գյուղից 8 կմ հսՉիվա - Եղեգնաձոր ճանապարհի աջ կողմում գյուղատեղիի կնտ-ում նորակառույց մատուռն է
53Գյուղատեղի «Բախչաջուղ»10-15 դդ.Ռինդ գյուղից 2 կմ հս-աեգյուղատեղիում է գտնվում «Ճգնավոր» վիմափոր մատուռը
54Գյուղատեղի «ՌԻՆԴ»13-20 դդ.Ռինդ գյուղից 4 կմ հս-աեգյուղատեղիում է գտնվում «Ծաղկավանք» և անանուն եկեղեցու ավերակներ
55Գյուղատեղի «Վերին Ուլգյուր»10-18 դդ.Ռինդ գյուղից 7 կմ հս-աեգյուղատեղիում է գտնվում եկեղեցին 30-ից ավել խաչքարերով
56Գյուղատեղի «Դարբ» («Թարփ»)13-20 դդ.Սարավան գյուղից 5 կմ հվ
57Գյուղատեղի17-19 դդ.Սերս գյուղից 3 կմ հվԲարձրունի տանող ճանապարհին, «Վանքի դուզ» կոչվող վայրում, առկա է Սբ. Հովհաննես («Մեծ վանք») մատուռը
58Գյուղատեղի «Ջանի»9-17 դդ.Վարդահովիտ գյուղից 1 կմ հս-աեԵղեգիս գետի ձախ ափին, անտառի բացատում
59Այգիկ գյուղատեղիի խաչքարերիցԳյուղատեղի «Արկազն» («Արկազան»)8-20 դդ.Վերնաշեն գյուղից 9 կմ աելքվել և անմարդաբնակ է դարձել 1920-ական թթ., գյուղատեղիում է գտնվում Սբ. Խաչ (Արկազնի Սբ. Խաչ) եկեղեցին
60Գյուղատեղի Քարագլուխ7-18 դդ.Քարագլուխ գյուղից 3 կմ հս2 ձորակների միջև ընկած սարահարթին, տարածքում է գտնվում Թուխ Մանուկ եկեղեցին ժաչքարերով

Տես նաև

Ծանոթագրություններ

Արտաքին հղումներ